Bazal’t qatlami.
Bazal’t qatlamining quruqlikdagi qalinligi 30-35 km,
okeanda esa 5 - 6 km ga teng. Uning zichligi 2,7 - 2,9 g/sm
3
gacha ortib boradi.
Tarkibida qumtuproq kamroq bo’ladi. Bazal’t, gabbro kabi tog’ jinslari shu
turkumlaridandir. Yer qobig’i, litosferaning o’rtacha zichligi 2,7 g/sm
3
. Uni tashkil
etuvchi elementlardan asosiylari: kislorod, kremniy, al’yuminiy, temir, kaliy,
natriy, kal’tsiy, va magniydir. Yer ichiga kirib borgan sari kislorod, kremniy,
al’yuminiy ishqorli metallar kamayib boradi, temir, magniy va og’ir metallar:
jumladan, nikel’ miqdori oshib boradi.
Mantiya
qismining jinslari tarkibida temir, magniy, xrom kobal’tlari
bo’ladi. Mantiya moddalarining tarkibi o’ta asosligi bilan ajralib turadi: dunit,
peridodit, ichliklari 3 - 3,3 dan g/sm
3
(yuqori mantiya) 5,9 g/sm
3
gacha (quyi
mantiya).
Mantiya qismida yuqori bosim va harorat bo’lib, uni holati qattiq moddaga
yaqindir.
Yadro (o’zak)
- 3500 km radiusda joylashgan. U ichki va tashqi sferalarga
bo’linadi. Zichligi 9 - 11 g/sm
3
ga yaqin. Hozirda uning tarkibi to’g’risida aniq fikr
aytilmagan. Ba’zi bir taxminlarga ko’ra, yadro zich joylashgan temir, nikel va
boshqa og’ir metallardan tashkil topgandir. Uning harorati 2000 - 2550
0
C, bosimi
esa 3,5 mln atmosferaga yaqin deb taxmin qilinmoqda.
Dostları ilə paylaş: |