Преподавание зыка и литературы anguage and literature

Vazira IBROHIMOVA suhbatlashdi.

---

8
e-mail: [e-mail]
XIX asrning ik-
kinchi yarmi − XX 
asr boshlaridagi 
milliy ada biyotimiz, 
ma’naviyatimiz tari-
xida o‘ziga xos 
mavqega ega ada biy 
hayot o‘z ko‘lami, sal-
mog‘i bilan alohida o‘rin 
egalladi. Muqimiy, Furqat, 
Zoriy, Nusrat, No 
dim kabi 
shoirlar sira sida hali nomi va asar-
lari xalqqa uncha tanish bo‘lmagan ijodkorlar, hayoti 
va ijodi ning ma’lum bir qismigina o‘rganilgan iste’dod 
sohiblari ham bor. Namanganlik ma’rifatparvar ijod-
kor, iste’dodli xattot, muarrix, ilk matbaachi, pedagog 
Is’hoq xon Ibrat (1862–1937) ham ana shunday ijodkor-
lar sirasiga kiradi. Ta’lim bosqichlarida, jumladan, aka-
demik litsey va kasb-hunar kollej lari uchun “Is’hoqxon 
to‘ra Ibrat hayoti va ijodi” nomli o‘quv dasturi ning ishlab 
chiqilishi ham serqirra ijodkor mero sining keng ko‘lam-
da o‘rga nilishiga alohida e’tibor namunasidir. Mazkur 
Dasturda
1
Ibrat hayoti va ijodini o‘rganish uchun 6 
soat ajratilgan bo‘lib, 4 soati nazariy va 2 soati amaliy 
mashg‘ulotlarga mo‘ljallangan. 
O‘qituvchi har bir adabiy mashg‘ulotda Is’hoqxon 
Ibratning sermazmun va ibratli hayot yo‘li, ma’rifatchilik 
yo‘nalishida amalga oshirgan ishlari, yangi usuldagi 
maktablari va ularda o‘qitishning zamonaviy usullari 
joriy etilishi, noshirlik va kutubxonachilik faoliyati, ilm-
fan va texnika taraqqiyotiga munosabati, publitsistikasi 
haqida o‘quvchi-talabalarga chuqur ma’lumot berishi 
kerak. Mazkur usul o‘quvchilarni dars jarayonida mus-
taqil fikrlash, o‘z fikrlarini erkin bayon eta olish ham
-
da bahslashish madaniyatini tarbiyalashga qaratilgan 
bo‘lib, odatda, o‘quvchilarni kichik guruhlarga bo‘lgan 
holda o‘tkazilsa, kutilgan samarani beradi. Darsdan 
kutilgan maqsad esa o‘rganilayotgan ijodkor umrba-
yoniga xoslikni aniqlay olish, ularning asosiy belgila-
rini ayta olish, berilgan topshiriq yuzasidan xususiy 
va umumiy fikrlarni bildira olish, xulosalar chiqarishga 
ko‘maklashish, erkin bahslashishga yordam berishdan 
iboratdir. Ikkinchi mashg‘ulotda esa Ibratning ilmiy, tari-
xiy va falsafiy asarlari o‘rganiladi. Shu bois darsning 
maqsadi sifatida quyidagilar avvaldan belgilab olinadi: 
a) “Lug‘ati sitta al-sina”(“Olti tilli lug‘at”)ning o‘zbek 
leksikografiyasi taraqqiyotida muhim noyob asar sifa
-
tidagi ilmiy va amaliy ahamiyati;