Microsoft Word fm idar?Etm? M?Diniyy?Ti 2013. doc

Fuad Məmmədov

 

 

18

dirilməsi, məkan və zaman daxilində onların dəyişiklikləri və inkişaf ten-

densiyalarını tədqiq etmək üçün unikal imkanlar yaradır. Bununla bərabər 

o, insanın həyat fəaliyyəti qanunlarının dərk edilməsini və insanların milli 

və coğrafi yaşama sərhədlərindən asılı olmayaraq, universal sosial-mədəni 

dəyəri təmsil edən yeni kulturoloji biliklərin yaradılmasına imkan verir.  

Kitabda: qədim və orta əsrlər dövründə Şərq və Qərb ölkələrində dövlət 

idarəçiliyi tarixi; kulturologiyanın mahiyyəti, metodologiyası və metodları, 

dövlət quruculuğu və idarəçiliyi üçün onun strateji əhəmiyyəti;  şəxsiyyət 

mədəniyyəti; özünüidarə  mədəniyyəti; ailə  mədəniyyəti; liderlik mədəniy-

yəti; insan münasibətləri mədəniyyəti (şəxsiyyətlərarası və işgüzar); məsu-

liyyət mədəniyyəti, etik, hüquqi və siyasi mədəniyyət; demokratiya və və-

təndaş  cəmiyyəti mədəniyyəti; beynəlxalq münasibətlər mədəniyyəti; bey-

nəlxalq hüquq, sülh mədəniyyəti və münaqişələrin həlli; dövlət sosial-mə-

dəni siyasəti; dövlətçilik və dövlət qulluğu mədəniyyəti; demokratik ölkə-

lərdə dövlət idarəçiliyinin mahiyyəti, funksiyaları və xüsusiyyətləri; idarə-

etmə elmi və təşkilati mədəniyyət tipləri; demokratik idarəetmənin elmi ya-

naşmaları, prinsipləri və  məktəbləri; idarəetmə üslubları  və modellərinin 

təhlili; şəxsiyyət və liderlərin formalaşdırılması vasitələri; dövlət, sosial, iq-

tisadi və beynəlxalq idarəetmə vəzifələri, texnologiyaları və xüsusiyyətləri; 

dövlət və beynəlxalq idarəetməyə innovativ yanaşmalar və s. kimi mühüm 

mövzular da nəzərdən keçirilir. Kitabın tarixi hissəsinin icmalında idarəet-

mə üslubu və cəmiyyətin sosial və siyasi sabitliyi arasında səbəb-nəticə əla-

qəsini meydana çıxarmaq, dövlətçilik mədəniyyəti və dövlət idarəçiliyinin 

sosial münasibətlərin psixologiyası  və  mədəniyyətinə  təsirini aşkar etmək 

cəhdi edilmişdir.  

Struktur cəhətdən, müəllif kitabın materialını - dövlət, iqtisadi və sosial 

idarəetmə mədəniyyətinin müxtəlif tərəflərdən və bir çox nöqteyi-nəzərlər-

dən baxılmasını nəzərdə tutan universal kulturoloji piramidanın məntiqi ilə 

uyğunluqda qurmağa çalışmışdır. Bu zaman idarəetmə elmi sahəsində ta-

nınmış alimlərin nailiyyətləri və əsərləri ilə yanaşı, müəllifin özünün kultu-

roloji yanaşmaları və işləmələrindən də istifadə edilmişdir. Dövlət idarəçili-

yi mədəniyyətinin bütöv mənzərəsinin yaradılması və tələbə və məmurların 

əsaslanması üçün zəruri olan nəzəri və təcrübi biliklərin formalaşdırılması 

məqsədilə, Q.V. Atamançukun, İ.A.Vasilenkonun, Piter Drukerin, C.Adairin, 

Li Yakokkanın, Deyl Karneqinin, S.V.Pronkinin, O.E.Petruninanın və digər 

görkəmli müəlliflərin qiymətli  əsərlərindən zəruri materiallar tərəfimizdən 

istifadə edilmiş və kulturoloji baxımdan yenidən qiymətləndirilmişdir. Mü-

əllif üçün, onun tərəfindən istifadə edilmiş, Ervin Laslo, Mixael Leytman, 

Ceroma K.Qlenn, Teodor C.Qordon, Con Templton, Bodo Şefer, Mirzəkə-

rim Norbəyov və digər alimlərin və mütəxəssislərin şəxsiyyətin özünüida-

---

İdarəetmə mədəniyyəti 

 

19

rəsi və  gələcəyin tədqiqi problemləri üzrə ciddi əsərləri də mühüm maraq 

doğurmuşdur.  

Ola bilsin, əsərdə sistemləşdirilmiş kulturoloji biliklərin mənimsənilmə-

sindən, insanın həyat fəaliyyətinin bütün səviyyələrdə inkişafının effektiv 

idarə edilməsinin mahiyyəti, xüsusiyyətləri və metodlarının öyrənilməsi, 

dərk edilməsi və praktik istifadəsindən gözlənilən nəticələri sosial inkişafın 

aşağıdakı parametrlər üzrə yaxşılaşdırılması üçün yeni imkanların meydana 

çıxması nöqteyi-nəzərindən qiymətləndirmək olardı: dövlət idarəçiliyi sis-

teminin effektivliyi hesabına cəmiyyətin sabit inkişafı, insanın şəxsi azadlı-

ğı  və müstəqilliyi səviyyəsinin yüksəldilməsi; xalqın rifahı, vətəndaşların 

bilikləri, vərdişləri, qabiliyyətləri və etikasının inkişaf etdirilməsi hesabına, 

onların xoşbəxtlik imkanlarının genişləndirilməsi; insan ömrünün keyfiyyə-

ti və uzunluğu; cəmiyyətin fiziki və mənəvi sağlamlığı; cəmiyyətin və döv-

lətin təhlükəsizliyi; ölkənin müdafiə qabiliyyəti; ölkənin qlobal miqyasda 

rəqabət qabiliyyəti; millətin və bütün bəşəriyyətin etibarlı gələcəyi.   

Hazırkı kitab özündə universal sistemi, bir çox xarici ölkə alimləri tə-

rəfindən işlənmiş kulturoloji biliklər sintezini təcəssüm etdirən mühazirə-

lər kursu, və insanların praktik həyat fəaliyyəti üçün rəhbər kimi nəzərdə 

tutulmuşdur. O bütün fəaliyyət səviyyələri və sahələrində olan rəhbərlər, 

dövlət qulluqçuları, mütəxəssislər, həmçinin ailə başçıları, gənclər, qadın-

lar və yaşlı nəslə aid insanlar üçün, özünün uğurlu inkişafı və təkmilləş-

məsində maraqlı olan hər bir insan üçün müəyyən edilmişdir. O, dövlət 

quruculuğu və idarəçiliyində düzgün qərarların qəbul edilməsinə, sosial 

sahə və biznes idarəçiliyi qabiliyyətinin inkişafına, effektiv idarəetmə üs-

lubunun seçilməsinə, insan münasibətləri mədəniyyətinin mahiyyətini an-

lamağa və təkmilləşdirməyə, uğurlu liderlik bilikləri və vərdişlərinin inki-

şafına, insanın özünüidarəsinə, ailənin qurulması  və idarə edilməsinə, 

uşaqların düzgün tərbiyəsinə yardım etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. 

İnteqral fundamental elm kimi, kulturologiyanın özündə daşıdığı univer-

sal biliklər - peşəsindən, yaşından, yaşadığı yerdən, millətindən və dinin-

dən asılı olmayaraq, bütün insanlara lazımdır. Buna əsaslanaraq,  əgər 

oxucular mənim bu əməyimdən öz həyatlarının yaxşılığa dogru dəyişdiril-

məsi, müvəffəqiyyətli özünüidarə və səmərəli özünü təkmilləşdirmə üçün 

faydalı biliklər əldə edə bilsələr, çox sevinərdim. 

 

 

 

 

 

 

---