Risklərin İdarə Edilməsi Standartı Mündəricat
Risklərin İdarə Edilməsi Standartı Azərbaycan Mərkəzi Bankı
Yüklə 247,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Müşahidə Şurası
- İdarə Heyət i
- Müşahidə Şurası Audit Komitəsi Risklərin İdarəedilməsi Komitələri
- Risklərin İdarə Edilməsi Standartı Azərbaycan Mərkəzi Bankı
Risklərin İdarə Edilməsi Standartı Azərbaycan Mərkəzi Bankı
3 Banklarda risklərin idarə edilməsi funksiyasını həyata keçirən nümunəvi təşkilati struktur bu diaqramda təsvir olunur.
Təsvir olunan strukturun təşkilati elementləri müxtəlif adlarla tanına bilər və vəzifələrin icrası bankın müxtəlif struktur bölmələri tərəfindən həyata keçirilə bilər. Risklərin idarə edilməsi funksiyasını həyata keçirən təşkilati strukturda önəmli amil odur ki, bank daxilində bütün əhəmiyyətli vəzifə və səlahiyyətlər, hesabat vermə və nəzarət iyerarxiyası müəyyən edilsin. Risklərin idarə edilməsi üzrə səlahiyyət səviyyələri və onlarla əlaqədar operativ qərarların qəbul edilməsi Müşahidə Şurasından başlanır və yuxarıdan aşağı hər bir ixtisas sahəsi üzrə həvalə olunur. Məsələn, bankda risklərin idarə edilməsi prosesini həyata keçirən və yaranan məsələlər üzrə gündəlik qərarların qəbul edilməsi səlahiyyəti risklərin idarə edilməsi komitələrinə həvalə edilə bilər (diaqramda göstərilən təşkilati struktura əsasən). Risklərin idarə edilməsi komitələri Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq edilmiş əsasnaməyə əsasən fəaliyyət göstərirlər və öz işində risklərin idarə edilməsi qaydalarını rəhbər tutmalıdırlar. Müşahidə Şurası Müşahidə Şurası bankın fəaliyyəti nəticəsində məruz qaldığı bütün riskləri başa düşməli və onlar haqqında tam məlumatlar əldə etməlidir. O, həmçinin bankın fəaliyyəti nəticəsində üzləşdiyi bütün risklərin münasib səviyyələrini müəyyən etməli və riskləri düzgün müəyyənləşdirən, qiymətləndirən və onlara nəzarət edən səmərəli risklərin idarə edilməsi sisteminin yaradılmasını təmin etməlidir. Bu məqsədlə Müşahidə Şurası risklərin idarə edilməsini həyata keçirən təskilatı strukturunu və risklərin idarə edilməsi üzrə bütün qayda və prosedurları təsdiqləyir. Müşahidə Şurası risklərin idarə edilməsi üçün tam məsuliyyət daşıdığı halda, idarəedici məsuliyyət İdarə Heyətinin üzərinə qoyulur. İdarə Heyət i İdarə Heyəti Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq edilən və risklərin idarə edilməsini həyata keçirən təskilatı strukturu yaradır və risklərin idarə edilməsi üzrə bütün qayda və prosedurları hazırlayır. İdarə Heyəti mütəmadi olaraq Müşahidə Şurasına risklərin idarə edilməsi barədə hesabat verir – bu adətən bankda müəyyən edildiyi kimi, İdarə Heyətinin Müşahidə Şurasına verdiyi aylıq və rüblük hesabatların bir hissəsini təşkil edir.
Risklərin İdarə Edilməsi Standartı Azərbaycan Mərkəzi Bankı
4 Risklərin idarə edilməsi üzrə daxili komitələr Müşahidə Şurası İdarə Heyətindən asılı olmayan və risklərin idarə edilməsi üzrə müstəqil qərarlar qəbul edə bilən daxili komitələr yaradır. Bu komitələr, bankın fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumata və bankda risklərin idarə edilməsi üzrə konkret məsuliyyətə malik olan İdarə Heyətinin bir neçə üzvündən, eləcə də bankın struktur bölmələrinin rəhbər işçilərindən təşkil olunurlar. Razılaşdırılmış hesabat prosedurlarına uyğun olaraq daxili komitələr eyni zamanda Müşahidə Şurasına və İdarə Heyətinə hesabat verir. Risklərin idarə edilməsini daha da operativ həyata keçirmək və əməliyyat cəhətdən dəstəkləmək üçün bankda adətən müvafiq riskləri idarəetmə departamenti yaradıla və ya bu işə müvafiq əməkdaşlar müvəkkil edilə bilər. Riskləri idarəetmə departamenti və müvəkkil əməkdaşlar daxili komitələrlə sıx fəaliyyət göstərirlər. Daxili komitələrin funksiyaları, vəzifə və səlahiyyətləri İdarə Heyəti tərəfindən məsləhətləşmələrdən sonra hazırlanan və Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq edilən daxili komitələrin əsasnamələr ilə müəyyən olunur və bankın fəaliyyəti nəticəsində üzləşdiyi risklərin idarə edilməsindən ibarətdir. Daxili komitələr aşağıdakı sahələr üzrə konkret məsuliyyət daşımalıdır:
risklərin və onlara nəzarət üsullarının müəyyənləşdirməsi, müvafiq risk xəritəsinin tərtib edilməsi;
edilməsi (bu qaydalarda risklərin strukturu və idarə edilməsi metodologiyası müfəssəl təsvir edilir və bu qaydalar müntəzəm olaraq yeniləşdirilir);
təhlükəsi, risk mövqeyi məbləği kimi sadə tərkibli limitlər və Riskə məruz dəyər, Stres testlər kimi risklərin qiymətləndirməsi metodları ilə ölçülən təkmilləşdirilmiş limitlər daxildir);
bankın vəsaitlərin aktiv və passivləri üzrə bölüşdürülməsi. Bölüşdürülmə ilə bağlı qərarlar likvidlik boşluğu (cəlb edilmiş vəsaitlərlə yerləşdirilmiş vəsaitlər arasında fərq) təhlilləri əsasında qəbul edilməlidir. Likvidlik riski mövqeyini bağlamaq üçün ehtimal edilən müddət müəyyən edilməlidir. Bu məqsədlə Riskə məruz dəyər metodu tətbiq edilə bilər;
bankın vəsaitlərinin səmərəli istifadəsinin təmin edilməsi məqsədi ilə kreditləşdirmə və maliyyələşdirmə sxemlərinin təsdiq edilməsı. Bu sxemlərdə bankın daxilində əməliyyat vahidlərinin biri birinə təklif etdiyi aktiv, öhdəliklər, kapital və balansdankənar məhsullarının qiymətləri də əks olmalıdır. Müşahidə Şurası bankın üzləşdiyi bütün risklərin idarə edilməsini həyata keçirərkən, vəzifələrini spesifik risk kateqoriyasını idarə etməkdə məsul olan bir və ya bir neçə xüsusi komitə yarada bilərlər. Məsələn:
Kredit komitəsi (KK) - kreditlərin təsdiqlənməsini və idarə edilməsini yerinə yetirir;
Aktiv və passivləri idarəetmə komitəsi (APİK) - bankın maliyyə vəsaitlərinin bölüşdürülməsinin təsdiqləməsini və idarə edilməsini yerinə yetirir;
mövcud risklərin idarə edilməsi üzrə daxili komitələrinin fəaliyyətini əlaqələndirir. Daha iri banklarda daxili komitələrin hər biri RİK-in birbaşa ümumi nəzarəti altında fəaliyyət göstərir. Onlar razılaşdırılmış prosedurlara uyğun olaraq RİK-ə hesabat verirlər, lakin buna baxmayaraq sərbəst iş qrafikinə malik olurlar. Yüklə 247,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|