Mövzu Turizm resurslarının öyrənilməsinin elmi-nəzəri əsasları Plan: 1
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
95 komponentlərdən istifadə etməklə turizm ehtiyatlarının rayonlasdırılması müəyyənləşir. Bu növ rayonlaşdırmada mövcud ehtiyatlara təlabat əsas götürülür və turizm mərkəzləri kimi formalaşır. Bu baxımdan turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasımda iqlim, təbii landşaft, tarixi arxitektur, milli irsi və iqtisadi- sosial komponentlərə görə qruplaşir. Iqlim və landşaft rayonlaşmasında şaquli qurşaqlıq, bölgələr üzrə mikoiqlim və landşaft ekzotikliyinin nəzərə alınması əsas götürülür. Tarixi-arxitektur abidələr və memarlıq nümunələrinn müxtəlifliyinə görə turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılması onlara olan tələbata əsaslanır. Bu rayonlaşmada ehtiyatların müəyyən ərazidə yığcam yayılması, memarlıq nümunələrinin cəlbediciliyi əsas götürülür. Bəzi hallarda belə memarlıq nümunələrinin geniş ərazilər ayrıca mikrorayon və ya turizm mərkəzi kimi xarakterizə olunur (Roma, Afina). Milli irs nümunələri və etnoqrafik xüsusiyyələrinə görə rayonlaşmada turizm mərkəzlərinin turizm baxımından istifadə imkanları verilir.Yəni bu komponentlər rekreasiya rayonlaşmasında ayrıca götürülmür. Digər ehtiyatlarla birgə istifadə olunduğuna görə turizm mərkəzi kimi formalaşır. Rekreasiya turizm rayonlarının xarakteristikasında mövcud ehtiyatlardan istifadə olunması aşağıdakı qruplara bölünür: Ayrıca sahələr üzrə ixtisaslaşan rekreasiya turizm rayonları. Belə rayonlar hər hansı bir təbii və ya antropgen turizm ehtiyatlarına əsaslanır. Ə razinin turizm ehtiyatlarının ayrıca komponentləri üzrə qiymətləndirilməsi və təlabata uyğun ümumi ixtisaslaşmanın müəyyən olunması. Burada ərazi rekreasiya kompleksləri turizm mərkəzləri və mikroturizm rayonları ayrılır. Rekreasiya fəaliyyəti ayrıca bir istehsal və qeyri-istehsal sahənin əhatə etmədiyinə görə turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasında digər istehsal sahələrinin formalaşmasına təsir göstərir. Yəni rekreasiya ehtiyatlarından istifadə etməklə ərazi daxilində əsas və əlavə xidmət göstərən sahələr rekreasiya turizm rayonunun daxilində verilir. 96 Turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasında əsas bölgə ilə yanaşı turizm ə həmiyyəti daşıyan ərazilər də ehtiyat sahə kimi götürülür. Bölgənin məskunlaşması və əhali ehtiyatları yerli turist resurslarından istifadə etməklə yanaşı onlar xidmətin özəyini təşkil etməklə turizm rayonlaşmasında nəzərə alınır. Turizm rekreasiya rayonunun əsas göstəricilərindən biri də ayrı-ayrı turizm sənayesinin inkişafı üçün ehtiyatların qruplaşdırılmasından və istehlakçıya göstərilən xidmətlərdən ibarət olur. Turizm ehiyatlarına görə ixtisaslaşma müxtəlif mərkəzlərin yaranmasına təbiətdən birgə istifadəyə əsaslanan sağlamlıq- kurort bərpa, rekreasion turizmin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı olur. Ə razinin turizm baxımından mənimsənilmə səviyyəsi birbaşa infrastrukturla bağlı olduğuna görə mövcud rayonlaşmada iqtisadi amillər nəzərə alınır. Ehtiyatlardan istfadənin rayonlaşmasında müxtəlif xidmətlərin müəyyən ərazidə cəmlənməsi onu əlverişli edən amillərdən sayılır. məs: Azərbaycanda ümumi turizm rayonlaşması aparılarkən iqtisadi, sosial amillər əsas götürülür və hər bir iqtisadi rayon kurort-turizm rayonu kimi verilə bilər. 2. Turizm-rekreasiya rayonlarının sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi ə razinin turizm ehtiyatlarının qiymətləndirilməsi əsasında aparılır. Turizm rayonlaşmasında sərhədlər təbii-iqtisadi amillərə görə müəyyənlışir ki, bu da ümumi bölgə daxilində və ya ayrı-ayrı təbii komponentlərə görə rayonlaşmanın aparılmasından ibarətdir. İqlimin komfort xüsusiyyətlərinə görə rayonlaşma aparılarkən ərazinin oroqrqfik xüsusiyyətləri, lokal miqyasda mikro iqlim göstəriciləri əsas götürülür. Turizm rayonlaşmasında iqtisadi-sosial amillərinin nəzərə alınması onun sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsində əsas şərt kimi qoyulur. Belə ki, iqtisadi royonlaşmada mövcud ehtiyatlardan istifadənin mühəndis texnoloji xüsusiyyətləri, hazırkı infrastrukturun inkişaf səviyyəsi nəzərə alınmaqla müəyyənləşdirilir. 97 İ qtisadi rayonlaşmada sərhədlər ümümi vilayət bölgüsünün sərhədləri ilə üst-üstə düşə bilər. Bunun da səbəbi müəyyən ərazidə sosial-iqtisadi komponentlərin, infrastrukturun mərkəzləşməsi və vilayət daxilində birgə istifadə olunması ilə bağlıdır. Dəniz sahili rekreasiya turizm rayonlaşmasında sərhədlərin müəyyən olunması əsas problem olaraq qalmaqdadır. Bunun da səbəbi ölkələrin dəniz sahili turizm ehtiyatlarından istfadəyə yanaşmasının müxtəlifliyi ilə bağlıdır. Belə ki, dəniz sahili rayonlaşmada sərhədlərin müəyyən olunması dənizin təsiri, iqtisadi və təbii faktorların birgə nəzərə alınmaqla müəyyənləşdirilməsidir. Bu baxımdan dənizsahili bölgə İspaniyada 50 km, Türkiyə 25km, İtaliya 20- 30 km daxilə doğru olan ərazilər turizm rayonlaşmasının tərkibinə verilir. Ekskursiya və digər məqsədlə istifadə olunan obyektlər isə ehtiyat ərazi daxilində verilməsi məqsədəuyğun sayılır. Dəniz sahili zolağın müəyyənləşdirilməsi Ölkələr Sahil zolağı km Təbii komponentlər İ qtisadi komponentlər Turizmin növü 1. Türkiyə 25 Mikroiqlim, çimərlik, müalicə İ stirahət mərkəzləri, yerləşmə obyektləri İ stirahət, sağlamlıq, ə yləncə 2. İtaliya 20-30 Mikroiqlim, çimərlik, müalicə İ stirahət, kurort mərkəzləri İ stirahət, sağlamlıq, ə yləncə, müalicə 3. İspaniya 50 İ qlim, ekzotik landşaft İ stirahət mərkəzləri, yerləşmə obyektləri. İ stirahət, sağlamlıq, ə yləncə Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|