Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 2 | ISSUE 6
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor
SJIF 2022: 5.947
Advanced Sciences Index Factor
ASI Factor = 1.7
993
w
www.oriens.uz
June
2022
MUHOKAMA VA NATIJALAR
Ijtimoiy pedagogikaning zarurligini quyidagi holatlar talab etayotgan edi:
Birinchidan, bugungi kunda ta’lim va tarbiya maqsadi bilan uning ba’zi
natijalari o‘rtasidagi qarama-qarshilik sabablarini aniqlash va ularni bartaraf etish
yo‘llarini aniqlash zarurligi talab etilmoqda. Ushbu
talab pedagogika olamiga
jamiyatdagi munosabatlar bilan shug‘ullanuvchi sotsiologiyani olib kirish zaruriyatini
uyg‘otdi. Chunki ongli xususiyatga ega bo‘lgan inson faoliyati, sotsiologiya fanining
o‘ziga xos ob’ektini tashkil etadi. Har bir shaxsning jamiyatdagi o‘z o‘rnini, o‘zligini
anglashi, hayotiy-axloqiy me’yorlarni o‘zida mujassam etishi jamiyatda shu
ma’naviy-axloqiy sifatlarni namoyon etib, ijtimoiy hayotimiz,
zamonamiz bilan
hamnafas yoshlarni tarbiyalashda Pedagogika va sotsiologiya fanlarining hamkorligi
alohida ahamiyat kasb etadi. Vaholanki ta’lim-tarbiyaning o‘zi ijtimoiy hodisa va
pedagogik jarayondir.
Ikkinchidan, ba’zi jamiyat a’zolarining ongidagi ma’naviy bo‘shliqning
ijtimoiy kelib chiqishi sababalrini aniqlash, ularni hal qilish mexanizmini yaratish
kabi yangi muammolarning yechimini topish uchun
pedagogik va sotsiologik
tushunchalarning tutashligiga asoslangan yangi metodologiyani talab etmoqda. Inson
shaxsini shakllantirishda undagi tabiiy (irsiy) va ijtimoiy xususiyatlarini, uning oliy
nerv faoliyati imkoniyatlarini hisobga olib yondashmoq lozim. Inson organizmining
biologik va sub’ektiv (shaxsiy tomonlari) asosida o‘z-o‘zini tarbiyaga olish, sharoitga
moslashish, ma’lum ob’ektga yo‘naltirish qonunlarini bilish asosida uning tarbiyasini
tashkil etish lozim. Shaxs shakllanishi jarayonida ichki va tashqi ta’sir imkoniyatlari
o‘zaro
omuxta qilish, tarbiya jarayonini yoshlar faoliyatining xususiyatlari, qzini
anglash kabi muhim xususiyatlari asosida shaxsning erkinligi va g‘ururini paymol
qilmasdan,
demokratik, insonparvarlik va milliy tamoyillarga tayanib, ularda
ma’naviy-axloqiy fazilatlarni shakllantirish davr talabidir. Jamiyatga insonlar ongini,
tafakkurini ijobiy tomonga o‘zgartirish ijtimoiy- ma’rifiy jarayonlar bilan bog‘liq
bo‘lib. Uni ilmiy jihatdan o‘rganish muhimdir. Pedagogika va sotsiologiyaning
tutashganligi tufayli yuzaga kelgan muammolar o‘zbekistonlik
olimlarning diqqat
e’tiborini ham o‘ziga tortmoqda.
Uchinchidan, bozor iqtisodiyoti sharoitida ijtimoiy munosabatlar va bunda
davlatning roli, axborotlar, ustoz-shogird munosabatlari,
kadrlar muammolari,
yoshlarning ma’naviyatida ro‘y berayotgan zaiflikning sabablari, ularni aniqlash,
tekshirish, hal etish, ijtimoiy
faollik kasbiy mahorat, shuningdek mustaqil
O‘zbekistonda kechayotgan ma’naviy va mafkuraviy islohatlarni, umuman, jamiyatni
«pedagog so‘zi» bilan qrganish ijtimoiy pedagogikaning muammolaridan bo‘lib