Kiyim tikish texnologik tartibini tuzish
Kiyimga tanlangan ishlov berish usullari asosida uni tikish texnologik tartibi tuziladi. Texnologik tartib esa bo‘linmas operasiyalardan iborat bo‘ladi. Texnologik jihatdan bo‘linmaydigan operasiyalar tanlangan eng maqbul tikish usullari asosida tuziladi. Bo‘linmas operasiyalarning soni va miqdori buyumning murakkabligiga va tikish usullariga bog‘liq bo‘ladi.
Bir modelli oqimda bog‘cha yoshidagi o‘g‘il bolalar kurtkasiga ishlov berishning texnologik tartibi
5-jadval
№
|
Texnologik (bo‘linmas) operasiyalarning nomi
|
Ixtisos-
ligi
|
Sarf
vaqti
|
Asbob-
uskuna
|
Tayyorlov
|
1
|
Bichik detallarini kabul kilish
|
K
|
32
|
|
2
|
Kopyushon tayorlash
|
M
|
34
|
DURKOPP
|
3
|
Kopyushon yokaumiziga tikish
|
M
|
34
|
DURKOPP
|
4
|
Astarning ort bo‘lak o‘rta qirqimini (o‘rta qismidan 30-35 sm tikilmay qoldirib) biriktirib tikish
|
M
|
28
|
DURKOPP
|
5
|
Ort bo‘lakni dazmollash
|
D
|
26
|
UP-3
|
6
|
Astarning old va ort bo‘lak yon qirqimlarini (nazorat kertimi bo‘yicha) biriktirib tikish
|
M
|
50
|
DURKOPP
|
7
|
Yon qirqimlarni dazmollash
|
D
|
46
|
UP-3
|
8
|
Astarning yeng yon qirqimlarini (o‘rta qismidan 20-25sm tikilmay qoldirib) biriktirib tikish
|
M
|
60
|
DURKOPP
|
9
|
Yon qirqimlarni dazmollash
|
D
|
38
|
UP-3
|
10
|
Kurtkaning avra yengini yon qirqimlarini tikish
|
M
|
60
|
DURKOPP
|
11
|
Yeng yon qirqimini dazmollash
|
D
|
40
|
UP-3
|
12
|
Old bo‘lak kantli qirqma cho‘ntak mag‘iziga qotirma yopishtirish
|
P
|
38
|
PPU-1
|
13
|
Ustki mag‘izni tesini ichkariga bukib, ostki mag‘izni esa 1,5-2,0sm ichkariga bukib dazmollash
|
D
|
26
|
UP-3
|
14
|
Old bo‘lakka cho‘ntak o‘rnini belgilash
|
Q
|
12
|
Bo‘r
|
15
|
Mag‘izlarni old bo‘lak (belgi chizig‘i bo‘yicha) cho‘ntak og‘ziga biriktirib tikib, puxtalash
|
M
|
22
|
JUKI
|
16
|
Baxyaqator sifatini tekshirish, old bo‘lak cho‘ntak og‘zi bo‘ylab bo‘ylama tomondan kesish
|
Q
|
30
|
Qaychi
|
17
|
Ostki mahizga cho‘ntak xaltani biriktirib tikish
|
M
|
42
|
DURKOPP
|
18
|
Chokni cho‘ntak xalta tomonga yotqizib dazmollash
|
D
|
44
|
UP-3
|
19
|
Cho‘ntak xaltaning ikkinchi bo‘lagiga ko‘rinmani biriktirib tikish
|
M
|
42
|
DURKOPP
|
20
|
Ko‘rinma tomonidagi ustki mag‘iz qirqimiga ularni o‘ngini ichkariga qaratib qo‘yib, mag‘iz ulangan chokka biriktirib tikish
|
M
|
62
|
DURKOPP
|
21
|
Ramkani to‘g‘rilab, uchlarini tortib og‘zini puxtalash
|
M
|
42
|
JUKI
|
22
|
Cho‘ntak xalta ochiq qirqimlarini biriktirib tikish va puxtalash
|
M
|
44
|
JUKI
|
23
|
Kantli qirqma cho‘ntakni dazmollash
|
D
|
52
|
UP-3
|
24
|
Old bo‘lak adipining (orasiga zamok qo‘yib) asosga biriktirib tikish
|
M
|
64
|
DURKOPP
|
25
|
Adipni ichkariga bukib ustidan bostirma chok yuritish
|
M
|
52
|
JUKI
|
26
|
Adipni dazmollash
|
D
|
44
|
UP-3
|
Yig‘uv
|
27
|
Avraning yelka qirqimlarini biriktirib tikish
|
M
|
62
|
DURKOPP
|
28
|
Yelka qirqimlarini dazmollash
|
D
|
46
|
UP-3
|
29
|
Avraning ikki yon tomonlarini biriktirib tikish
|
M
|
72
|
DURKOPP
|
30
|
Yon qirqimlarni dazmollash
|
D
|
68
|
UP-3
|
31
|
Avraning yengini yeng o‘miziga biriktirib tikish
|
M
|
64
|
DURKOPP
|
32
|
Yeng o‘mizini dazmollash
|
D
|
76
|
UP-3
|
33
|
Avra va astarning nazorat kertiklarini tekshirish
|
Q
|
22
|
Bo‘r
|
34
|
Avra-astarning etak va adip qirqimlarini (nazorat kertigi bo‘yicha) biriktirib tikish
|
M
|
100
|
DURKOPP
|
35
|
Astarning ort bo‘lak o‘rta chokida tikilmay qoldirilgan joyidan kiyimni o‘ngiga ag‘darish
|
Q
|
12
|
|
36
|
Yeng astarining uchini avraning yeng uchiga biriktirib tikish
|
M
|
36
|
DURKOPP
|
37
|
Astarning yelka qirqimlarini biriktrib tikish
|
M
|
48
|
DURKOPP
|
38
|
Astar yengini yeng o‘miziga biriktirib tikish
|
M
|
60
|
DURKOPP
|
39
|
Astarning yeng va yelka choklarini dazmollash
|
D
|
52
|
UP-3
|
40
|
Yeng astari va ort bo‘lak o‘rta qirqimidagi tikilmay qoldirilgan joylarni ichkariga bukib bostirma chok yuritish
|
M
|
96
|
DURKOPP
|
41
|
Choklarni dazmollash
|
D
|
56
|
UP-3
|
42
|
Kurtkani ortiqcha iplardan tozalash
|
Q
|
82
|
Qaychi
|
43
|
Oxirgi namlab isitib ishlov berish
|
D
|
110
|
UP-3
|
jami
|
∑tb.o=2114 sekund
|
1 va 2 ustunlarda bo‘linmas operasiyalarning tartib raqami va nomi yoziladi. 3-ustunda ishchilarning ixtisosi qo‘yiladi. 4-ustunda bitta kiyim uchun sarflanadigan sarf vaqti va 5-ustunda asbob-uskuna turi ishning xarakteriga qarab belgilanadi.
4-ustundagi bo‘linmas operasiyalarning sarf vaqti yig‘indisi ∑tb.o buyumning sermehnatliligini ko‘rsatadi.
Tb=∑tb.o=2380 sekund
Ishlab chiqarish oqim shakllarini va turlarini tanlash hamda hisoblash
Texnologik tartib tuzilgandan so‘ng, tanlangan model asosida texnologik jarayonni loyihalashga kirishiladi. Bu ishni ishlab chiqarish oqimini turlarini tanlash va asoslashdan boshlash kerak.
Ishlab chiqarish oqimlarni tashkil qilishning shakllari asosan to‘rt belgi bilan farqlanadi.
a) bir maromda ishlash darajasi bo‘yicha;
b) tikuv buyumlarni ishlab chiqarish oqimlarga tushirish bo‘yicha;
v) mahsulotni tashish usuli bo‘yicha;
g) tashkiliy operasiyalarni moslash bo‘yicha
1) Ishlab chiqarish oqimining quvvati
M=N*R/Tb=34*28800/2114=463
2) Ishlab chiqarish oqimidagi ishchilar soni
N=M*Tb/R =463*2114/28800=34 ta
3) Ishlab chiqarish oqimining taktini topish
δ= R/M=28800/463=55,3 sekund
4.4. Ishlab chiqarish oqim parametrlarini hisoblash
9-jadval
seksiyalar
|
Oqim chizig‘i yoki guruhlar soni
|
Ishlab chiqarish oqimining parametrlari
|
Asosiy moslash sharti ∑tb=(0,95÷1,15) K* δ
|
R,c
|
Tb,c
|
M
|
N
|
δ.s
|
karrali
|
moslash
|
Tayyorlov
|
1÷2
|
|
|
|
|
|
1
|
52,5÷63,5
|
Yig‘uv
|
2÷6
|
28800
|
2380
|
520
|
43
|
55,3
|
2
|
105÷127,1
|
v.h.k
|
|
|
|
|
|
|
3
|
157,6÷190,7
|
. Bir modelli ishlab chiqarish oqimining tashkiliy-texnologik sxemasini tuzish
10-jadval
№
|
Bo‘linmas operasiyalar tartib raqami
|
Bo‘linmas operasiyalar nomi
|
ixtisosligi
|
Sarf vaqti
|
Ishchilar soni
|
Ishlab chiqarish normasi
|
Ish haqi
|
Asbob-uskunalar
|
Nx
|
Na
|
1
|
1
|
Bichik detallarini kabul kilish
|
K
|
32
|
|
|
|
|
|
jami
|
D
|
32
|
0,5
|
1
|
900
|
2,6
|
UP-3
|
2
|
2
|
Kopyushon tayorlash
|
M
|
34
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
|
|
Kopyushon yokaumiziga tikish
|
M
|
34
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
34
|
0,6
|
1
|
847
|
2,8
|
DURKOPP
|
3
|
3
4
|
Yoqa burchaklarini chokka 0,1-0,2 sm yetkazmay kesish
Yoqani o‘ngiga ag‘darib, ziy chiqarib dazmollash
|
Q
D
|
22
36
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
58
|
1
|
1
|
496,5
|
4,8
|
UP-3
|
4
|
5
|
Adipga yelim qotirma yopishtirish
|
P
|
38
|
|
|
|
|
PPU-1
|
jami
|
P
|
38
|
0,6
|
1
|
757,8
|
3,1
|
PPU-1
|
5
|
6
|
Astarning ort bo‘lak o‘rta qirqimini (o‘rta qismidan 30-35 sm tikilmay qoldirib) biriktirib tikish
|
M
|
28
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
28
|
0,5
|
1
|
1028
|
2,3
|
DURKOPP
|
6
|
7
|
Ort bo‘lakni dazmollash
|
D
|
26
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
26
|
0,4
|
1
|
1107
|
2,1
|
UP-3
|
7
|
8
|
Astarning old va ort bo‘lak yon qirqimlarini (nazorat kertimi bo‘yicha) biriktirib tikish
|
M
|
50
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
50
|
0,9
|
1
|
576
|
4,1
|
DURKOPP
|
8
|
9
|
Yon qirqimlarni dazmollash
|
D
|
46
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
46
|
0,8
|
1
|
626
|
3,8
|
UP-3
|
9
|
10
|
Astarning yeng yon qirqimlarini (o‘rta qismidan 20-25sm tikilmay qoldirib) biriktirib tikish
|
M
|
60
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
60
|
1
|
1
|
480
|
5
|
DURKOPP
|
10
|
11
|
Yeng yon qirqimlarni dazmollash
|
D
|
38
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
38
|
0,6
|
1
|
757,8
|
3,1
|
UP-3
|
11
|
12
|
Kurtkaning avra yengini yon qirqimlarini tikish
|
M
|
60
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
60
|
1
|
1
|
480
|
5
|
DURKOPP
|
12
|
13
|
Yeng yon qirqimini dazmollash
|
D
|
40
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
40
|
0,7
|
1
|
720
|
3,3
|
UP-3
|
13
|
14
|
Old bo‘lak kantli qirqma cho‘ntak mag‘iziga qotirma yopishtirish
|
P
|
38
|
|
|
|
|
PPU-1
|
jami
|
P
|
38
|
0,6
|
1
|
757,8
|
3,1
|
PPU-1
|
14
|
15
|
Ustki mag‘izni tesini ichkariga bukib, ostki mag‘izni esa 1,5-2,0sm ichkariga bukib dazmollash
|
D
|
26
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
26
|
0,4
|
1
|
1107
|
2,1
|
UP-3
|
15
|
16
17
|
Old bo‘lakka cho‘ntak o‘rnini belgilash
Mag‘izlarni old bo‘lak (belgi chizig‘i bo‘yicha) cho‘ntak og‘ziga biriktirib tikib, puxtalash
|
Q
M
|
12
22
|
|
|
|
|
Bo‘r
JUKI
|
jami
|
M
|
34
|
0,6
|
1
|
847
|
2,8
|
JUKI
|
16
|
18
19
|
Baxyaqator sifatini tekshirish, old bo‘lak cho‘ntak og‘zi bo‘ylab bo‘ylama tomondan kesish
Ostki mag‘izga cho‘ntak xaltani biriktirib tikish
|
Q
M
|
30
42
|
|
|
|
|
Qaychi
DURKOPP
|
jami
|
M
|
72
|
1,3
|
1
|
400
|
6
|
DURKOPP
|
17
|
20
|
Chokni cho‘ntak xalta tomonga yotqizib dazmollash
|
D
|
44
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
44
|
0,7
|
1
|
654,5
|
3,6
|
UP-3
|
18
|
21
22
|
Cho‘ntak xaltaning ikkinchi bo‘lagiga ko‘rinmani biriktirib tikish
Ko‘rinma tomonidagi ustki mag‘iz qirqimiga ularni o‘ngini ichkariga qaratib qo‘yib, mag‘iz ulangan chokka biriktirib tikish
|
M
M
|
42
62
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
104
|
1,8
|
2
|
277
|
8,5
|
DURKOPP
|
19
|
23
24
|
Ramkani to‘g‘rilab, uchlarini tortib og‘zini puxtalash
Cho‘ntak xalta ochiq qirqimlarini biriktirib tikish va puxtalash
|
M
M
|
42
44
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
86
|
1,5
|
1
|
334,8
|
7,1
|
DURKOPP
|
20
|
25
|
Kantli qirqma cho‘ntakni dazmollash
|
D
|
52
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
52
|
0,9
|
1
|
553,8
|
4,2
|
UP-3
|
21
|
26
|
Old bo‘lak adipining (orasiga zamok qo‘yib) asosga biriktirib tikish
|
M
|
64
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
64
|
1,1
|
1
|
450
|
5,2
|
DURKOPP
|
22
|
27
|
Adipni ichkariga bukib ustidan bostirma chok yuritish
|
M
|
52
|
|
|
|
|
JUKI
|
jami
|
M
|
52
|
0,9
|
1
|
553,8
|
4,2
|
JUKI
|
23
|
28
|
Adipni dazmollash
|
D
|
44
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
44
|
0,7
|
1
|
654,5
|
3,63
|
UP-3
|
24
|
29
|
Avraning yelka qirqimlarini biriktirib tikish
|
M
|
62
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
62
|
1,1
|
1
|
464,5
|
5,1
|
DURKOPP
|
25
|
30
|
Yelka qirqimlarini dazmollash
|
D
|
46
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
46
|
0,8
|
1
|
626
|
3,8
|
UP-3
|
26
|
31
|
Avraning ikki yon tomonlarini biriktirib tikish
|
M
|
72
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
72
|
1,3
|
1
|
400
|
6
|
DURKOPP
|
27
|
32
|
Yon qirqimlarni dazmollash
|
D
|
68
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
68
|
1,2
|
1
|
423,5
|
5,6
|
UP-3
|
28
|
33
|
Avraning yengini yeng o‘miziga biriktirib tikish
|
M
|
64
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
64
|
1,1
|
1
|
450
|
5,2
|
DURKOPP
|
29
|
34
|
Yeng o‘mizini dazmollash
|
D
|
76
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
76
|
1,3
|
1
|
379
|
6,2
|
UP-3
|
30
|
35
36
37
38
|
Avra va astarning nazorat kertiklarini tekshirish
Avra-astarning etak va adip qirqimlarini (nazorat kertigi bo‘yicha) biriktirib tikish
Astarning ort bo‘lak o‘rta chokida tikilmay qoldirilgan joyidan kiyimni o‘ngiga ag‘darish
Yeng astarining uchini avraning yeng uchiga biriktirib tikish
|
Q
M
Q
M
|
22
100
12
36
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
170
|
3
|
3
|
169,4
|
14
|
DURKOPP
|
31
|
39
40
|
Astarning yelka qirqimlarini biriktrib tikish
Astar yengini yeng o‘miziga biriktirib tikish
|
M
M
|
48
60
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
108
|
1,9
|
2
|
266,6
|
9
|
DURKOPP
|
32
|
41
|
Astarning yeng va yelka choklarini dazmollash
|
D
|
52
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
52
|
0,9
|
1
|
553,8
|
4,2
|
UP-3
|
33
|
42
|
Yeng astari va ort bo‘lak o‘rta qirqimidagi tikilmay qoldirilgan joylarni ichkariga bukib bostirma chok yuritish
|
M
|
96
|
|
|
|
|
DURKOPP
|
jami
|
M
|
96
|
1,7
|
1
|
300
|
8
|
DURKOPP
|
34
|
43
|
Choklarni dazmollash
|
D
|
56
|
|
|
|
|
UP-3
|
jami
|
D
|
56
|
1
|
1
|
514,2
|
4,6
|
UP-3
|
36
|
4647
48
|
Kurtkani ortiqcha iplardan tozalash
Oxirgi namlab isitib ishlov berish
|
Q
D
|
82
110
|
|
|
|
|
|
jami
|
D
|
236
|
2
|
2
|
122
|
19,5
|
UP-3
|
hammasi:
|
|
2114 sekund
|
41,2
|
34
|
20230
dona
|
195,8
so‘m
|
|
Ishlab chiqarish oqimini tashkiliy-texnologik sxemasini tuzish
Ishlab chiqarish oqimini texnologik sxemasini (mehnat taqsimoti) ishlab chiqarish oqimining asosiy texnik xujjati hisoblanadi. Texnologik sxemaga binoan ish o‘rinlari, asbob-uskuna, moslama va yordamchi materiallar bilan ta’minlanadi; texnologik jarayon nazorat qilib boriladi; bajariladigan ish hisobga olinadi va ishchilarning ish haqi hisoblanadi.
Ishlab chiqarish oqimining texnologik sxemasi tashkiliy operasiyalardan iborat. Tashkiliy operasiyalar esa texnologik jihatdan bo‘linmas operasiyalardan tuziladi. Har bir tashkiliy operasiya uchun ixtisos, vaqt sarfi, ishchilar soni, ish haqi va asbob-uskuna ko‘rsatiladi.
Ishlab chiqarish oqimida ish ma’romda borishi uchun tashkiliy operasiyalarning davom etish vaqtini ma’romga teng yoki karrali qilib moslanadi.
Texnologik jihatdan bo‘linmas operasiyalarning davom etish vaqti turlicha bo‘lgani uchun ularning vaqtlar yig‘indisi (tashkiliy operasiyalarni sarf vaqti) ma’romga teng yoki karrali qilib tanlab olish har doim ham mumkin bo‘lavermaydi.
Tajribalarning ko‘rsatishicha tashkiliy operasiyalar vaqtini moslash uchun, ularga sarflanadigan vaqt konveyrli ishlab chiqarish oqimlarida +5% va guruhli agregat ishlab chiqarish oqimlarida -5% , +15% ma’romga nisbatan farq bilan hisoblansa unchalik hato bo‘lmaydi. Shularga asosan tashkiliy operasiyalar vaqtini moslash sharti bitta modelli erkin ma’romda ishlaydigan konveyrli va guruhli agregat ishlab chiqarish oqimlari uchun quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi.
∑t=(0,95÷1,15)K* δ
K1=1 (0,95÷1,15)*1*55,3 =52,5÷63,5
K2=2 (0,95÷1,15)*2*55,3 =105÷127,1
K3=3 (0,95÷1,15)*3*55,3 =157,6÷190,7
Bu yerda: ∑t –tashkiliy operasiyaga sarflanadigan vaqt (sekund);
(0,95÷1,15)-ma’romga nisbatan farq;
K-tashkiliy operasiyalarni bajaradigan ishchilar soni;
δ-ishlab chiqarish oqimini ishlash ma’romi, ya’ni takt (sekund)
Tashkiliy operasiyalarni tuzishda asosiy hisob shartlaridan tashqari quyidagi tashkiliy shartlarga rioya qilish zarur:
-kiyimni tikish texnologik tartibda bo‘lib, tikish o‘rinlariga qayta-qayta kelishiga yo‘l qo‘ymaslik;
-ixtisosi jihatidan bir xil xarakterli turdosh operasiyalarnigina birlashtiriladi;
-texnologik jihatidan bo‘linmas operasiyalarni birlashtirishda, ishchining ishlash holati hisobga olinadi, ya’ni ishchining tik turgan yoki o‘tirgan holda ishlashi.
Texnologik jihatdan bo‘linmas operasiyalarga birlashtirish juda murakkab ish hisoblanadi. Shuning uchun birlashtirishni yengillashtirish uchun texnologik jihatdan bo‘linmas operasiyalar kartotekasidan foydalanish ma’quldir.
Kartochkalar texnologik tartibi bo‘yicha stolga teriladi va yuqorida ko‘rib chiqilgan shartlarga amal qilib texnologik jihatdan bo‘linmas operasiyalarni tanlash yo‘li bilan tashkiliy operasiyalar tuziladi.
4.4. Ishlab chiqarish oqim parametrlarini hisoblash
9-jadval
seksiyalar
|
Oqim chizig‘i yoki guruhlar soni
|
Ishlab chiqarish oqimining parametrlari
|
Asosiy moslash sharti ∑tb=(0,95÷1,15) K* δ
|
R,c
|
Tb,c
|
M
|
N
|
δ.s
|
karrali
|
moslash
|
Tayyorlov
|
1÷2
|
|
|
|
|
|
1
|
52,5÷63,5
|
Yig‘uv
|
2÷6
|
28800
|
2114
|
520
|
34
|
55,3
|
2
|
105÷127,1
|
v.h.k
|
|
|
|
|
|
|
3
|
157,6÷190,7
|
XULOSA
ADABIYOTLAR
Dostları ilə paylaş: |
