O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 18- son ilmiy tadqiqotlar jurnali
Yüklə 1,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kalit so‘zlar
| O‘ZBEKISTONDA FANLARARO INNOVATSIYALAR VA 18- SON ILMIY TADQIQOTLAR JURNALI 20.04.2023 KO‘P YILLIK TAYYORGARLIK TIZIMIDA SUZUVCHILARNI SARALASH VA YO‘NALTIRISH https://doi.org/10.5281/zenodo.7852742 Ro‘ziyeva Maxliyo Qayumovna Farg‘ona davlat universiteti Annotatsiya: Zamonaviy mehnat amaliyoti va ilmiy tadqiqotlar noyob morfologik xususiyatlar, jismoniy va mehnat qobilyatlar, shuningdek texnik va taktik maxoratning yuqori darajasiga ega bo‘lgan o‘ta iqtidorli sportchilargina suzishda yuksak natijalarga erishishini ko‘rsatmoqda. Kamdan kam sportchilar bunday qobilyatlar soxibi bo‘lgani bois, ularni izlash muommosi murakkabligi keskinligi bilan ajralib turadi. Har hil suzishi turlarida yuksak natijalarga erishish uchun qulay yosh, qulaylik tayyorgarlik va uning har bir bosqichi davomiyligi sezilarli tafovutlarga ega. Turli saralash bosqichlari muddatlari bo‘yicha ham tegishli farqlanishi qayd etiladi. Kalit so‘zlar: Suzish, saralash, tanaffus, masofa, tayyorgarlik bosqichi, texnika Har qanday iqtisosdagi sportchilar singari suzuvchilarni saralash va yo‘naltirish ham deyarli uzluksiz jarayon bo‘lib, ko‘p yillik sporga tayyorgarlikni muayyan bosqichlari bilan bog‘liq bo‘lgan beshta asosiy bosqichdan iboratdir. Har hil suzishi turlarida yuksak natijalarga erishish uchun qulay yosh, qulaylik tayyorgarlik va uning har bir bosqichi davomiyligi sezilarli tafovutlarga ega. Turli saralash bosqichlari muddatlari bo‘yicha ham tegishli farqlanishi qayd etiladi. Masalan ayollar suzishida sportga tayyorgarlikning butun davri (mashg‘ulotlar boshlanganidan to yuqori natijalarga erishguncha odatda, 10 yil davom etadi va ko‘pyillik tayyorgarlikni har bir navbatdagi bosqichi hamda saralash bosqichi, taxminan 2 yillik tanaffus bilan o‘tkaziladi. Qisqa masofada erkaklar suzishda sporcho tayyorgarlik davri (sportchini yuqori natijalariga erishguncha qadar) odatda 13-15 yil davom etadi va shunga muvofiq tarzda, ko‘p yillik tayyorgarlik bosqichlarida davomiyligi va saralash bosqichlarni davriyligi 3-4 yilgacha ortadi. Xar bir saralash bosqichida kelgusidagi ko‘p yillik tayyorgarlik bosqichlari vazifalarini samarali yechishga qodir bo‘lmagan suzuvchilarini ajratib chiqarishini amalga oshirish kerak. Suzishni boshlang‘ich o‘rganish mashg‘ulotlarini va birlamchi saralashga jiddiy nuqsonlarni bo‘lmagan hamda yetarlicha jismoniy rivojlanish darajasiga ega barcha bolalarga ruxsat boshladi. Tajriba ko‘rsatishicha bunday bolalar davri tashkil etadi. Birlamchi saralashdan so‘ng kelgusi boshlang‘ich tayyorgarlikka 10-12% eng iqtidorli bolalarni jalb qilish maqsadga muvofiqdir. Keyingi bosqich - dastlabki saralsh natijasida, boshlang‘ich tayyorgarlikdan o‘tgan 15-20% sportchi qolishi kerak. Oraliq saralashidan so‘ng iqtisoslashtirilgan asosiy tayyorgarlikka dastlabki asosiy tayyorgarlikdan o‘tgan 15- 20% sportchilar jalb etiladi. Asosiy saralashdan so‘ng avvalgi kontintentning 10-12% Yüklə 1,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|