Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosi tarixi - Reja:
- 1.Alifbo haqida
- 2.Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosi tarixi
- 3.Amaldagi o’zbek alifbosi
Alifbo - Biz nutqimizni yozma ravishda ham bayon etamiz. Bunday yozma nutq harflar ketma-ketligidan tashkil topadi.
- Harflarning ma’lum bir tartibda joylashuviga alifbo deyiladi.
Harf - Harflar fonemalarning yozuvdagi aksi, tasviridir.
- Shuning uchun har bir tilda harflar shu tilning fonemalariga qarab olinadi. Bu fonemaga bir harfni to’g’ri keltirishga harakat qilinadi.
- Harflarni xotirada yaxshi saqlash va lug’at tuzishda ma’lum izchillikka amal qilish maqsadida harflar muayyan tartibda joylashtiriladi.
Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosi - O’zbekiston Respublikasining ,,Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosi’’ni joriy etish to’g’risida’’ gi qonuni
1993-yil 2-sentabrda qabul qilindi. Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosi Shundan so’ng alifbomizni maqsadida bu qarorga 1995-yil 6-mayda quyidagi o’zgartirishlar kiritildi. Kiritilgan o’zgartirishlar: - Kiritilgan 1-o’zgartirish:
- 1-moddadagi ,,31harf va tutuq belgisi (apostrof) dan,, so’zlari ,,26 harf va 3 ta harflar birikmasidan’’ so’zlari bilan almashtirilsin.
Kiritilgan ikkinchi o’zgartirish: - C c harflari mustaqil harf sifatida alifbodan chiqarilsin.
Kiritilgan uchinchi o’zgartirish: - Ustida ~ ushbu belgisi mavjud harf O’ o’shaklida, pastda belgisi bor Ch harfi Ch ch tarzida,yana shunday belgili Ng harfi Ng shaklida, belgili Q harfi esa Qq shaklida ifodalansin.
Kiritilgan to’rtinchi o’zgartirish: - A a, I i, G g, G’ g’, Q q, O’ o’,
Z z va Ch ch harflar tegishlincha …… ifodalansin. Hozirgi alifboda unli va undoshlarning ifodalanishi - Hozirgi o’zbek adabiy tili fonetik jihatdan markaziy dialektlar (shevalar)ga asoslanadi. Mazkur dialektlarda oltita unli fonema mavjud.
- Lotin yozuviga asoslangan alifboda ham oltita unli harf kiritilgan. Bular quyidagilardan iborat:
- Ii, Uu, Ee, O’o’, Aa, Oo.
- E’TIBORINGIZ
UCHUN RAHMAT!
Dostları ilə paylaş: |
