Musa qasimli

■  Dövlət idarəçiliyi: nəzəriyyə və təcrübə  ■

tanınmış sərhədlərinirı toxunıılmazhğına aid məsələlərirı 

həllinə çalışmalı  və ölkələrə öz əraziləri üzərində suve- 

renliyin  bərpa edilm əsinəyardım  etməlidir...  ” [2].

Azərbaycan  Respublikası  BM T  üzvləri  arasm da 

cəmi  20  il  əvvəl  dövlət müstəqilliyinin bərpa  etmiş  bir 

ölkə  olsa  da,  bu  qurumda  tutduğu  rəhbər mövqenin  və 

Prezident İlham Əliyevin nitqinin böyük tarixi  əhəmiy- 

yəti var idi. Hər şeydən əvvəl, Prezident İlham Əliyevin 

nitqi Azərbaycanın təkcə XXI əsr tarixi üçün deyil, həm 

də bütün  dövlətçilik tarixi üçün yadda qalan  və möhtə- 

şəm idi. Çünki Azərbaycan dövlət başçısı ilk dəfə olaraq 

Təhlükəsizlik  Şurasının  iclasm a  sədrlik  edir  və  nitq 

söyləyirdi.  Bu  nitq  Azərbaycan  dövlətinin  bcynolxalq 

təşkilatda təmsil olunması, dünya siyasətindəki bu və ya 

digər  uğuru,  respublikanın  m üstəqil  ölkə  kimi  təsdiqi 

baxım ından  əhəm iyyətli  idi.  Ona  görə  də  BM T  kimi 

dünyanm  nüfuzlu  beynəlxalq  təşkilatm da  edilən  nitq 

mühüm mahiyyət daşıyır.  Söylənən nitq Prezident İlham 

Əliyevin nüfuzuna təsir edən və onun dünya miqyasmda 

çəkisini  göstərən  beynəlxalq  amil  idi.  Prezident  İlham 

Əliyev  buna  qədər  do  xarici  ölkələrdə  və  beynəlxalq 

təşkilatlarm toplantılarmda dəfələrlə nitqlər söyləmiş və 

rəğbətlə  qarşılanm ışdı.  Azərbaycan  Prezidenti  etdiyi 

nitqləri və siyasi-dövlətçilik fəaliyyəti ilə bəzən mövcud 

diplom atiya  çərçivəbrini  aşıb  keçən  lid e rb r  sırasm a 

daxildir.  Təhlükəsizlik  Şurasmda  etdiyi  nitq  də  bu  ba- 

xım dan  diqqəti  cəlb  edirdi.  A dətən  dövlət  başçıları 

Təhlükəsizlik  Şurasmda  etdikləri  nitqlərində  bitərəf 

mövqe  tutur,  öz  ölkələrinin  problem lərini  gündəliyə 

gətirm əkdən  çəkinirlər.  Lakin  A zərbaycan  Prezidenti 

belə  etrm di.  O,  Ermənistanm Azərbaycan  torpaqlarmı 

işğal  etməsi,  dünya terror  şəbəkələrində  aparıcı  mövqe 

tutması  problemlərindən  bəhs  etdi.  Azərbaycan  Prezi- 

dentinin söylədikləri erməni terrorunun tokco Azorbaycan 

deyil,  bütün  dünya  üçün  təhlükəli  olduğunu  dünyaya 

çatdırmaq baxımmdan da əhəmiyyətli idi. Çünki Ermə- 

nistan  terrorçuluğu  dəstəkləyir və Azərbaycam n  işğal 

olunmuş ərazilərində terrorçularm düşərgəbrini saxlayır 

və  digər  qanunsuz  fəaliyyətləri  həyata  keçirir,  terroru 

dövlət səviyyəsində himayə edir. Azərbaycan isə terrora 

məruz  qalan  ölkədir  və  terrora  qarşı  m übarizə  aparan 

ölkələrin yanındadır.

Azərbaycanın birinci  sədrliyi  dövründə BMT Təh- 

lükəsizlik  Şurasınm  13  açıq,  16  qapalı  iclası  keçirildi. 

Bu müddət ərzində BMT Təhlükəsizlik Şurasmın 2-si Su- 

dandakı vəziyyətə,  1-i isə Qvineya-Bisaudakı hərbi çev- 

rilişə  dair  olm aqla  3  qətnaməsi;  habelə  m ətbuat  üçün 

7 bəyanatı qəbul  edildi.

Azərbaycan  Respublikasm ın  BMT  Təhlükəsizlik 

Şurasmda 2013-cü ilin oktyabr ayından başlayan ikinci 

sodrliyi  də  səmərəli  oldu.  Əsas  mövzu  kimi  2013-cü  il 

28  oktyabr  tarixində  “Birləşm iş  M illətlər  Təşkilatı  və 

İslam  Əməkdaşlıq  Təşkilatı  (İƏT)  arasında  tərəfdaşlıq 

əlaqələrinin  gücləndirilm əsi”  m övzusunda  qurum un 

yüksək  səviyyəli  iclası  təşkil  edildi.  Bu  dövrdə  Təhlü- 

kəsizlik  Şurasımn  gündəliyi  beynəlxalq  sülh  və  təhlü-

kəsizliyin tnmin olunması ilə əlaqədar mühüm məsələləri 

əhatə  etdi.  Təhlükəsizlik  Şurasmda  dörd  qətnamə,  altı 

bəyanat qəbul  edildi. Beynəlxalq sülh vo təhlükəsizliyin 

təmin olunması istiqamətində öz səylərini əsirgəməyən 

və  davamlı  şəkildə  fəaliyyət göstərən Azərbaycan  döv- 

ləti  BMT  Təhlükəsizlik  Şurasınm  sədri  qismində  bey- 

nəlxalq  səviyyədə  ndalotin  və  hüququn  prinsiplərinin 

bərqərar olmasma öz mühüm töhfələrini verdi.

Ümumiyyətlə,  Prezident İlham  Əliyevin liderliyin- 

də Azərbaycan Respublikası dövbti BMT T əhlükəsizlik 

Şurasına  üzvlüyü  və  sodrliyi  dövründə  üzərinə  düşən 

vəzifələri  layiqincə yerinə yetirdi,  dünyada sülh və təh- 

lükəsizliyin  təmin  olunması  istiqamətində  səybrini  da- 

vam etdirdi, beynəlxalq hüquq normalarmm vo ədalətin 

müdafıəsinə  çalışdı,  sülh  və  beynəlxalq  təhlükəsizliyə 

dair qlobal, yaxud regional əhənıiyyətli m ə səb b rin  gün- 

dəliyini  m üəyyənbşdirdi. Azərbaycan diplomatiyasınm 

səyləri dövbtim izin milli maraqlarının qlobal səviyyədə 

genişləndirilməsinə yönəldi. Terrordan və işğaldan əziy- 

yət çəkən ölkə kimi Azərbaycan beynəlxalq sülh və təh- 

lükəsizliyə yaradılan təhdidbri,  о  cümlədən  Ermənista- 

nm təcavüzkar siyasətini daim diqqətdə  saxladı.

Azərbaycan  Respublikasmın  BMT  Təhlükəsizlik 

Şurasmdakı  üzvlüyü  həm  dünya  siyasət,  həm  də Azər- 

baycan baxımmdan əhəmiyyətli fəaliyyətbrb tarixə keç- 

di.  Prezident İlham Əliyevin bəyan etdiyi kimi,  ədalətin 

və  beynəlxalq  hüququn norma və  prinsipbrinin  qorun- 

masını  BMT  Təhlükəsizlik  Şurasında  özünün prioritet 

məqsədi  kimi  qarşıya  qoyan Azərbaycan  d ö v b ti  iki  il 

ərzində  qurumun  qeyri-daimi  üzvü  kimi  uğurlu  fəaliy- 

yətini  davam etdiridi,  sədrliyi dövründo bcynolxalq sülh 

vo təhlükəsizliyin qorunmasma töhfəbrini  verdi,  Şuranın 

gündəliyində dayanan m əsəb b rin  müzakirəsində fəal rol 

oynadı və daim öz qətiyyətli mövqeyini ortaya qoydu.

Azərbaycan  d ö v b ti  m üstəqillik  tarixində  ilk  dəfə 

bu ali qurumun üzvü kimi beynəlxalq gündəlikdə duran 

эп aktual məsələlər üzro m üxtəlif səviyyələrdə müzaki- 

rələrin  aparılm asm m   və  qərarların  qobul  edilm əsinin 

bilavasitə  iştirakçısı  oldu.  Beynəlxalq  hüququn  norma 

və prinsipbrinə riayət olunması, qanunun aliliyi, müna- 

qişəbrin qarşısmın alınması və həll edilməsi, münaqişəli 

vəziyyətbrdə  mülki  əhalinin  m üdafiəsi,  terrorçuluq 

əleyhinə mübarizə, BMT və regional təşkilatlar arasmda 

omokdaşlıq  mövzuları  i b   yanaşı, Yaxm  Şərq  sülh  pro- 

sesi,  Suriya,  Əfqanıstan  və Afrikanm  bir  sıra  d ö v b tb - 

rində  vəziyyət  BM T  Təhlükəsizlik  Şurasına  üzvlüyü 

m üddətində  A zərbaycan  Respublikasınm   böyük  əhə- 

miyyət verdiyi məsələlər sırasmda oldu.

Azərbaycanm Təhlükəsizlik Şurasında hor iki sədr- 

liyi  müddotindo  qurumun  59  açıq və  qapalı  iclası keçi- 

rildi,  7  qətnamə,  Şura  sədrinin  3  bəyanatı  və  mətbuat 

üçün  13  boyanat qobul edildi.  Bu, Azorbaycan m ilbtino 

qürur  verən  bir  hadisə  oldu.  Lakin  bu,  sonuncu  ilk 

olmadı.  M üstəqillik tarixində Prezident İlham Əliyevin 

həyata keçirdiyi digər ilklərdən biri Azərbaycanm dünya 

xəritəsində axtarılmasma qon qoyulması oldu.

■ 

4

(

56)2016

  ■

■ 

51

  ■

---