Мяммядова Нцшабя Мащмудова Кюнцл Бящрямова Севил
Yüklə 24,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maddə 5. azadlıq və toxunulmazlıq hüququ
- Maddə 28. azadlıq hüququ
- Maddə 59. azad sahibkarlıq hüququ
54 Əsas hüquqi sənədimiz olan Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında bu hüquq öz ifadəsini belə tapmışdır: İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haq qında Avropa Konvensiyasında ədalətli məhkəmə hüququ, qanunsuz cəzalandırılmamaq, fikir, vicdan və din azadlığı və s. bu kimi əsas insan hüquqlarına yer ayrılmışdır. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 3cü fəsli “Əsas insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqları” ümumi baş Maddə 5. azadlıq və toxunulmazlıq hüququ BMT-nin Ümumi Bəyannaməsində insanın azadlıq hüququ haq qında belə yazılmışdır. 1. Hər kəsin azadlıq və şəxsi toxunulmazlıq hüququ var. Heç kəs qanunla müəyyən olunmuş aşağıdakı hallardan və qaydadan başqa, azadlığın dan məhrum edilə bilməz: a) səlahiyyətli məhkəmə tərəfindən məhkum olunduqdan sonra şəxsi qa nuni həbsə almaq; b) məhkəmənin qanuni çıxardığı qərarı icra etməməyə görə və ya qanunla nəzərdə tutulmuş hər hansı öhdəliyin icra olunmasını təmin etmək məqsədilə şəxsin qanuni tutulması və ya həbsə alınması. Maddə 28. azadlıq hüququ I. Hər kəsin azadlıq hüququ vardır. II. Azadlıq hüququ yalnız qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada tutulma, həb səalma və ya azadlıqdan məhrumetmə yolu ilə məhdudlaşdırıla bilər. III. Qanuni surətdə Azərbaycan Respublikasının ərazisində olan hər kəs sərbəst hərəkət edə bilər, özünə yaşayış yeri seçə bilər və Azərbaycan Respublikasının ərazisindən kənara gedə bilər. IV. Azərbaycan Respublikası vətəndaşının hər zaman maneəsiz öz ölkə sinə qayıtmaq hüququ vardır. İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Avropa Kon ven siyasının qəbul etdiyi Bəyannaməni ədalətli hesab etmək olarmı? Bu Bəyan namənin verilmiş maddələrini dəyərləndirin. LAYİHƏ 55 lığı altında verilmiş, 24cü maddədən 71ci maddəyədək bu mövzuları əhatə etmişdir: “İnsan və vətəndaş hüquqla rının və azadlıqlarının əsas prinsipi”, “Bərabərlik hüququ”, “İnsan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının müda fiəsi”, “Mül kiyyət hüququ”, “Təhlükəsiz yaşamaq hüququ”, “Nikah hü ququ”, “Əmək hüququ”, “İstirahət hüququ”, “Sağ lam ətraf mü hitdə yaşamaq hüququ”, “Təhsil hüququ”, “Vicdan azad lığı”, “Vətəndaşlıq hüququ”, “Seçki hüququ” və s. Konstitusiyamızın 56cı maddəsi olan “Seçki hüqu qu”nda göstərilir: Seçkilərin keçirilməsində iştirak etmək hüququ insan hü quqlarının əsas tərkib hissəsidir. Xalqı hakimiyyətin mən bəyi hesab edən dövlətimiz seçkilərdə hər bir kəsin iştirakına şərait yaradır. Azərbaycan Respublikası vətəndaşları nın səsvermə hüququ 18 yaş müəyyən edilmişdir. Respublika mızda seçkilə rin keçirilməsi seçki komissiyaları tərəfindən keçirilir. Bu ko missiyalara Mərkəzi Seçki Komissiyası rəh bərlik edir. Bütün bunların qanuni halda reallaşdırılması Azər baycan Respubli kasının seçki məcəlləsinə əsasən aparılır. Siz artıq elə yaş dövründəsiniz ki, məktəblə vidalaşıb müx təlif sənət və peşələrə yiyələnmək hüququnuz vardır. Öz həya Nə üçün sadalanan bu maddələri əsas insan hüququna aid edirlər? Azər baycan Respublikasının Konstitusiyası qəbul edilmiş beynəlxalq insan hüquq larının qorunmasına aid sənədlərlə nə dərəcədə uyğunluq təşkil edir? Onlar arasındakı oxşarlığı müqayisə edin. I. Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının dövlət orqanlarına seçmək və seçilmək, habelə referendumda iştirak etmək hüququ vardır. II. Məhkəmənin qərarı ilə fəaliyyət qabiliyyətsizliyi təsdiq olunmuş şəxs lərin seçkilərdə, habelə referendumda iştirak etmək hüququ yoxdur. III. Hərbi qulluqçuların, hakimlərin, dövlət məmurlarının, din xadimlərinin, məh kəmənin hökmü ilə azadlıqdan məhrum edilmiş şəxslərin bu Kons titusiyada və qanunda nəzərdə tutulan digər şəxslərin seçkilərdə iştirak etmək hüququ qanunla məhdudlaşdırıla bilər. ▲ Femida qədim Romada ədalət tanrısıdır Femida büstü LAYİHƏ 56 tınızı qurmaq, daha yaxşı yaşamaq üçün müxtəlif işlə məş ğul olmaq ixtiyarınız var. Hətta aranızdan gələcəkdə, yə qin ki, sahibkarlar da çıxacaqdır ki, Konstitusiyamız bunu da hüquqi yolla təmin edir. Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan Respublikası insan hüquqları sahəsində indiyədək bir çox beynəlxalq konven siya və sazişə qoşulmuşdur ki, onların da sırasına 1966cı il Mülki və Siyasi hüquqlara dair Beynəlxalq Pakt, 1966cı il İqtisadi, Sosial və Mədəni hüquqlara dair Beynəlxalq Pakt, BMTnin 1989cu il Uşaq hüquqları Konvensiyası, BMTnin Qadınların siyasi hüquqlarına dair 1952ci il Konvensiyası, BMTnin Qadınlara qarşı ayrıseçkiliyin bütün formalarının ləğv olun masına dair 1979cu il Konvensiyası, İrqi ayrı seçkiliyin bütün formalarının ləğv olunmasına dair 1965ci il Beynəlxalq Kon vensiyası və s. daxildir. Bunlarla yanaşı, 2001ci il yanvarın 25də Avropa Şurasının tamhüquqlu üzvü olmuş Azərbaycan bununla da Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasını imzala mışdır. Əsas insan hüquqları hər bir demokratik dövlətdə olduğu kimi Azərbaycan Respublikasında hüquqi şəkildə qorunur. Əsas insan hüquqları insanların rahat, firavan, şərəf və ləya qətlərinə toxunulmadan yaşamasının təminatıdır. Bu hüquq lar həm beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmiş sənəd lərdə, həm də milli hüquqi sənədlərimizdə, Konstitusiyamızda öz əksini tapmışdır. Maddə 59. azad sahibkarlıq hüququ Hər kəs qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada öz imkanlarından, qabiliyyətin dən və əmlakından sərbəst istifadə edərək təkbaşına və ya başqaları ilə birlikdə azad sahibkarlıq fəaliyyəti və ya qanunla qadağan edilməmiş digər iqtisadi fəaliyyət növü ilə məşğul ola bilər. Əmək hüququna görə əmək müqaviləsi neçə yaşından etibarən bağlana bi lər? Azad sahibkarlıq hüququnun təmin olunmasının başlıca məqsədi nədir? Bu hüququn Konstitusiyamızda əks olunmasının əhəmiyyəti nədən ibarətdir? Azərbaycan Respublikasının Beynəlxalq konvensiyalara qoşulması sahəsində əldə etdiyi nailiyyətlər nədən ibarətdir? LAYİHƏ Yüklə 24,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|