dükda sınma bucağı /f = 2 olur. Bu zaman sınan şua ikinci
mühita keçmir yalnız sarhad boyunca K, süratila yayılır va sat- hi dalğalar alınır (şakil 1.12. c )
Şakil 1.12. c. Kr, << .2 olduqda sınan uzununa dalğanın vaziyyati
Bu zaman düşma bucağının bu qiymatino böhran bucağı deyilir Vâ ttb ila işara olunur. Düşma bucagının böhran bucağından bö- yük qiymatinda sınma baş vermir ve tam daxili qayıtma baş verir.
sin a = sin a„ =
* 2
(1.17)
(1.18)
Axırıncı ifadadan görünür ki, U,., << U 2 şarti ödandikda
dalğa satha yalnız böhran bucağı altında düşa bilar.
Enina sınan dalğalar üçün sınma qanunu bela yazılar:
sin a sin Q.
(1.19)
Bildiyimiz kimi enina dalğaların yayılma surati uzunu- na dalğaların yayılma suratindan kiçikdir, yani K•, < U› . Bu sababdan da uzununa dalğanın sınma bucağı enina dalğanın sınma bucağından ( • < O ) böyük olur.
Ctksolma va sınma amsalları
İki mühit sarhaddinda yaranan aksolan va sınan dalğa- ların intensivliklarini nazardan keçirak. Mühitlarin sıxlıqları uyğun olaraq “ p ve p ” olarsa, bu mühitlarda uzununa dal- ğanın yayılma süratini uyğun olaraq “Vı va V ” kimi işara etsak:
dl ' Pa ! 2 ' P. !. (1.22)
alarıq. (1.22) ifadasi mühitin akustik sartliyidir va mühitin sıxlığı ila dalağanın süratinin hasilina barabardir. Buna eyni zamanda dalğa müqavimati da deyilir. Ciksolan va düşan dal- ğaların amplitudları arasında aşağıdaki asıllıq mövcuddur:
(l .23)
Burada, A - aksolan, Adi.p. - düşan dalğanın amplitu- dudur. Dalğa sarhadda normal düşdükda aksolma amsalı aşa- ğıdaki düsturla hesablanır:
(1 .24)
Bu ifadadan görünür ki, aksolan dalğa yalnız p,î' 2 2 şarti ödonildikda yarana bilar. Demali, aks olunan dalğanın yaranması üçün qon.şu mühitl erin akustik sartliklari bir-bi- rindan farqlanmalidir. Bel o halda sarhadlar aksetdirici sar- hadlar adlanırlar. Sınan va düşen dalğaların amplitudları nis- bati sınma amsalı adlanır:
(1 .25)
Burada, AJq - düşen, @,n - sınan dalğanın amplitudu- dur. Normal düşma halında sınma amsalını aşağıdaki kimi yazmaq olar:
(1.26)
Sınma qanunundan (sin i ) görünür ki, sarhada
düşan şüanın sönmasi üçün qonşu mühitlarda dalğanın yayıl- ma süratlari bir-birindan farqlanmalidir, yani, U, x U2 . Şüa-
nın va ya cahbanin sındığı sarhadlara sındırıcı sarhadlar de- yilir.
Dostları ilə paylaş: |