R. D. Shodiyev

Pedagogik 
konfliktlarning ko„rinishlari.
Ta‘lim jarayonida paydo 
bo‗ladigan konfliktlarni asosan uchta guruhga ajratish mumkin:
Tizimli konfliktlar 
–
ta‘lim tizimida qarama
-qarshiliklar asosida paydo 
bo‗ladigan konfliktlar: ular iqtisodiy, tashkiliy, siyosiy, etnik,
ma‘naviy tavsifga 
ega bo‗lishi mumkin;
Jarayondagi konfliktlar 
–
ta‘lim jarayonidagi qarama
-qarshiliklar asosida 
paydo bo‗ladigan pedagogik konfliklar;
Natijaviy konfliktlar 
–
konfliktning real va ideal natijalari asosida paydo 
bo‗ladigan qarama
-qarshiliklar. 
Pedagogik konfliktologiya - 
konfliktologiyaning o‗ziga xos sohasi bo‗lib, 
uning 
maqsadi
–
ta‘limdagi konfliktlarni paydo bo‗lish, rivojlanish va yakun 
topishini o‗rganish hamda ularni konstruktiv boshqaruvi prinsiplari, usul va 
metodlarini ishlab chiqish va amaliyotga tatbiq etishdan iboratdir. 
Pedagogik konfliktologiyaning 
predmeti
–
ta‘limdagi konfliktlarni paydo 
bo‗lish, rivojlanish va yakun topish omillari, mexanizmlari va qonuniyatlaridir.

---

9 
Pedagogik konfliktologiyaning 
obyekti
–
ta‘limda tizimli, protsessual va 
natijaviy konfliktlarni o‗rganish.
Pedagogik konfliktologiya fanida quyidagi metodlardan foydalaniladi: 
1.
Funksional-tarkibiy 
–
konfliktli harakatlarning asosiy elementlarini 
oshkor qilishga ko‗maklashadi, unda har bir ki
shining rolini aniqlaydi. 
2.
Jarayonning dinamikligi 
–
konfliktni rivojlanishining asosiy 
bosqichlarini aniqlash. 
3.
Tiplarga 
ajratish 
- 
konfliktli 
shaxslar 
ko‗rinishini 
klassifikatsiyalashni va guruhlashini ta‘minlaydi hamda konfliktli o‗zaro harakatlar 
shakllarini aniqlaydi.
4.
Tashhislash
- 
konfliktli o‗zaro harakatlarni mumkin bo‗lgan 
variantlarini tasvirlaydi hamda ularni bartaraf etishning optimal yo‗llari va 
vositalarinini ifodalaydi. 
5.
Bartaraf etish 
–
konfliktni yechimini topishning asosiy strategiya va 
taktikasini qarab chiqadi va tatbiq etadi. 
Pedagogik konfliktologiyaning ijtimoiy-pedagogik ahamiyati quyidagilardan 
iborat: 
1.
Pedagogik konfliktlarning tabiati va paydo bo‗lish sabablarini 
o‗rganish;
2.
Pedagogik konfliktlarni ogohlantirish, yechimini topish va amaliy 
jihatdan bartaraf etish metodlarini ishlab chiqish; 
3.
Ta‘lim muassasalarida tarbiyaviy ishlar darajasini oshirish;
4.
Umum
iy o‗rta ta‘lim maktabi sharoitida shaxslar o‗rtasidagi 
munosabatlarda tanglik, keskinlik holatlarini pasaytirish; 
5.
Pedagoglik kasbin
i jamiyatda obro‗sini ko‗tarish;
6.
Maxsus ta‘lim dasturlari va treninglar orqali konfliktologik bilim 
asoslari bilan ta‘lim subyektlarini tanishtirish va ularni tayyorlash uchun
mashg‗ulotlar tashkil etish.