Mövzu: 13. NƏQLİyyat logiSTİkasi plan: logiSTİkanin nəQLİyyata təSİRİ NƏQLİyyat nöVLƏRİNİn təSNİfati

Unimodal (bir növlü) nəqletmə bir nəqliyyat növü ilə, məsələn, avtomobillə həyata keçirilir. Bu nəqletmə növündən adətən logistik dövrədə anbarlaşdırma və ya yüklərin emalı kimi aralıq əməliyyatlar yerinə yetirilmədiyi halda ilkin və son məntəqələr arasında birbaşa daşımaların həyata keçirilməsi zamanı istifadə olunur. Belə nəqletmə növü üçün nəqliyyat vasitələrinin seçilməsi meyarları əsasən yükün növü, göndərmələrin həcmi, yüklərin çatdırılması müddəti, daşımaların maya dəyəri və s. - dən ibarətdir. Məsələn, iritonnajlı göndərmələri həyata keçirən zaman son təyinat məntəqəsində giriş dəmir yolu vardırsa, dəmir yolu nəqliyyatından; kiçik göndərmələri həyata keçirən zaman isə avtomobil nəqliyyatından istifadə olunması məqsədəuyğundur.
Qarışıq yükgöndərmələrdə iki nəqliyyat növündən, məsələn, dəmir yolu - avtomobil, çay nəqliyyatı – avtomobil; dəniz – avtomobil və s. – dən istifadə etməklə həyata keçirilir. Bu zaman yüklər birinci göstərilən nəqliyyat növü ilə yük terminallarına və ya məntəqələrinə çatdırılır və saxlanılmadan (bəzi hallarda qısa müddətli saxlanılmaqla) növbəti - digər nəqliyyat növünə yüklənir. Qarışıq yük göndər-mələrə tipik nümunə kimi avtomobil nəqliyyatı firmaları tərəfindən dəmir yolu stansiyalarına (məntə-qələrinə) və ya dəniz (çay) limanlarının nəqliyyat şəbəkələrində göstərilən xidmətləri aid etmək olar.
Bir neçə nəqliyyat sənədlərinin varlığı, vahid tarif fraxta dərəcələrinin olmaması, yaranma mənbələrindən son təyinat məntəqəsinə qədər nəqletmə prosesində iştirak edən tərəflər üçün qarşılıqlı, ardıcıl fəaliyyət sxeminin varlığı qarışıq yükdaşımalardan istifadəni şərtləndirən faktorlardır. Bu tip yükdaşımalar zamanı yük sahibləri ilk yükdaşıyanlarla həm öz adından və həm də digər - növbəti nəqliyyat növü ilə yük daşıyanın adından müqavilə bağlayır. Mahiyyət etibarı ilə yük sahibi hər iki nəqliyyat növündən istifadə edən tərəflərlə müqavilə münasibətlərinə girir və hər iki tərəf cari hesab-laşmalarını məhz yük sahibləri ilə aparır və yüklərin onlara aid edilən sahələrdə kəmiyyət və keyfiyyətcə qorunmasına görə maddi məsuliyyət daşıyır.