Rossiya federatsiyasi prezidenti- vladimir putin

TARIXI

• R. hududida oʻrta paleolit davrida, milodgacha 100—35 ming i. avval Quyi Volga, Oʻrta Uralda dastlabki manzilgoxlar paydo boʻlgan. Soʻnggi paleolit davrida odamlar qutb doirasidan oʻtib, Sibirning bir qismiga joylasha boshlagan. Mil. av. 3—2ming yilliklarda Shim. Kavkazda jez, Ural, Gʻarbiy Sibir, Yuqori Volga boʻylarida turli metallardan buyumlar tayyorlangan. Dasht, oʻrmondasht mintaqalarida chorvachilik, dare vodiylarida dehqonchilik rivojlana boshlagan. Mil. av. 1ming yillikda shahardavlatlar, Bospor davlati, Skiflar davlati mavjud boʻlgan. Mil. 3-a.da Sharqdan koʻchmanchi gotlar va 4-a.da gunnlar bostirib kelgan. 4—8-a.larda Shim. Kavkazda alanlar birlashgan. 552—745 y.larda R. hududining bir qismini turkiy xalqlarning qabilaviy ittifoqidan iborat Turk xoqonligi egallab turgan. 7-a. 1-yarmida Azov boʻyida Buyuk Bulgʻoriya davlati paydo boʻldi, ammo bulgʻorlar Xazar xoqonligidan magʻlubiyatga uchrab, Dunay, Volga va Kama daryolari boʻyiga kelib joylashdi. 10-a.da VolgaKama Bulgoriyasi davlati paydo boʻldi, Oʻrta Volga boʻyi xalqlari shu davlatga birlashdi. 6-a.da Sibir, Yenisey daryosining oʻrta oqimida hoz. haqaslarning ajdodlari hisoblangan Qirgʻizlar davlati, 8-a. — 10-a. boshlarida Uzok. Sharkda Boxay davlati hukm surdi.

14-asrning 2-yarmida Moskva knyazligining mavqei oshib, u moʻgʻullarga qarshi kurashda rahbarlik qildi va rus yerlarini asta-sekin birlashtirish markazi boʻlib qoldi. 1380 yilgi Kulikovo urushida Dmitriy Donskoy kumondonligidagi birlashgan rus qoʻshinlarining moʻgʻul koʻshinlari ustidan qozongan gʻalabasi Shim.sharqiy rus yerlarini birlashtirish uchun zamin yaratdi. Moskva buyuk knyazlik hokimiyati 15-a. oxiri — 16-a. boshlarida rus yerlarini birlashtirishni asosan tugalladi. 1478 y. Novgorod, 1485 i. Tver, 1510 y. Pskov, 1514 y. Smolensk, 1521 y. Ryazan Moskva buyuk knyazligiga qoʻshib olindi. 1480 y. moʻgʻullar zulmi barham topdi.

• 14-asrning 2-yarmida Moskva knyazligining mavqei oshib, u moʻgʻullarga qarshi kurashda rahbarlik qildi va rus yerlarini asta-sekin birlashtirish markazi boʻlib qoldi. 1380 yilgi Kulikovo urushida Dmitriy Donskoy kumondonligidagi birlashgan rus qoʻshinlarining moʻgʻul koʻshinlari ustidan qozongan gʻalabasi Shim.sharqiy rus yerlarini birlashtirish uchun zamin yaratdi. Moskva buyuk knyazlik hokimiyati 15-a. oxiri — 16-a. boshlarida rus yerlarini birlashtirishni asosan tugalladi. 1478 y. Novgorod, 1485 i. Tver, 1510 y. Pskov, 1514 y. Smolensk, 1521 y. Ryazan Moskva buyuk knyazligiga qoʻshib olindi. 1480 y. moʻgʻullar zulmi barham topdi.
• Birinchi rus qiroli Ivan IV Vasilyevich Grozniy (1533—84; 1547 y.dan qirol) davlatni markazlashtirishga kirishdi. Kozon va Astraxon xonliklari qoʻshib olindi, shu tarika Ural orti va Gʻarbiy Sibirni zabt etish uchun yoʻl ochildi. 17-a.da Sibirning qolgan hududlari ham birinketin qoʻshib olindi. 15-asr oxiri — 16-asr boshlarida rus xalqining shakllanish jarayoni nihoyasiga yetdi, "Rossiya" degan nom tarqala boshladi

Madaniyati