Rapor No: 2010/TGYO/11
15
Büyükdere Caddesi, No:108,
Enka Binası, Kat:6/B,
Esentepe, Şişli / İstanbul
Bölgede incelenen projeler içinde ilk tamamlanmış olan Vista Rezidenza 1 projesinin birim fiyatları
en eski proje olmasına rağmen ortalamanın üstündedir. Satış performansındaki başarının, proje
tamamlanma tarihinin diğerlerine göre çok önce olmasına bağlayabiliriz.
Proje tamamlanma tarihleri 2010 yılında olan Rayana Residence ve Beyaz City projelerinin satış
performansları oldukça iyi durumdadır. Bu iki projede de sunulan sosyal olanaklar bölgede karşılaşılan
ortalama imkanlardan farklı olmamakla beraber konum açısından bir fark yaratmaktadırlar. E-5
Karayolu’nun güneyinde Kavaklı Mevkii’ne doğru yer seçmiş olan bu projelerin daha şimdiden göze
çarpmaya başlaması, bu bölgeye talep ve arzda artış beklentisi yaratmaktadır.
Son dönemde global piyasalarda yaşanan krizin ülke ekonomisine etkileri bölgedeki stok fazlalığı ile
birleşince ortaya olumsuz bir görüntü çıkarmaktadır. İncelenen on biri projede yaklaşık 4.365 konut satışa
sunulmuştur. Bunların dışında bölgede kooperatif ve münferit olarak geliştirilen çeşitli A sınıfı niteliğinde
olmayan projeler bulunmakta iken araştırmaya dahil edilmemiştir.
Bölgede yapılacak yeni konut projelerinde, sosyal imkanların çeşitli olması ve satış fiyatlarının
rekabet koşulları dikkate alındığında bölge ortalamasının altında olması satış performansını olumlu
etkileyecektir.
8.4
Gayrimenkulün Değerini Etkileyen Faktörler:
Olumlu ve Olumsuz Faktörler:
Gayrimenkulün değerini etkileyen olumlu faktörler; D-100 karayoluna cepheli olması, ulaşım
kolaylığı, Alışveriş Merkezinin tamamlanmış olması ve görünebilirliği, çevrenin yüksek ticaret potansiyeli
ve bölgenin tamamlanmış altyapısı olarak sıralanabilir. Öte yandan bölgede perakende stokundaki mevcut
ve inşa halindeki kiralanabilir alan fazlalığı projeyi olumsuz yönde etkilemektedir.
9
DEĞERLEME
9.1
En İyi ve En Doğru Kullanım Analizi:
Bu değerlemedeki söz konusu gayrimenkulün piyasa değeri onun en iyi ve en doğru kullanımının bir
fonksiyonudur. En iyi ve en doğru kullanım bir arsanın kullanılabileceği
en muhtemel, mümkün, izin
verilmiş kullanımı olarak tanımlanabilir. En iyi ve en doğru kullanımı belirleyen dört kriter: yasal izin,
fiziksel mümkünlük, finansal fizibilite ve maksimum verimliliktir.
Gayrimenkul’ün, yasal iznine uygun olan konut ve ticari amaçlı olarak kullanılmasının, en iyi ve en
doğru kullanım olacağı görüşündeyiz. Yapmış olduğumuz gözlem ve hesaplamalar sonucunda sözkonusu
gayrimenkulün alışveriş merkezi ve konut olarak kullanılmasının en iyi ve en doğru kullanım olacağı
düşüncesindeyiz.
Rapor No: 2010/TGYO/11
16
Büyükdere Caddesi, No:108,
Enka Binası, Kat:6/B,
Esentepe, Şişli / İstanbul
9.2
Değerleme Yaklaşımları:
Emsal Karşılaştırma Yaklaşımı:
Emsal Karşılaştırma Yaklaşımı metodunda, lokasyon, büyüklük ve yola cephe gibi değer belirleyici
kriterler göz önüne alınarak, yakın zamanda satılmış olan ve değerlemeye söz konusu olan gayrimenkule
benzer özellikteki gayrimenkuller tespit edilerek karşılaştırma yapılmaktadır. Gayrimenkuller arasındaki
farklılıklar, gerektiğinde yapılan çeşitli ayarlamalar ile değerlemeye konu olan gayrimenkulün değerini
bulmakta yardımcı olmaktadır.
Söz konusu gayrimenkullerin bulunduğu bölgede satışta olan veya yakın zamanda satılmış benzer
nitelikli projeler olmadığı için emsal karşılaştırma yöntemi kullanılmamıştır.
Maliyet Yaklaşımı:
Maliyet yaklaşımı, yatırımcının, makul bir zaman dilimi içinde, söz konusu gayrimenkule benzer bir
arsayı satın alarak yeniden inşasının maliyetinden daha fazla bir maliyeti ödemeyi kabul etmeyeceği
öngörüsüne dayanır. Bu yaklaşımda, tahmini arsa değeri ile şimdiki inşaat geliştirme maliyetlerinin
toplamından, bina amortisman payının çıkarılmasıyla değer belirlenir. Bu yaklaşımda, Değerleme Uzmanı
aşağıdaki adımları izler:
1-
Benzer arsaların değerinin, en iyi ve en doğru kullanım yöntemiyle, tahmin edilmesi.
2-
Ana binaların, girişimcinin karını da içeren yeniden inşaat ya da yerine koyma maliyetlerinin
yeniden değerlemesi.
3-
Birikmiş amortismanın tahmin edilmesi ve tahmin edilen birikmiş amortismanın yeniden inşa
veya yerine koyma maliyetinden düşülmesi,
4-
Arsa değerinin, amortize edilmiş yeniden inşa veya yerine koyma maliyetlerine eklenmesi.
Söz konusu gayrimenkul her yıl değişen tutarlarda gelir ve giderlere sahip olduğundan, maliyet
yöntemi, gayrimenkulün bugünkü değerini göstermekten uzaktır. Dolayısıyla gayrimenkulün bugünkü
değerini bulmak için bu yöntem kullanılmamıştır.
Gelir Kapitalizasyonu Yaklaşımı:
Bu yaklaşımda, gayrimenkulün onaylanan en iyi ve en doğru kullanımının ileriye dönük getireceği
kardan, gayrimenkulün değerine ulaşılmaktadır. Teoride, bir arsanın değeri, üzerindeki gelir getiren yapının
gelecekteki karının bugüne indirgenmesinden doğar. Öncelikli olarak işgücü, yönetim, işletme ve
operasyon maliyetleri, rekabet piyasası ve yatırım maliyetleri gibi şartlar bir araya gelmelidir ve bu şartlar
gayrimenkulün en iyi kullanımıdır. İşletme geliri uygun bir oranda bugüne indirgendiğinde gayrimenkulün
bugünkü para değerinin toplamını oluşturur.
Değerleme konusu gayrimenkul her yıl değişen gelir ve giderlere sahiptir. Bu sebeple değerleme
yöntemi olarak gelir kapitalizasyonu yaklaşımı kullanılmıştır.