Pisa tadqiqotlarni o'tkazish va tashkil etish metodikasi

PISA tadqiqotlarni o'tkazish va tashkil etish metodikasi
Reporter:306-guruh talabasi Abdusodiqova Muslima
contents
01
Biologiya o'qitish tizimiga PISA ni tatbiq etishning ilmiy metodik tomonlari
02
O'qiuvchilarning bilish faolligini oshirishda xalqaro baholash tizimini roli
01
PISA (The Programme for International Student Assesment) -
O‘quvchilarning ta’lim sohasidagi yutuqlarini baholash bo‘yicha xalqaro dastur bo‘lib, dasturning asosiy maqsadi – 15 yoshli o‘quvchi yoshlarning o‘qish savodxonligi, matematik savodxonlik va tabiiy fanlar bo‘yicha savodxonlik
darajalarini turli xil testlar ko‘rinishida baholashdan iboratdir. Ushbu loyihalar o‘quvchi yoshlarning ijodiy va tanqidiy fikrlashiga, olgan bilimlarini hayotda qo‘llay olish qobiliyatlariga baho berish va keyinchalik bu ko‘nikmalarni hosil qilishga undashdir
01
YOUR TITLE
PISA - dasturi o‘quvchilarning katta hayotga tayyorgarlik darajalarini
motivatsiyalash, ishontirish va bilimlarini mustahkamlashga asos bo‘lib xizmat
qiluvchi dastur hisoblanadi.
01
2000-2015 yillar oralig‘ida o‘tkazilgan tadqiqot natijalari bo‘yicha bugungi
kunda Sharqiy Osiyoda – Xitoy, Koreya, Singapur, Yaponiya, Yevropada -
Finlyandiya, Estoniya, Shveytsariya, Polsha va Niderlandiya kabi mamlakatlarning
o‘rta ta’lim tizimi yaxshi rivojlangan.
01
YOUR TITLE
PISA tadqiqotining tabiiy fanlar yo‘nalishi
PISA tadqiqotlarining asosiy yo‘nalishlaridan biri tabiiy fanlar savodxonligi .
Tabiiy-ilmiy savodxonlik - bu shaxsning tabiiy fanlarga bog‘liq masalalar bo‘yicha
faol fuqorolik pozitsiyasiga ega bo‘lishi va tabiiy g‘oyalarga qiziqishga
tayyorgarlik qobiliyatidir. Tabiiy-ilmiy savodli inson tabiiy fanlar va
texnologiyalarga oid muammolar muhokamasida ishtirok etishga intiladi va buning
uchun quyidagi kompetensiyalarga ega bo‘lishi talab etiladi, hodisalarni ilmiy
tushuntiradi, baholaydi va ilmiy tadqiqotlarni rejalashtiradi, ma’lumot va dalillarni
ilmiy jihatdan sharhlaydi.
YOUR TITLE
YOUR TITLE
YOUR TITLE
YOUR TITLE
01
03
02
04
01
Real holat, muammoni -
1. Tushuntirish
2. O‘rganish
3. Hulosa qilish
Tabiiy - ilmiy savodxonlikning asosiy ko‘nikmalari
03
04
01
02
PISA
01
PISA topshiriqlari
PISA topshiriqlari bloki muammo bo‘lgan real holatlar ko‘rinishida bo‘ladi. Bunda har bir savol, topshiriq quyidagi kategoriyalar bo‘yicha
klassifikatsiyalanadi:
-kompetensiya
- tabiiy-ilmiy bilimlar tipi
- kontekst
- kognitiv daraja
Kompetensiyalar
1. Hodisalarni ilmiy tushuntira olish;
2. Tabiiy- ilmiy tadqiqotlar metodlarini qo‘llay olish;
3. Ilmiy dalillar asosida hulosa qila olish.
Tabiiy - ilmiy bilimlar tipi
1. Mazmunli bilim:
a) Tabiiy sistemalar
b) Tirik sistemalar
c) Yer va koinot ilmi
2. Imperativ bilim (jarayonga oid bilimlar) – ilmiy bilim olishda turli metodlarni qo‘llay bilish
- Kontekstlar
Kontekst – savol yoki topshiriqqa tegishli muammoli holatning tematik
bo‘limi.
PISA tadqiqotida quyidagi kontekstlar mavjud. - Salomatlik
- Tabiiy resurslar
- atrof muhit
- havf va xaratlar
- ilm – fan va texnologiyaning uzviyligi.
Har bir kontekst 3 ta holatda kurinishi mumkin:
- shaxsiy (o‘quvchining o‘zi, oilasi, do‘stlari bilan bog‘liq bo‘lgan holatlar) - mahalliy, ilmiy
- global
Masalan - “Ilm- fan va texnologiyaning uzviyligi” kontekstini har xil darajada ko‘rinishi -
shaxsiy darajada – elektr priborlari bilan ishlash;
mahalliy yoki milliy – energiya tejamkor tomlar ishlatilishi;
global darajada – atom yadrosining parchalanishi natijasida energiya olish
orqali.
02
Topshiriq darajasi (kognitiv daraja)
Quyidagi topshiriq darajalari ajratiladi-
1. Quyi daraja – bir bosqichli protseduralarni bajarish, masalan faktlarni, terminlarni, printsiplarni bilish.
2. O‘rta daraja - hodisalarni tushuntirishda kontseptual bilimlarni qo‘llay
olish.
3. Yuqori daraja – murakkab ma’lumotlarni tahlil kilish, umumlashtirish,
dalillarni baholay olish , hulosa qila olish.
1 - topshiriq. Asalarilar oilasining nobud bo‘lish sindromi
Material qisqa matnni o‘z ichiga oladi. Unda ushbu hodisa hamda tadqiqotlar natijasi mavjud.