0,30-0,40
Qumdaşı
|
5,5-3,0
|
0,20-0,35
|
İzotrop va bircinsli mühitda har hansı bir O nöqtasi müayyan F qüvvasinin tasiri naticasinda deformasiyaya maruz
qalır. Bu deformasiya naticasinda hissaciklarin titrayişi qonşıı hissaciklara ötürülür va naticada bu istiqamatda müxtalif za- man müddatinda getdikca zaiflayan elastiki dalğalar yaranır. Bak vermiş deformasiyanın növündan asılı olaraq müxtalif növ elastiki dalğalar yaranır ki, bu dalğalara uzununa (P), enina (S) va sathi dalğalar (K) deyilir. Onların süratlari uyğun olaraq Vp9 Ve, Vk kimi işara olunur. Bu dalğalar hissaciklarin titrayiş isti- qamatlarina göra farqlanirlar.
nuna (P) dalgalar adlanır. Bu dalğaların harakat istiqamati his- saciklarin harakat istiqamati ila eyni olur (şakil 1.4 a). Uzununa elastiki dalğalar asasan bark, maye va qazvari cisimlarda yayı- lırlar.
Şakil 1.4, a. Uzununa dalğanın harakat istiqamati Sürüşma va forma deformasiyası naticasinda yaranan
dalğalar isa enina dalğalar (S) adlanır. Enina dalğalarda dalğa-
nın yayılma istiqamati hissaciklarin yayılma istiqamatina per- pendikulyar olur (şakil 1.4 b). Enina dalğalar adatan bark ci- simlarda yaKşı yayılır.
Şakil 1.4, b. Enina dalğanın harakat istiqamati Uzununa va enina dalğalar mühitlarda yayılma süratla-
rina göra da bir-birindan farqlanirlar. Uzununa dalğanın sürati ila işara edilir va aşağıdaki düsturla tayin edilir.
2y(l — w)
p(1 — 2cr)
(1.7)
Dostları ilə paylaş: |