Moqchi – verb in the future meaning moqchi shaklli kelasi zamon fe’lining tuslanishi va qo`llanishi

Plevra bo’shliidagi havo bosimi atmosfera bosimidan past ya’ni (-). Bu bosim nafas olishda o’pkaning kengayishiga yog’rdam beradi. Ko’krak qafasi jarohatlanganda plevra bo’shliiga tashqaridan havo kirib (pnevmotoraks), undagi havo bosimi o’pkadagi bosim bilan tenglashadi va o’pka kengaya olmaydi. Ikki tomonlama pnevmotoraks bo’lganda odam nafas ololmay, bo’q’ilib o’ladi. Ba’zan o’pka jarohatlanganda plevra bo’shliida qon yig’iladi (gemotoraks).

Nafas olish tezligi va uning xususiyatlari

Kattalarda bir daqiqada o’rtacha 16-20 marta, yosh bolalarda nafas olish tezroq 60 tagacha bo’ladi.

16dan kamaysa bradipnoe, 20 dan ko’paysa taxipnoe deyiladi. Nafas olish soni har xil sharoitga qarab o’zgarib turadi.

Nafas olishda qaysi mushaklar ishtirok etishiga qarab nafas olish 3 xil tipda bo’ladi:

Nafas olishda qaysi mushaklar ishtirok etishiga qarab nafas olish 3 xil tipda bo’ladi:

1. Ko’krak tipi 2.Qorin tipi 3.Aralash tip

Erkaklar qorin bilan, ayollar ko’krak bilan, bolalar aralash tipda nafas olishadi. Jismoniy ish bilan shuq’ullanganda nafas olish chuqurlashadi. Bunda aralash tipda nafas olish yuz beradi.

Nafas olish gigienasi

• Nafasni burundan olish: burun bo’shligida tukchalar yo’rdamida atmosfera havosi isiydi, namlanadi, changdan tozalanadi. Og’iz bilan nafas olganda halqum va traxeyaning shillik qavatining yallig’lanishiga olib keladi. O’qilatiladigan xonalar ozoda, havosi toza bo’lishi kerak. Chekuvchilarda surfactant ishlab chiqishi juda kamayadi, alveo’lalar bir-biriga yopishib qoladi va gas almashinuvi buziladi.

O’quvch va talabalarni toza havo bilan ta’minlash uchun sinf va o’quv xonalarda har bir o’quvchiga sanitariya normalariga muvofiq 4,5 - 5 kubFm kenglikda bo’lishi kerak. Xonalar tabiiy gullar bilan jihozlanishi shart.

• O’quvch va talabalarni toza havo bilan ta’minlash uchun sinf va o’quv xonalarda har bir o’quvchiga sanitariya normalariga muvofiq 4,5 - 5 kubFm kenglikda bo’lishi kerak. Xonalar tabiiy gullar bilan jihozlanishi shart.
• Bolalar to’g’ri nafas olishlari uchun burundagi patologik o’zgarishlarni erta aniqlab, asoratlarni oldini olish, pedagoglar tomonidan to’g’ri nafas olishni bolalarga o’rgatish kerak.