Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALAR UNIVERSITETI KIBERXAVFSIZLIK
FAKULTETI KIBERXAVFSIZLIGI YO’NALISHI 730-21-GURUH TALABASI
MIRZAYEV BEKZODNING BAJARGAN MUSTAQIL ISHI

GURUH: 730-21
BAJARDI: Mirzayev Bekzod
TEKSHIRDI: ZARIPOVA DILNOZA

5-TOPSHIRIQ

SHAXS XUSUSIYATLARINI O‘RGANISH METODIKALARI. (R.KETTEL, AYZENK TESTLARI)
Ushbu metodikalar "Shaxs Xususiyatlari"ni o'rganishda foydalaniladigan muhim vositalardan ikkalisiga oid. R. Kettel va Aizenk testlari shaxslarning psixologik xususiyatlarini o'rganish uchun ishlatiladi. Bu testlar o'zgaruvchilar va xususiyatlarni tahlil qilishda yordam beradi.

R. Kettel Testlari:

Tarixi: Raymond B. Kettel, Amerika'li psixolog, testlarni 1950-yillarda ishlab chiqdi.
Maqsad: Shaxsning xususiyatlari, ish faoliyati va tashqi holatlarga qanday qarashlari va tavsiyalar berilishi kerakligini aniqlash uchun.
Test Turlari:
EQ (Energetik qo'llanish): Shaxsning energiyasini qanday qo'llashini aniqlaydi.
Qoidalilik (Reality Testing): Realiti bilan qanday muloqot qilishini o'rganadi.
Psixoloji Tashqi Mudofaa (Psychological Defense Mechanisms): Shaxs qanday muddat davomida psixologik himoyasini o'rganadi.
Aizenk Testlari:

Tarixi: Hans Eysenck tomonidan ishlab chiqilgan. Uning tezligi va ishonchli bo'lishi bilan mashhur.

Maqsad: Shaxsning xususiyatlari, shaxsning jismoniy va mazmundagi tashqi ta'sir va faktorlar bilan qanday aloqada bo'lishi kerakligini aniqlash.
Test Turlari:
Ekstraversiya-Introvertlik (Extraversion-Introversion): Shaxsning ijodiy va ijodiy xususiyatlari.
Neirotizm (Neuroticism): Shaxsning hissiyotlilik darajasi va tashqi ta'sirga qanday reaksiya ko'rsatishi.
Masofaviylik (Psychoticism): Shaxsning xayolligi va ijodiy faoliyati bilan bog'liq.
Metodikalarni Ishlatish:

Testni O'tkazish: Shaxs testni to'liq bajarishi kerak. Bu testning natijalarini aniqroq va ishonchli qilish uchun kerakli.

Natijalarni Tahlil Qilish: Psixolog yoki tadqiqotchilar test natijalarini tahlil qiladi va shaxsning xususiyatlari, qobiliyatlari va muammosini tushuntirib chiqadi.
Tavsiyalar Berish: Asosiy maqsad - shaxsning o'zini yaxshi tushunish va rivojlanishini oshirish. Psixolog yoki tadqiqotchi shaxsning yaxshi tomonlarini kuchaytirish va muammolarini hal qilish uchun tavsiyalar bera olishadi.
Ishlatilgan metodikalar test natijalarini to'g'ri tahlil qilish va shaxsning o'zini tushunishga yordam bera olish uchun mo'ljallangan. Shuningdek, metodikalarni amaliyotda ishlatishda tajribali va mutaxassis kadrlar yordam beradi. Shaxs xususiyatlarini o‘rganish metodikalari. (R.Kettel, Ayzenk testlari)
Har bir fan aniq ma’lumotlarga asoslanadi. Ma’lumotlarga ega bo‘lish usullari ilmiy-tadqiqot metodlari yoki bilim, nazariya, ta’limot deb ataladi.
Har qanday fanga o‘xshash psixologiya ham o‘zining tadqiqot metodlariga ega. Psixologik tadqiqotlarda qoʻllaniladigan metodlarning barchasini 4 ta guruhga ajratish mumkin.

Shaxsni tadqiq etish metodlari

1. Tashkiliy metodlar - qiyosiy, longityud va majmua metodlari
2. Tajriba metodlari - kuzatish va o‘zini kuzatish (introspeksiya), tajriba metodlari (laboratoriya, tabiiy, shakllantiruvchi), psixologik tashhislash metodlari (testlar, anketalar, so‘rovnomalar, sotsiometriya, suhbat, intervyu), faoliyat mahsuli tahlili (xronometriya, kasbiy ta’riflar, mahsulot va bajarilgan ishlarni baholash va boshqalar), tarjimai hol va egizaklar metodlarini o‘z ichiga oladi
3. Maʼlumotlarni qayta ishlab chiqarish metodlari - miqdoriy (statistika) va sifat (materialni guruhlarga ajratish, tahlil) metodlari kiradi.
4. Izohlash metodlari - turli xildagi irsiy (materilning rivojlanishdagi alohida davrlar, bosqichlar, xavfli vaziyatlar va boshqalarni ajratib ko‘rsatgan holda tahlili) va tarkibiy (psixika barcha xususiyatlarining tuzilishlari o‘rtasidagi aloqani o‘rnatish) metodlar kiradi.
Xulosa o‘rnida aytish mumkinki, metodni samarali qo‘llash uning validligi va ishonchliligiga bog‘liqdir.Ishonchlilik va validlik – bular psixologik tashhisning sifati va yuqori samaradorligini aniqlash mumkin bo‘lgan mezonlar.
2. Shaxsni oʻrganishda tizimlilik prinsipi darajalari,komponentlar
va tuzilma xosil qilish mexanizmlari.