Texas Journal of Multidisciplinary Studies issn no: 2770-0003

Texas Journal of Multidisciplinary Studies ISSN NO: 2770-0003 
https://zienjournals.com
Date of Publication: 17-01-2022 
______________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________ 
A Bi-Monthly, Peer Reviewed International Journal [88] 
Volume 4 
 
 
 
Grafik tasvirni hosil qilishni zamonaviy usullari bilan yaxshiroq tanishish uchun kompyuter 
grafikasining uch usulda – 
rastrli, vektorli va fraktal
usulda hosil qilinishini ko‘rib chiqamiz. Bu 
usullarning asosiy farqi ekran yuzasi bo‘yicha nurni haraktlanishining turlichaligidadir. 
Vektorli kompyuter grafikasi - bu usulda vektorli displeylardan foydalaniladi. Vektorli qurilmalarda 
xotirlovchi elektron nurli trubka qo‘llanilib, nur ekran bo‘yicha berilgan traektoriya bo‘yicha bir marta 
yugurib o‘tadi va shu holat ikkinchi buyruq kelmaguncha trubka xotira qurilmasida saqlanib qo‘ladi. 
Rastrli qurilmalarda tasvir uni hosil qiluvchi nuqtalarning yig’indisi sifatida paydo bo‘ladi. (piksel 
va PEL-lar yigindisi). Rastr - deb gorizontal qatorlarning vaqt birligidagi yig’indisiga aytiladi. Bunda har bir 
qator alohida PEL lardan tashkil topadi. Nur ketma-ket har bir qator bo‘ylab yugurib o‘tadi. Har bir PEL 
lardan o‘tayotganda nurning yorqinlik darajasi o‘zgaradi. Displeylar turli rejimda ishlashi mumkin. 
Bir qatordagi piksellar sonini ekrandagi qatorlar soniga ko‘paytmasi displeyning sezuvchanlik
darajasini ko‘rsatadi. Sezuvchanlik darajasi qanchalik katta bo‘lsa, shunchalik hosil qilinadigan tasvirni 
sifati ham yaxshi bo‘ladi, lekin teskari nisbatda apparatura tannarxi qimmatlashib boradi. 
Fraktal grafikaning asosi matematik formula bo‘lib, matematik formulalar yordamida tasvirlar hosil 
qilinadi. Kompyuter xotirasida tasvir shakli emas, balki uning formulasi saqlanadi. Ba’zi hollarda fraktal 
grafikaning matematik hisoblashlar grafikasi ham deyiladi.