Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences volume 1

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 

VOLUME 1 | ISSUE 5 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
351
w
www.oriens.uz
June 
2021

dunyoning turli nuqtalaridan turib, internet orqali 24/7/364 rejimida ishlatihsga

asoslangan yangi interfaol ishlab chiqarish mexanizmi sifatida ham tushunish
mumkin. Biz tadqiqotimizni huddi shu aniqlanuv asosida amalga oshiramiz. Bunda
milliy, irqiy, bilim darajasi, professional mahorat kabilar bo‘yicha insonlar bir-
biridan farq qilinmaydilar. Ko‘pchilik insonlarni bunday usulda qandaydir ishlarni
bajarishga lalb qilish faqatgina internet texnologiyalar asosidagina amalga oshirilishi
mumkin, albatta. Sinergetik samaraga esa kraud-loyohalarga jalb qilingan
insonlarning turli-tumanligi asosida erishiladi. Kraudsorsing platformasi deb esa
mahsus ishlab chiqilgan, ijaraga olingan yoki foydalaniladigan texnologik servisga
tushunilib, uning yordamida kata hajmdagi ma’lumotlarni hamda moliyaviy
mablag‘larni yig‘ish, qayta ishlash, saqlash va uzatish mumkin bo‘lgan mahsus
avtomatlashtirilgan tizimga aytiladi. Kraudsorsing mahsuloti sifatida esa loyiha,
mahsulot yoki hizmat turi tushunilishi mumkin. Bunda bir misol sifatida Rossiyaning
2010 yilda asos solingan Vitology Innovasion kompaniyasini keltirish mumkin. Bu
kompaniya o‘z kraudsorsing platformasiga ega bo‘lib, bu kompaniya o‘z
kraudsorsing texnologiyasi yordamida intellectual biznes masalalarini yechib berish
bo‘yicha hizmatlar taklif etadi. Hozirgi paytda tijorat, ijtimoiy va innovatsiya
kraudsorsinglari mavjud. Masalan, mahsulot yoki hizmatningsifatini oshirishga
yo‘naltirilgan Innovasion g‘oyalarni qidirishga bag‘ishlangan amalni innovatsiyalar
kraudsorsingi texnologiyasi deyish mumkin. Shu o‘rinda aytish kerakki,
kraudfunding (crowdfunding) moliyaviy kraudsorsing texnologiyasi bo‘lib, uning
yordamida turli xildagi Innovasion loyihalarni amalga oshirish uchun moliyaviy
mablag‘lar yig‘ilishi mumkin. Bu holda kraudfundingning oxirgi mahsuloti bo‘lib,
loyihani moliyalashtirish uchun yig‘ilgan mablag‘lar tushuniladi. AQSh dagi
Kickstarter deb nomlangan yirik venchur fondi 2014 yilning mart oyida turli xil
loyihalar uchun bir milliard dollar hajmidagi mablag‘ yig‘a oldi. Biz ham huddi
shunday loyihalarning amalga oshirilish mexanizmini o‘rganib chiqqan holda,
respublikamizda ham shunday katta loyihalarni amalga oshirishimiz kerak.
Keyingi davrlarda nashr qilingan bir qancha ilmiy-amaliy adabiyotlarni va
internet resurslarini chuqur o‘rganish natijasida shuni taklif etishimiz mumkinki,
O‘zbekiston Respublikasida amalga oshirilishi rejalashtirilayotgan Innovasion
kraudsorsingning asosiy ko‘rsatgichlariga quyidagilarni kiritishimiz maqsadga va
aqlga muvofiq bo‘ladi deb fikrlaymiz:
1. Ko‘ngillilik asosida berilgan ishlarni bajaruvchi huquqiy va jismoniy
shaxslar – kraudsorserlardir;

---

---