Microsoft Word berk senaye tul docx



Yüklə 0,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə18/20
tarix08.04.2018
ölçüsü0,57 Mb.
#36683
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20

 

 

fiziki çirklənməsi azalır. Ağır yüklü avtomobillərin belə yollarda hərəkəti zamanı 



təkərlərin yolla sürtünməsi çox zəif olduğundan ətraf mühitə sürtünmədən alınan 

sürtünmə qazları atılmış. Müəyyən olunmuşdur ki,  modifikasiya olunmuş asfalt-

beton yollar səthində qışda buz əmələ gəlmir, belə yollarda nəqliyyatın sürüşməsi 

demək  olar  ki,  baş  vermir.  Yolun  keyfiyyətinin  yüksək  olması  onun  təmirinə 

çəkilən  xərclərə  qənaət  edilmiş  olur.  Beləliklə,  ətraf  mühit  üçün  böyük  ekoloji 

problemlər yaradan işlənmiş şinləri təkrar emal etməklə həm qiymətli xammallar 

ə

ldə etmək mümkün olur, həm də ətraf mühitin sağlamlaşdırılması istiqamətində 



müəyyən nəticələrə nail olunur. 

 

 



 


 

 

3.3.Təkrar emal polimerlərindən neft bitumlarının 



modifikasiyasında istifadənin iqtisadi səmərəliyi və ətraf mühitin 

sağlamlaşdırılması 

 

II  fəsildə  qeyd  olunduğu  kimi  təkrar  emal  edilən  polimer  materiallardan 



sənayenin  müxtəlif  sahələrində  ikinci  xammal  kimi  istifadə  olunur.  Belə 

polimerlərin asfalt-beton qarışığına əlaqələndirici kimi daxil edilməsinin qarışığın 

fiziki-mexaniki xüsusiyyətlərinə təsiri araşdırılmış, iqtisadi səmərə göstərilmişdir. 

Məlum olduğu kimi, dünya miqyasında istehsal olunan bitumların 90% yol-

inşaat işlərində istifadə olunur. Bitum yol örtüklərinin salınmasında istifadə edilən 

qarışıqlardan ən ucuzudur və universal material hesab olunur

[ 16,9]



Respublikamızda  istehsal  olunan  bitumdan  istifadə  olunaraq  hazırlanmış 



asfalt-beton  örtüklər  bir  il  istismar  olunduqdan  sonra  onların  dağılması  prosesi 

başlayır.  Buna  görə  də  yol-inşaat  işlərində  istifadə  olunan  bitumların  əsas 

göstəricilərini artırmaq lazımdır. 

Rusiya  və  Azərbaycanda  istehsal  olunan  bitumlarla,  modifikasiya  olunmuş 

bitumların  müqaisəli  analizi  göstərir  ki,  bütün  göstəricilərinə  görəmodifıkasiya 

nəticəsində alınan «Bakı 85/25» markalı bituma25°C temperaturda iynənin girmə 

dərinliyinin  qiyməti  daha  yüksəkdir.  Alınan  nəticələr  cədvəl  3.8-də  verilmişdir

22]





 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

 

 



Cədvəl 3.8 

Müxtəlif neft qalıqlarından alınmış bitumların əsas fiziki-mexaniki 

göstəriciləri 

 

Göstəricilərin adı 

Bitumların markası 

BDU 70/100 TU 

38/D/1356-91 

BDU 66/90 

QOST 

22245-90 

Bakı 85/25 

Modifikasiya 

olunmuş bitum 

“Bakı 85/25” 









20°C 


temperaturda 

iynənin  nümunəyə  girmə 

dərinliyi, 01 mkn 

90 


89 

95 


75 

Yumuşalma 

temperaturu,°C 

47 


47 

44 


55 

25°C-də uzanması, sm 

>150 

>150 


>79 

<160 

Alışma temperaturu, °C 

284 

290 


247 

310 


Kövrəklik 

temperaturu, 

°C 

-20 


-19 

-16 


-25 

Kinematik 

özlülüyü, 

60°C-də, sst 

420 

239 


274 

430 


60°C-də 

dinamik 


özlülüyü, PaS 

209 


87 

375 


85 

ASTMD  1754  üsulu  ilə 

sınaq-dan 

sonra, 


qızdırıldıqdan 

sonra 


kütləsinin  dəyişməsi,  kut, 

0,09 



0,18 

0,90 


0,08 

Qalıq  penetrasiyası,  ilkin 

qiymətinin %-nə görə 

74 


69 

64 


48 

25°C-də uzanması, sm 

>150 

125 


38 

36 


Kinematik 

özlülüyü 

135°C-də, 

SST 


520 

320 


366 

540 


 60°C-də 

dinamik 


özlülüyü, Pas 

436 


169 

972 


158 

 

Tətbiq olunan bıı müxtəlif markalı yol bitumları 25°C temperaturda müxtəlif 



uzanma qiymətinə malikdir. ASTMD 1754 üsulu ilə bu bitumları tədqiqi zamanı 


 

 

onların  fiziki-mexaniki  xassələrinin  kəskin  dəyişildiyi  müşahidə  edilmişdir. 



Alınan  nəticələr  göstərir  ki,  ən  zəif  göstəricilərə  «Bakı  85/25»  markalı  bitum 

malikdir. 

Yüksək  temperaturda  oksigenin  iştirakı  ilə  kimyəvi  proseslərdə  ən  aktiv 

“Bakı  85/25”  markalı  bitum  iştirak  edir.  Bunu  nümunənin  kütləsinin  ASTMD 

1754  üsulu  ilə  sınaqdan  çıxardıqda  azaldığı  sübut  edir.  Məlumdur  ki,  bitum 

mineral  materiallarla  qarışdıqda  plyonka  vəziyyətinə  gəlir.  Faktiki  olaraq  1T 

bitum  10  000  m

2

  sahədə  yayılır.  Əlbətdə  asfalt  qarışdırıcıda  bitumun 



oksidləşməsinə  bütün  şərait  yaradılır.  Temperatur  artdıqca  birləşmənin 

oksidləşməsi artır. Bunu şəkil 3.1-də daha aydın görmək olar. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

  Şəkil  3.1  sti  asfalt-beton  qarışığı  hazırlayarkən  bitumun  mineral 



maddələrlə birləşməsi nəticəsində onun qocalma əmsalının dəyişməsi. 

 

 

Modifıkasiya  olunmuş  «Bakı  85/25»  markalı  bitumun  digər  bitumlara 



nisbətən qocalma əmsalı 2-3 dəfə çoxdur. 

 

Q



o

ca

lm



a

 ə

m



sa

 



1

  

  



  

  

  



  

  

  



  

  

2



  

  

  



  

  

  



  

  

  



 3

 

qocalma 




Yüklə 0,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə