Balandlik,
km
0
1
2
3
4
5
6
Bosim, atm
762,0
614,9
596,5
526,1
462,7
406,5
200,5
Traposferadan keyin
stratosfera
qatlami keladi
Strotosfera
yuqori qatlam bo’lib, qalinligi 80-90 km ga teng. Uning
pastroq 30-33 km balandligida esa, ozon qatlami uchraydi, temperatura 50
0
C ga
yetadi, ammo 80-90 km balandlikda temperatura yana pasayib,- 60-90
0
C ga tushib
qoladi.
Bosim juda kichik va haroratning haddan tashqari pastligi tufayli
atmosferaning yuqori qatlamlarini o’rganish juda ham murakkablashadi.
Keyingi qatlam -
ionosfera
- atmosferaning eng yuqori qatlami bo’lib, bu
sferada zichlik kichik bo’lib, gazlar ionlashgan, 220 km yuqorida temperatura
minus bir necha 100
0
C ga yetadi. Katta meteoritlar atmosferaning zichroq
qismlarida 100-160 km balandlikda yonib, yop-yorug’ bo’lib ko’rinadi, 80-83 km
balandlikda pat-pat bulutlar ko’rinadi, ular suvning to’yingan bug’i bo’lsa kerak.
80-100 km da yorug’ shafaq qutblari ko’rinadi, 3000 km dan so’ng planetalar aro
fazoga o’tib ketadi. Butun atmosferani kimyoviy tarkibi jihatidan 4 ta qatlamga
bo’lish mumkin. Yer yuzasiga yaqin turgan quyi qatlam azot - kislorod qatlami
deyiladi. Le -Dyuk hisobiga ko’ra, bu qatlamda quyidagi miqdorda gazlar hosil
bo’ladi ( massa jihatidan): - azot (N) - 75,5 %, kislorod ( O ) -23,3%, inert va
boshqa gazlar -1,3%. Yuqorida 70 km dan yuqoriroqda kislorod bo’lmaydi, bu
qatlam sof azot qatlamidir. Uning qalinligi 110 km gacha boradi, o’sha joydan
boshlab geliy qatlami boshlanadi va u 220 km gacha boradi, undan yuqoriroqda esa
vodorod qatlami boshlanadi.
Dostları ilə paylaş: |