Plan zachowania I odtwarzania zadrzewień przydrożnych gminy Ośno Lubuskie
Yüklə 0,59 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DANE PRZYRODNICZE
- STAN OBIEKTU
- REKOMENDOWANE DZIAŁANIA OCHRONNE
Z uwagi na szereg funkcji jakie pełnią drzewa i krzewy ich ochronę, a także sposoby gospodarowania określa szereg przepisów prawa. Szczególnie istotne są zapisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880z późn. zm.), gdyż dotyczą one możliwości usuwania zadrzewień przez osoby fizyczne i prawne. Z kolei nieznajomość tych przepisów może skutkować naliczeniem dotkliwych kar finansowych. Za utrzymywanie, ochronę, a także zakładanie nowych zadrzewień odpowiada rada gminy. Gmina wydaje również zezwolenia na wycinkę drzew i krzewów. Decyzję na usuwanie alej drzew przydrożnych wydaje gmina lub starostwo, po uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Kompilację przepisów prawnych dotyczących zarządzania zadrzewieniami zawiera publikacja projektu Drogi dla Natury „Aleje skarbnice przyrody. Praktyczny podręcznik ochrony alej i ich mieszkańców”, dostępny również w wersji elektronicznej na stronie www.aleje.org.pl.
W przypadku braku alternatywnych sposobów rozwiązania konfliktów i konieczności usunięcia drzew należy zawsze brać pod uwagę:
Podczas składania wniosku o wycinkę drzewa należy zdiagnozować ich stan zdrowotny. Opis najlepiej jest zacząć od dołu pnia, kończąc na koronie. Warto posługiwać się odpowiednimi terminami. Wszelkie „dziury” i dziuple w pniu, w zależności od ich głębokości, określane są jako ubytki wgłębne lub powierzchniowe. Należy podać ich wielkość, stopień wypróchnienia, ewentualną głębokość. Ubytek całego wnętrza pnia określa się terminem ubytków kominowych lub rynnowych. Należy odnotować ewentualne ślady żerowania owadów, zrakowacenia, owocniki grzybów, których obecność świadczy o słabej kondycji drzewa. Opis korony powinien zawierać jej średnicę, ewentualne kolizje z elementami budowlanymi i technicznymi. Należy odnotować ewentualną obecność suszu konarowego i gałęziowego, wyrażoną w procentach, gniazd ptaków, jemioły. Jeśli pień drzewa jest przechylony należy określić wartość odchylenia wyrażona w stopniach, oraz jej kierunek. Jeśli drzewo jest zdrowe również należy to zaznaczyć w opisie. Do wniosku warto dołączyć dokumentację fotograficzną. Przed wydaniem decyzji urzędnik dokonuje oględzin w zakresie występowania w obrębie zadrzewień gatunków chronionych zwłaszcza ptaków, nietoperzy, owadów i porostów.
Ryc. 6. Granice otoczenia zespołu urbanistyczno-krajobrazowego miasta Ośno Lubuskie. Wszelkie prace związane z wycinką drzew powinny odbywać się poza okresem lęgowym ptaków, co oznacza zakaz usuwania gniazd ptasich z terenów zieleni w okresie od dnia 1 marca do 15 października.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 7 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt w stosunku do zwierząt gatunków chronionych obowiązuje m.in. zakaz "umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach noclegu, w okresie lęgowym w miejscach rozrodu lub wychowu młodych, lub w miejscach żerowania zgrupowań ptaków migrujących lub zimujących, niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd" (§ 6 ust. 1-3 ww. rozporządzenia). Jeżeli z różnych względów nie jest możliwe przeprowadzenie tych czynności poza okresem lęgowym ptaków, np. ze względu na harmonogram prac budowlanych lub zagrożenie bezpieczeństwa, wówczas w szczególnie uzasadnionych sytuacjach, o których mowa w ust. 56 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody, możliwe jest uzyskanie zezwolenia na wykonanie ww. czynności odpowiednio od regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Naruszenie zakazów w stosunku do gatunków chronionych stanowi wykroczenie (art. 131 pkt 14 ww. ustawy). Zezwolenie z zakresu ochrony gatunkowej dołącza się do wniosku o usunięcie drzewa lub krzewu (art. 83b ust. 1 pkt 11 ustawy). Organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu przed jego wydaniem dokonuje oględzin pod kątem występowania w ich obrębie gatunków chronionych W przypadku stwierdzenia, że usunięcie drzewa lub krzewu spowoduje naruszenie zakazów w stosunku do gatunków chronionych, postępowanie jest zawieszane do czasu przedłożenia wyżej wspomnianego zezwolenia (art. 83c ust. 1 i 2). Natomiast nie ma potrzeby występowania o zezwolenie na usunięcie gniazd ptasich jeżeli drzewa lub krzewy będą usuwane poza sezonem lęgowym (tj. od 16 października do końca lutego) z obiektów budowlanych lub terenów zieleni pod warunkiem, że będzie to wynikać ze względów bezpieczeństwa lub sanitarnych - zgodnie z § 9 pkt 2 ww. rozporządzenia. Należy mieć na uwadze, iż w przypadku np. montowania kratek w otworach wentylacyjnych, zamykania okiennic na strychach czy uszczelniania budynków w inny sposób, należało będzie uzyskać zezwolenie na odstępstwo od zakazu niszczenia siedlisk gatunków objętych ochroną.
Cennym okazom drzew i krzewów lub ich skupiskom o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej (np. aleje) rada gminy w drodze uchwały może nadać status pomników przyrody lub włączyć je w granice użytku ekologicznego. Cenne, historyczne zadrzewienia mogą być objęte również opieką konserwatorską.
W ciągu ostatnich kilku lat w Polsce zapanowała szkodliwa, wynikająca z nieznajomości fizjologii roślin „moda” na ogławianie drzew. Straszące kikuty pozbawionych konarów pni pojawiły się w miejscu dawnych zadrzewień rosnących w miastach, na cmentarzach i przy drogach. Część przyciętych drzew obumarło, pozostałe, którym udało się przeżyć, wypuściły liczne pędy odroślowe, które w przyszłości będą się łatwo odłamywać, gdyż nie są one mocno osadzone wewnątrz tkanek pnia. Liczne protesty, a także wyraźny opór środowisk naukowych przeciwnych takim praktykom doprowadziły do zmian w przepisach. W myśl znowelizowanej Ustawy o ochronie przyrody Wykonywanie prac w obrębie korzeni, pnia lub korony drzewa lub krzewu przeprowadza się w sposób najmniej szkodzący drzewom lub krzewom. Prace w obrębie korony drzewa nie mogą prowadzić do usunięcia gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, chyba że mają na celu: 1) usunięcie gałęzi obumarłych lub nadłamanych; 2) utrzymywanie uformowanego kształtu korony drzewa; 3) wykonanie specjalistycznego zabiegu w celu przywróceniu statyki drzewa. Zabieg ten wykonuje się na podstawie dokumentacji, w tym dokumentacji fotograficznej, wskazującej na konieczność przeprowadzenia takiego zabiegu. Usunięcie gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa stanowi uszkodzenie drzewa. Usunięcie gałęzi w wymiarze przekraczającym 50% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, w celu innym niż określony w ust. 2, stanowi zniszczenie drzewa.
W myśli art. 88 Ustawy o ochronie przyrody wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za: usunięcie drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia; usunięcie drzewa lub krzewu bez zgody posiadacza nieruchomości; zniszczenie drzewa lub krzewu; uszkodzenie drzewa spowodowane wykonywaniem prac w obrębie korony drzewa. Kary za niszczenie lub usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia są dotkliwe i wynoszą dwukrotną wartość opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu. Termin płatności kar odracza się na okres 5 lat, jeżeli stopień zniszczenia drzewa lub krzewu nie wyklucza zachowania jego żywotności. W przypadku stwierdzenia, że drzewo lub krzew obumarły przed upływem 5 lat od dnia, w którym decyzja o odroczeniu terminu płatności kary stała się ostateczna, karę uiszcza się niezwłocznie, chyba że drzewo lub krzew nie zachowały żywotności z przyczyn niezależnych od podmiotu ukaranego. Ocena statyki drzew, aby była wiarygodna, musi być przeprowadzona z uwzględnieniem kilku podstawowych zasad:
Formularz podstawowej oceny ryzyka w otoczeniu drzewa, rekomendowany przez program Drogi dla Natury, został opracowany na podstawie doświadczeń europejskich i amerykańskich. Autorzy dostosowali treść i układ wzoru do warunków polskich, starając się zaproponować proste i jednoznaczne w użyciu narzędzie, dostępne także dla osób nieposiadających specjalistycznego wykształcenia dendrologicznego. Formularz dostępny jest w publikacji projektu Drogi dla Natury „Aleje podręcznik użytkownika. Jak dbać o drzewa, żeby nam służyły?”, dostępnym również w wersji elektronicznej na stronie www.aleje.org.pl. Jeżeli są trudności z oceną stanu drzewa na podstawie wstępnej oceny wizualnej opisanej w niniejszym opracowaniu, niezbędna jest wtedy dodatkowa ekspertyza wykonana przez specjalistę - arborystę. Drzewa w przypadku wątpliwości powinny być kwalifikowane do ekspertyzy.
Obecnie w ofercie handlowej znajduje się wiele gatunków oraz odmian drzew i krzewów o różnych pokrojach i wielkościach co pozwala na kształtowanie zieleni dokładnie pod kątem zakładanego rezultatu. Kilka gmin m in. Bytom Odrzański czy gmina Twardogóra z powodzeniem stosuje metodę sadzenia dużych drzew, co w dłuższym rozrachunku przynosi oszczędności finansowe, a także widoczny efekt. W przypadku nasadzeń przy drogach gminnych, szczególnie w na terenie miejscowości należy sadzić drzewa większe o obwodach 10-12 cm (docelowo 18-20 cm). Sadzonki takie należy umocować min. 3 palikami. Koszt posadzenia takich drzew waha się do 300 PLN. Sadzenie bardzo dużych drzew to wydatek około 1000 PLN i więcej. Do nasadzeń w krajobrazie otwartym można używać sadzonek tańszych, o mniejszych wymiarach (6-8 cm). Do kosztorysu należy włączyć również cenę palików (po jednej sztuce na drzewko oraz osłonek przeciw zgryzaniu). Łączny koszt zakupu takiej sadzonki, wraz z posadzeniem waha się od 80 do 120 PLN. Przykładowa wycena nasadzenia lipy o obwodzie 6-8 cm:
Koszt całkowity: od 100 zł/szt. + VAT.
Aleje na terenie gminy Ośno Lubuskie są bardzo ważnym elementem występowanie zadrzewień oraz organizmów z nimi związanych. Sieci dróg na opisywanym obszarze towarzyszą zadrzewienia spełniając istotne funkcje przyrodnicze, krajobrazowe, estetyczne i praktyczne. Ma to szczególne znaczenie w terenie użytkowanym rolniczo, jakim jest duża część obszaru gminy (ok. 40%), gdzie aleje często są jedynymi grupami drzew wśród rozległych pól uprawnych. Duża część (ok. 35%) zinwentaryzowanych drzew jest obecnie w dobrym stanie zdrowotnym. Niestety, często obserwowane skutki praktyk nadmiernej redukcji dolnych części koron drzew, mogą zmienić ten stan rzeczy. Drzewa, których stan zakwalifikowano jako zły (aż 25% alej), zostały nieprawidłowo przycięte (tzw. podkrzesywanie) lub wręcz zdewastowane. Podcinanie dolnych konarów powoduje podwyższenie środka ciężkości drzewa, a zatem prowadzi do zaburzenia jego statyki i zwiększenia prawdopodobieństwa jego wywrócenia. Dlatego niezbędne jest aby nie dopuścić do dalszego deformowania koron. W alejach dominują drzewa rodzime, zwłaszcza klon zwyczajny, klon jawor i dąb szypułkowy. Istotną rolę odgrywają również aleje drzew owocowych, wśród których dominują jabłonie. Warto rozważyć nasadzenia drzew owocowych starych, wysokopiennych odmian, co byłoby nawiązaniem do tradycji regionu. Wśród drzew obcego pochodzenia najczęściej występuje kasztanowiec biały. Interesujący jest fakt znikomego udziału obcych topoli, które w innych regionach kraju często budują jednogatunkowe aleje. Należy dążyć do stopniowej wymiany gatunków obcych na rodzime. Załącznik 1. Przegląd zadrzewień gminy
Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
