Sayman Aruz YÜZ İL İNQİlab
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
29 – Var. – Neçəyədi? – Yüz əlli tümən. – Əlli tümənim çatmır! – Canın sağ olsun. Sora gətirərsən! Ən siyasi kitabları alardı. Yaşının azlığına baxma- yaraq, bu kitabları çox rahatlıqla oxuyub başa düşə bilirdi. Kürd millətçisiydi. Kürdüstanın müxtariyyətini arzu eləyirdi. Atası “Peşmərgə” deyilən bir qrupun üz- vü olduğu üçün tutuqlanıb asılmışdı. Özünü atasının yolunun davamçısı bilirdi. Mən onda bu işləri anlaya- caq qədər böyük deyildim. Hələ bu şeyləri yaxşı başa düşmürdüm. Mənə atasından və arzularından danışmış- dı. Mən ona – “Müharibəylə nəyəsə çatmaq olmaz.” – sözünü deyəndə, o cavab verərdi: – Müharibə azadlığa aparıb çatdırmasa da, azad insan yarada bilər! Bu sözün mənasını atamdan soruşmuşdum. Atamın fikrincə: “Müharibə hansısa bir yerə aparıb-çatdıra bi- lər, amma hər hansı bir azadlığın yolu müharibədən ke- çirsə, o yolun sonu elə diktaturaya gəlib çıxacaq. Yəni kimlərsə də səndən qurtulmaq üçün səninlə müharibə aparacaqlar. Güclü olmaqla haqlı olmağın fərqi çoxdur!” Doğrusu, atamı haqlı bilirdim. Nəsə ürəyim “Həjir düz eləmir” deyirdi. Məncə, nə qədər ki, əlindəki ağac- la iti döyməmisən, o ağacın nə qədər təhlükəli oldu- ğunu bilmədiyi üçün səndən qorxacaq. Amma döyən- dən sonra ağacın nə qədər ağrıdacağını bilib səndən qorxmayacaq! İnsan itdən yox, onun bilib başa düşmə- yindən qorxmalıdır! Cahil özünə ziyan vurur, ağıllı düşməninə! Müharibədən zəhləm gedirdi. Nəyisə itir- 30 məklə nəyəsə çatmağı qəbul eləmirdim. Müharibə “ölüm” və “itirmək” deməkdi. Ayrılıq ölüm deyil, am- ma ölüm həm ölümdür, həm də ayrılıq. Saat heç səhər beş olmazdı. Həyətimizin qapısı çox şiddətlə döyülürdü. Hamımız yuxudan diksinib həyətə qaçdıq. Qapını mən açdım və çox təəccübləndim. Həjirin anasıydı. Çox gərgin görünürdü. Bütün bədəni əsirdi. Tələsdiyindən çadrasını başayaq örtmüşdü. Dedi: – Babıt limala? Karım həyə? 1 Səsində qorxu və kədərin qarışığı olan bir hiss var idi. Atamı istəyirdi. – Hə... burdadı... indi gələr... ataaa! Atam evə girən pillələrin üstündən dedi: – Gəldiiim. Kimdi? – Həjirin anası. – Kim? Atam sanki bu sözü eşidəndə bir az şok oldu. Gecənin bu vaxtı, Həjirin anası! Sürətlə özünü qapıya yetirdi. – Salam əleyküm. Bə qapıda niyə? Buyurun içə- riyə. Nə olub gecənin bu vaxtı buraya gəlibsiz? Atam əliylə şalvarını düzəldə-düzəldə danışırdı. O qədər tələsmişdi ki, şalvarının kəmərini bağlamağa vaxtı olmamışdı. Həjirin anası özünəməxsus ləhcəsiylə dedi: – Həjiri tutublar... qorxdim evimizi axtaralar... ona görə kitablari buraya gətirdim... 1 Babıt limala? Karım həyə? - kürdcə bu mənanı verir: “Atan evdədi? Ona sözüm var.” 31 Qadın başıyla bir az o tərəfdə yerə qoyduğu qutuya işarə eləyib sızıldıya-sızıldıya davam elədi: – Ərimi də bucürnəsi şeylərə görə öldürüblər... bu kitablari sənin oğlundan alib... özi buni dedi. Atam bir kitablara baxdı, bir mənə. – Yaxşı narahat olmayın... çəkilin o yana... icazə verin... Gedib qutunu götürüb içəriyə gətirdi. Qoydu həyət qapısının arxasına. Sonra da Həjirin anasından soruşdu: – İndi nə olacaq? Haçan tutublar? Qadın gözünün yaşını astaca sildi. Çalışırdı ki, səsi titrəməsin. – Axşamüstü mənə xəbərin verdilər. Xiyabandan tutub apariblar. Siz onun atasının başına gələni bilirsiz. Qorxuram onu da asalar... Davam eləyə bilmədi. Ürəyinin döyüntüsünü sinə- sinin üstündən hiss eləmək olurdu. Meyid kimi ağar- mışdı. Atam onun bu vəziyyətini görüb mənə dedi ki, su gətirim. Tələsik qaçıb bir istəkan su gətiridim. Qadın suyu içib durub getdi. Biz qaldıq, bir də bir qutu yasaq kitab. Həmin gecə o kitabları həyətimizdəki kiçik bağ- çada quyladıq. Mən sonralar da həmin bağçaya müqəd- dəs yer kimi baxırdım. Elə bilirdim orada nəsə olacaq, nəsə qeyri-adi bir şey göyərəcək. Atam həmişə deyərdi: – “Kitabın quylandığı yerdən inqilab göyərər!” Mən ondan inqilabın nə olduğunu soruşanda cavab verərdi: – “ Oğlum, inqilab millətin dirçəlişə doğru üsyanının kor-koranə formasıdı. Həmişə də millətin könlüncə ol- mur. Yüz il inqilab etdik, üsyan etdik, amma xalqın inqilabını xalqdan alıb onun öz başına çaldılar. Bunun 32 səbəblərini sənin kimi uşaqlar böyüyüb araşdırmalı- dılar.” Bir neçə ay sonra bildik ki, Həjir asılacaq. Göz- ləyirdilər onun 18 yaşı tamam olsun və sonra assınlar. Onun cürmü ölkənin bütölüyünə qarşı silahlı mübarizə aparmaq idi. Həjir “müharib” 1 elan olunmuşdu. O, ası- lan günü heç unutmaram. İnsan beynində və ürəyində iz buraxan heç nəyi unuda bilmir. Məktəbdəydik. Mək- təbin bütün uşaqlarını həyətdə bir sıraya yığıb dedilər ki, bir məhbusun məktubunu sizə oxuyacağıq. Guya Həjir tövbənamə yazıb göndərmişdi. Bizlərsə onu eşi- dib dərs almalıydıq. Məktubu məktəbin direktoru biz- lərə oxudu. İndi də qulağımdadı. Həjir səhv elədiyini etiraf etmişdi. Bütün məktub boyu peşmançılıq hissylə dolu cümlələr var idi. Mən Həjiri yaxından tanıyırdım. Bu cümlələr onun deyildi. Yalnız bir neçə cümlə o məktubun içində diqqətimi çəkdi, bildim ki, yalnız bu sözlər onun söz- ləri ola bilər: “Ata, ən yaxın zamanda sənə qovuşacam. Anamın təkliyinə and olsun, əlimdən gələni elədim!” Həjirin o məsum gözləri gözümün önundə canlandı. İnqilabçıdan çox bir sülhsevər filosof kimi danışardı. Yaman kövrəlmişdim. Direktor məktubu oxuya-oxuya ətrafımdakı uşaqların sıxıla-sıxıla ağladıqlarını görür- düm. Demək olar ki, hamı ağlayırdı. “Uşaqlar, mən azadlıq üçün döyüşdüm və indi də zindanda ölüm gü- nümü gözləyirəm. Mən indi bilirəm ki, insan oxuduğu 1 “müharib” - din və Allaha qarşı silahlı mübarizə aparanlara “mü- harib” deyirlər Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|