Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va texnik

Shaxsiy kompyuter uchun ta’minot 
Barcha kompyuterlar, bir nechta istisnolardan tashqari, umumiy 
sxematik diagramma yoki ular aytganidek, arxitekturaga ega. 
Arxitektura kompyuterning asosiy mantiqiy tugunlarining ishlash 
printsipini, axborot aloqalarini va o‘zaro bog‘liqligini belgilaydi: 
markaziy protsessor; 
periferik protsessorlar; 
operativ xotira (saqlash qurilmasi); 
tashqi xotira; 
periferik qurilmalar. 
Kompyuter arxitekturasi modulli-magistral printsipiga asoslanadi. 
Modulli printsip sizga kerakli konfiguratsiyani bajarish, uni yangilash 
imkonini beradi. Modulli tashkilot axborot almashinuvining magistral 
(avtobus) tamoyiliga asoslanadi. Qurilmalar o‘rtasida ma’lumot 
almashish 3 ta ko‘p bitli avtobuslar (ko‘p simli aloqa liniyalari) orqali 
amalga oshiriladi. 
Ochiq arxitektura printsipi
–
ishlab chiqaruvchidan qat’iy nazar 
bir-biriga to‘liq mos keladigan yangi qurilmalardan foydalangan holda 
IBM PC ni va uning alohida qismlarini doimiy ravishda takomil-
lashtirish qobiliyatidir. Bu yangi qurilmalarni sotib olish va ularni tizim 
(ona) platasidagi bepul ulagichlarga (uyalarga) ulash orqali o‘z 
mashinalarining imkoniyatlarini kengaytira oladigan foydalanuvchilar 
uchun eng katta foyda keltiradi. 

---

11 
1.1.2. Shaxsiy kompyuterning umumiy tuzilishi 
Har qanday kompyuter quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
1) Arifmetik mantiq birligi (ALU);2) Saqlash moslamasi (xotira); 
3) Boshqarish moslamasi; 4) Axborotni kiritish-chiqarish 
qurilmasi (IO) va uning xotirasida saqlangan dasturga ega (Jon fon 
Neyman arxitekturasi). 
Asosiy konfiguratsiya (uskunalar tarkibi) quyidagilarni o‘z 
ichiga oladi: 
1. Tizim bloki; 2. Monitor; 3. Klaviatura; 4. Sichqoncha. 
Kompyuterda asosiy ish paytida siz qila oladigan barcha narsalar 
periferik jihozlarga tegishli: 1. Printer; 2.Skaner; 3.Modem; 4. Ustunlar 
va boshqalar.