respublikada onların rəhbərlərinin qərarları ilə müvafiq rabitə və xəbərdarlıq
sistemləri təşkil edilir.
Mülki müdafiənin rabitə sistemi mövcüd olan bütün rabitə qüvvələri və
vasitələrinin, o cümlədən də obyekt daxili rabitə şəbəkəsinin vahid təşkilati-
texniki birliyinə deyilir.
Belə sistem ümumdövlət və sahə rabitə xətlərindən, radio, radio-rele və
məftilli rabitə qovşaqlarından və stansiyalarından eləcə də mülki müdafiə
qərargahlarının tabelli texniki rabitə avadanlığından, səyyar və siqnal
vasitələrindən istifadə edilməklə yaradılır.
Bütün səviyyələrdən olan rabitə sisteminin əsas vəzifələri
- tabelikdəkilərin
fasiləsiz idarə edilməsini, qarşılıqlı fəaliyyətin təşkil olunması və saxlanmasını
həmçinin sərəncəmların, siqnalların məlumatların vaxtında verilməsi və qəbul
olunmasını təmin etməkdən ibarətdir.
Rabitə - yuxarı təşkilatın rəhbəri, tabelikdəki qüvvələr və qoşunlar, həmçinin
qarşılıqlı fəaliyyət göstərən orqan və qüvvələr arasında təşkil edilir.
Rabitə sistemi işə daim hazır vəziyyətdə saxlanmalı, informasiyanın etibarlı
surətdə fasiləsiz, dəqiq və tez çatdırılmasına imkan verməlidir.
Buna nail olmaq üçün idarəetmə məntəqələrində rabitə qovşaqlarını
ə
vvəlcədən yaratmaq, bütün rabitə vasitələrindən kompleks halında istifadə
etmək, eləcə də rabitə vasitələrinin ehtiyatlarını yaratmaq lazımdır. Fövqəladə
hallarda rabitə sisteminin sabitliyini artıran tədbirlərin həyata keçirilməsi,
qərargah və xidmət işçilərinə texniki rabitə vasitələrini dəqiq işlətmək, onlara
vaxtında və düzgün xidmət göstərmək qaydalarının öyrədilməsi, şəxsi heyətin
və avadanlığın etibarlı müdafiəsinin təmin olunması da bu sahədəki əsas
tədbirlərdəndir.
Rabitənin təşkili üçün radio-telefon (məftilli rabitə), səyyar və siqnalla rabitə
vasitələrindən istifadə olunur. Bunlara rabitənin növləri deyirlər.
Radio və telefon növü ən mürəkkəb şəraitdə belə istənilən məsafədəki bir çox
orqanlarla eyni zamanda və dərhal rabitə yaradıb əlaqə saxlamağa imkan verir.
Məftilli rabitə vasilərindən isə fövqəladə hadisələr dövründə Mülki müdafiənin
bütün strukturlarında geniş istifadə olunur.
Səyyar rabitə vasitələri xüsusən xilasetmə işləri aparılan vaxt cürbəcür
operativ sənədləri, şifahi sərəncamları, məlumat və xəbərləri icraçılara, eləcə də
yuxarı qərargahlara çatdırmaq üçündür. Səyyar rabitə vasitəsi kimi
təyyarələrdən,
helikopterlərdən,
avtomobillərdən
və
digər
nəqliyyat
vasitələrindən, bir sıra hallarda isə hətta piyadalardan da istifadə edilə bilər.
Siqnalla rabitə vasitələrindən
- əhalini xəbərdar etmək, habelə göstəriş və
siqnalları təkrar vermək məqsədilə istifadə olunur. Siqnal vasitələri elektrik və
ə
l sirenalarından, siqnal raketlərindən, yeni işıq və səs siqnalı verən vasitələrdən
ibarətdir.
Mülki müdafiəin xəbərdarlıq sistemi də rabitə vasitələri əsasında təşkil
olunmuşdur.
Xəbərdarlıq sistemi dedikdə, mülki müdafiə orqanlarına əhaliyə siqnal və
göstərişləri çatdıran üsul və vasitələrin vahid sistemi nəzərdə tutulur.
Bu
sistemə
mərkəzləşdirilmiş
xəbərdarlıq
aparatları,
radio-yayım
(translyasiya) şəbəkəsi və sirenalar daxildir.
Sistemin əsas vəzifəsi
mülki müdafiəin rəhbər heyətinə, qərargahlar və
xidmətlərə idarəetmə orqanlarını, mülki müdafiə qüvvələrini, obyektləri
müxtəlif hazırlıq səviyyələrinə keçirmək haqqında sərəncamları vermək, eləcə
də bütün əhaliyə düşmən hücumu təhlükəsi, yaxud havadan basqın, zəhərlənmə,
təbii fəlakət və qəzalar barədə siqnalları, xəbər və məlumatları qısa müddətdə
çatdırmaqdır.
Xəbərdarlıq müvafiq mülki müdafiə rəhbərinin, yaxud yuxarı qərargahın
göstərişlərinə əsasən təşkil edilir. Xəbərdarlıq siqnalları bütün rabitə və yayım
vasitələri ilə növbədənkənar verilir və yerli mülki müdafiə qərargahları
tərəfindən təkrar etdirilir.
Rabitənin və xəbərdarlığın təşkilində MM qərarğahlarının rolu.
Qərarğah bütün mühafizə işlərinin təşkilatçısı, mülki müdafiənin əsas
idarəetmə orqanıdır. Etibarlı rabitə sisteminin yaradılmasına və xəbərdarlığın
vaxtında təşkil edilməsinə məhz qərarğah cavabdehdir. Bu, onun ən vacib
vəzifələri sırasına daxildir.
Qərarğah rabitəni və xəbərdarlığı mülki müdafiə rəhbərinin qərarı və yuxarı
qərarğahın rabitə haqqında sərəncamı əsasında təşkil edir. Rabitənin təşkilinə
ümumi rəhbərlik şəxsən mülki müdafiə qərarğahının rəisinə həvalə olunur.
O özünün tabeliyindəki rabitə qüvvələri və vasitələrinin vəziyyətini və
imkanlarını
bilməyə,
rabitənin
təşkili
üzrə
vəzifələri
vaxtında
müəyyənləşdirməyə və tabelikdə qərarğahlara, qüvvələrə rabitənin yaradılması
barədə sərəncam verməyə borcludur.
Rabitəni və xəbərdarlığı bilavasitə təşkil etmək və həyata keçirməkdən ötrü
şə
hərlərdə (rayonlarda, obyektlərdə) sülh dövründə mövcud olan müvafiq qüvvə
və vasitələrdən istifadə etməklə rabitə xidməti və hərbiləşdirilməmiş rabitə
dəstələri yaradılır. Xidmətin rəisi vəzifəsinə xidmət yaradılan müəssisənin,
bölmənin (rabitə qovşağı, telefon stansiyası) rəhbəri təyin olunur. Belə xidmət
yaratmaq üçün baza (rabitə qovşağı, telefon stansiyası) olmayan obyektlərdə
rabitə və xəbərdarlığın təşkil vəzifəsi mülki müdafiə qərargahı rəisinin
köməkçilərindən birinə həvalə edilə bilər. Xidmətin rəisi rabitə və xəbərdarlıq
üzrə tədbirlərin planlaşdırılması, vaxtında həyata keçirilməsi, qüvvə və
vasitələrin daim hazır vəziyyətdə saxlanması, avadanlığın təmir olunması üçün
cavabdehdir.
Rayonda, obyektdə rabitənin və xəbərdarlığın təşkili.
Şə
hərin (rayonun) ərazisində vahid mülki müdafiə rabitə sistemi
yaradılmalıdır. Buna bütün mövcüd qüvvə və vasitələri, o cümlədən də dolayı
rabitə xətlərini bir mərkəzdə (mülki müdafiə rabitə xidmətlərində) cəmləşdirmək
onlara rəhbərliyi mərkəzləşdirilmiş halda planlaşdırmaq və rabitənin bütün
növlərindən kompleks halında istifadə etməklə nail olmaq mümkündür.
Dostları ilə paylaş: |