O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

 

17 

Dtd №100 in tabul. 

S. ichishga. 

 

Lamotridjinni ta’sir 

mexanizmi 

Neyromediator aminokislotalar qo’zg’alishini markaziy bloklaydi 

(glutamat va apartat).Qisqa va generlashgan toniko-klonik 

epileptik xurujlarda asosiy davolashda qo’llaniladi,shu jumladan 

,boshqa tutqanoqqa qarshi preparatlarni effektivligi bo’lmaganda 

qo’llaniladi. 

Vibagatrinni ta’sir 

mexanizmi 

Strukturasi tomonidan GAMKka yaqin,GAMK-transferazani 

qaytarilmas ingibitori hisoblanadi.u miyada GAMK miqdorini 

uzoq vaqt ko’taradi,aminokislotalar (glutamat va apartat) 

qo’zg’alishini pasaytiradi;Gabapentin 

(Gabapentine),tsiklik,GAMKka qo’shilishi strukturasiga 

yaqinligi,gematoentsefalik to’siqdan o’tishi va markaziy GAMK-

retseptorlariga ta’siri. 

 

Mashg’ulotda qo’llaniladigan yangi pedagogik texnologiyalar: 

 

Talabalar  bilimini  tekshirish  uchun  yangi  pedagogik  texnologiyalar  asosidagi 

interfaol  usullar  bir  qancha  bo‘lib,  shulardan  amaliy  mashg‘ulotlar  uchun  quyidagi 

usullardan foydalanish o‘rinli. 

Galereya  bo‘ylab  sayohat  usuli  -  bunda  talabalar  kichik  guruhga  bo‘linadi  va 

ruchkaning  rangiga  qarab  guruhga  rangli  ruchka  beriladi.  Masalan:  qizillar,  ko‘klar, 

yashillar,  qoralar  guruhi.  Har  bir  guruhga  alohida  mavzu  bo‘yicha  savol  beriladi. 

Masalan:  1)  epilepsiya  tasnifi;  2)  epilepsiyadagi  paroksizmal  ruhiy  buzilishlar;  3) 

epilepsiyadagi doimiy  ruhiy buzilishlar.   Kichik  guruhlar  javoblarni guruhi nomiga  mos 

bo‘lgan  ruchka rangida  yozadi.  Bunda  vaqt chegaralangan bo‘ladi.  Masalan: 3-5 daqiqa 

vaqt  o‘tgach  kichik  guruhlar  soat  strelkasi  bo‘yicha  savollarga  javob  qog‘ozlarni 

almashishadi.  Qog‘ozlar  guruhlarda  to‘liq  aylantirilgach  yig‘ib  olinadi  va  o‘qituvchi 

tomonidan  javoblar  o‘qiladi.  Bunda  har  bir  kichik  guruh  o‘z  javobini  to‘g‘riligini 

asoslashga  harakat  qiladi.  Har  bir  to‘liq  to‘g‘ri  javoblar  uchun  ball  berib  asoslashga 

harakat qiladi. Har bir to‘liq to‘g‘ri  javoblar uchun ball berib boriladi. Oxirida eng ko‘p 

ball  to‘plagan  guruh  rag‘batlantiriladi.  Qolgan  guruhlardan  ham  eng  faol  qatnashgan 

talabalarga qo‘shimcha ballar beriladi. 

Romashka  (moychechak)    usuli  –  bunda  qog‘ozlardan  romashka  barglari 

tayyorlanadi. Har bir ramashka bargining orqa tomoniga raqamlar yozilgan bo ‘lib, talaba 

xohlaganini oladi va qaysi raqam tushgan bo‘lsa o‘sha raqamda keltirilgan savolga javob 

beradi.  Savollar  ro‘yxati  esa  oldingi  darsda  uyda  mustaqil  tayyorlanish  uchun  berib 

yuborilgan bo’lishi kerak.  

 

 

 

6.2 Tahliliy qism 

 

 

Vaziyatli masala: 

---

 

18 

1. Bemor 25 yoshda. Yuk tashuvchi bo’lib ishlaydi. Ilgari davolanmagan.   Bemor 

yilda  1-2  marotaba  birdan  hushidan  ketadi,  chinqirib  yiqiladi,  so’ng  tonik-klonik 

talvasalar kuzatiladi, bu holat amneziya bilan tugaydi. 

 

Javob:  epilepsiya,  kamdan-kam  uchraydigan  generalizalashgan  tonik-klonik 

talvasalar. 

 

2.  Generalizalashgan  tonik-klonik  talvasalardan  so’ng  bemor  hushiga  kelmasdan 

yana  epileptik  tutqanoq  boshlandi,  so’ng  keyingisi.  Bu  holat  bir  necha  marotaba 

takrorlandi. 

 

Javob: Epileptik status. 

 

3.  Bemor  32  yoshda,  epilepsiya  bilan  8  yoshida  kasallangan.  Tonik-klonik 

talvasalar  kuzatiladi.  Bemorning  holati  birdaniga  o’zgarishi  mumkin.  Tashqi 

ko’rinishidan  tajang,  jahldor,  nimadandir  noligandek  bo’lib  ko’rinadi,  atrofdagilar  bilan 

janjallashib, xujum qilishi mumkin. 1-2 kundan keyin oddiy holatga tushadi.  

 

Javob: epilepsiya, generalizalashgan tonik-klonik talvasalar va disforiyalar bilan. 

 

6.3Amaliy qism 

Bemor shikoyatlarini, anamnestik ma’lumotlarni yig’ish; bemorni  klinik tekshiruvdan 

o’tkazish;  tahminiy  tashhis  qo’yish  uchun  asosiy  anamnestik  va  klinik  belgilarni 

ko’rsatish; shoshilinch holatlarda yordam ko’rsatish. 

 

1.EPILEPSIYa BILAN KASALLANGAN BEMORNING RUHIY HOLATINI 

TO’LIQ YoRITISh 

 

Maqsad: epilepsiya bilan kasallangan bemorni klinik, paraklinik va patopsixologik 

tekshiruvdan o’tkazib, ruhiy holatini to’liq yoritish. 

Bajaraladigan bosqichlar: 

1. 

Anamnestik 

ma’lumotlarni  yig’ishda  irsiyati,  homilalik  vaqti  va 

tug’ilishi,bolalik  chog’ida  respirator  epizodlar,  febril  talvasalar,  spazmofiliya 

bo’lganligini aniqlash. 

2. Talvasa hurujlari mavjudligini to’liq yoritish. 

3. Ilk bolalik davrlardagi jismoniy va ruhiy rivojlanish xususiyatlarini aniqlash. 

4.  Anamnestik  ma’lumotlarni  bayon  qilganda  bemorning  shaxsiy  xususiyatlarini, 

hurujsimon buzilishlarning dinamikasini yoritish. 

5.  Bemorning  ruhiy  holatini  to’liq  baholash  uchun  paraklinik,  patopsixologik 

tekshiruvlarni o’tkazish. 

 

 

 

2. ShOShILINCh HOLATLARDA YoRDAM KO’RSATISh. 

 

Maqsad: epileptik tutqanoqda yordam ko’rsatish. 

Bajaralidigan bosqichlar: 

 

1.

 

Bemor yoniga yaqinlashish 

2.

 

Boshi tagiga yumshoq narsa (kiyim, yostiq) qo’yish.  

---