QΩbul proqramÕ
TԤLԤBԤ QԤBULU – 2014
51
K
G M Y A
(I ixtisas qrupu üçün)
I ixtisas qrupu üçün nΩzΩrdΩ tutulmuú bu proqram
ümumtΩhsil mΩktΩblΩrindΩ istifadΩdΩ olan tΩdris
proqramÕ vΩ dΩrsliklΩr ΩsasÕnda tΩrtib olunmuúdur.
Proqrama kimyanÕn Ωsas anlayÕúlarÕnÕ,
qanunauy÷unluqlarÕnÕ, maddΩlΩrin alÕnmasÕnÕ,
xassΩlΩrini vΩ tΩtbiqini ΩhatΩ edΩn mövzular daxil
edilmiúdir. AbituriyentlΩr bu materiallarÕ öyrΩnΩrkΩn
mövzulararasÕ vΩ fΩnlΩrarasÕ ΩlaqΩlΩrΩ diqqΩt
yetirmΩli, kimyanÕn qanun vΩ qanunauy÷unluqlarÕ
ΩsasÕnda kimyΩvi formullar vΩ tΩnliklΩr üzrΩ
hesablamalar aparma÷Õ bacarmalÕdÕrlar.
Ü
MUMø KøMYA
KimyanÕn ilk anlayÕúlarÕ.
Kimya fԥnni, onun vԥzifԥlԥri vԥ xalq tԥsԥrrüfatÕnÕn
inkiúafÕnda rolu. KimyanÕn tԥbiԥt elmlԥri sÕrasÕnda
mövqeyi. Maddԥlԥr, fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Saf
maddԥlԥr vԥ qarÕúÕqlar. QarÕúÕqda maddԥlԥrin kütlԥ
paylarÕnÕn hesablanmasÕ. QarÕúÕqlarÕn ayrÕlmasÕ
üsullarÕ. Fiziki vԥ kimyԥvi hadisԥlԥr. Kimyԥvi
reaksiyalarÕn ԥlamԥtlԥri, baúlanmasÕ vԥ getmԥsi úԥrtlԥri.
Atom-molekul tԥlimi. Kimyԥvi elementlԥr. Bԥsit vԥ
mürԥkkԥb maddԥlԥr. Allotropiya. Atom kütlԥ vahidi.
Kimyԥvi formullar. Nisbi atom vԥ nisbi molekul
kütlԥsi. Mürԥkkԥb maddԥdԥ kimyԥvi elementlԥrin kütlԥ
nisbԥtinin vԥ kütlԥ payÕnÕn hesablanmasÕ. Kimyԥvi
formullarÕn çÕxarÕlmasÕ. Kimyԥvi formullar üzrԥ
hesablamalar. Maddԥ tԥrkibinin sabitliyi vԥ maddԥ
kütlԥsinin saxlanmasÕ qanunlarÕ. Kimyԥvi tԥnliklԥr.
Kimyԥvi tԥnliklԥr üzrԥ hesablamalar.
MaddΩ miqdarÕ. Avoqadro qanunu.
Maddԥ miqdarÕ. Mol. Molyar kütlԥ. Avoqadro
qanunu vԥ qazlarÕn molyar hԥcmi. QazlarÕn sÕxlÕ÷Õ vԥ
nisbi sÕxlÕ÷Õ. QazlarÕn qarÕúÕqda hԥcm payÕnÕn hesablan-
masÕ. Qaz qarÕúÕ÷ÕnÕn orta molyar kütlԥsinin
hesablanmasÕ. Kimyԥvi reaksiyalarda qazlarÕn hԥcm
nisbԥtlԥri.
Atomun quruluúu. Dövri qanun vΩ dövri sistem.
Atom nüvԥsinin tԥrkibi. øzotoplar. Atomun elektron
quruluúu. Elektron formullarÕ. Kimyԥvi elementlԥrin
tԥsnifatÕ. Dövri qanun vԥ kimyԥvi elementlԥrin dövri
sistemi. Böyük vԥ kiçik dövrlԥr, qruplar vԥ yarÕmqrup-
lar. Dövri sistemin I-IV dövr elementlԥrinin
atomlarÕnda elektronlarÕn paylanmasÕ. Elementlԥrin vԥ
onlarÕn birlԥúmԥlԥrinin xassԥlԥrinin onlarÕn dövri
sistemdԥki mövqeyindԥn vԥ atomlarÕnÕn elektron
quruluúundan asÕlÕlÕ÷Õ.
KimyΩvi rabitΩ.
Kimyԥvi elementlԥrin elektromԥnfiliyi. Kimyԥvi
rabitԥnin tiplԥri. Hibridlԥúmԥ. Kovalent, ion, hidrogen
vԥ metal rabitԥlԥrinin ԥmԥlԥgԥlmԥ mexanizmi. Kristal
qԥfԥslԥrin tiplԥri. Valentlik. AtomlarÕn valent
imkanlarÕ. Oksidlԥúmԥ dԥrԥcԥsi vԥ onun tԥyini üsullarÕ.
KimyΩvi reaksiyalarÕn tΩsnifatÕ vΩ istilik effekti.
Birlԥúmԥ, parçalanma, ԥvԥzetmԥ, dԥyiúmԥ
reaksiyalarÕ. Kimyԥvi reaksiyalarÕn istilik effekti.
Ekzotermik vԥ endotermik reaksiyalar. Maddԥnin
ԥmԥlԥgԥlmԥ vԥ yanma istiliyi. Termokimyԥvi tԥnliklԥr
üzrԥ hesablamalar.
OksidlΩúmΩ-reduksiya reaksiyalarÕ.
Oksidlԥúdirici, reduksiyaedici, oksidlԥúmԥ,
reduksiya.
Oksidlԥúmԥ-reduksiya reaksiyalarÕnÕn tiplԥri vԥ
onlarÕn tԥnliklԥrinin ԥmsallaúdÕrÕlmasÕ.
KimyΩvi reaksiyalarÕn sürΩti. KimyΩvi tarazlÕq.
Kimyԥvi reaksiyalarÕn sürԥti vԥ onun hesablanmasÕ.
Kimyԥvi reaksiyalarÕn sürԥtinԥ tԥsir edԥn amillԥr.
Katalizator vԥ katalitik reaksiyalar. Dönԥn vԥ
dönmԥyԥn reaksiyalar. Kimyԥvi tarazlÕq vԥ onun
yerdԥyiúmԥsinԥ tԥsir edԥn amillԥr.
MΩhlullar.
Maddԥlԥrin hԥll olmasÕ. Hԥllolma ԥmsalÕ.
Hԥllolmaya tԥsir edԥn amillԥr. Doymuú vԥ doymamÕú
mԥhlullar. Hԥll olmuú maddԥnin kütlԥ payÕ. Molyar
qatÕlÕq.
Elektrolitik dissosiasiya. øon mübadilΩsi
reaksiyalarÕ. DuzlarÕn hidrolizi. Elektroliz.
HԥllolmanÕn fiziki-kimyԥvi mahiyyԥti. Kristal-
hidratlar. Elektrolitlԥr vԥ qeyri elektrolitlԥr. Elektrolitik
dissosiasiya. Turúu, qԥlԥvi vԥ duzlarÕn dissosiasiyasÕ.
Dissosiasiya dԥrԥcԥsi. Qüvvԥtli vԥ zԥif elektrolitlԥr. øon
mübadilԥsi reaksiyalarÕ. ReaksiyalarÕn ion tԥnliklԥri.
øonlarÕn tԥyini. DuzlarÕn hidrolizi. MetallarÕn elektro-
kimyԥvi gԥrginlik sÕrasÕ. Elektrolitlԥrin suda mԥhlulla-
rÕnÕn vԥ ԥrintilԥrinin elektrolizi.
Qeyri-üzvi birlΩúmΩlΩrin mühüm siniflΩri.
Oksidlԥr, ԥsaslar, turúular, duzlar. OnlarÕn tԥsnifatÕ,
adlandÕrÕlmasÕ, xassԥlԥri vԥ alÕnma üsullarÕ. Amfoterlik.
Q
EYRø-ÜZVø KøMYA
Hidrogen. Oksigen. Su.
Hidrogenin dövri sistemdԥ ikili mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ. Hidrogenin
izotoplarÕ. Fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Laboratoriya vԥ
sԥnayedԥ alÕnmasÕ, tԥtbiqi.
Oksigenin dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ. Fiziki vԥ kimyԥvi
xassԥlԥri. Laboratoriya vԥ sԥnayedԥ alÕnmasÕ, tԥtbiqi,
tԥbiԥtdԥ rolu vԥ dövranÕ. Ozon. Ozonun alÕnmasÕ,
xassԥlԥri, tԥtbiqi vԥ tԥbiԥtdԥ rolu. Su, fiziki vԥ kimyԥvi
xassԥlԥri.
tehsilim.info
TԤLԤBԤ QԤBULU – 2014
Kimya
52
HalogenlΩr.
Halogenlԥrin ümumi xarakteristikasÕ.
Xlorun dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun elektron
quruluúu. Fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Laboratoriyada
vԥ sԥnayedԥ alÕnmasÕ. Hidrogen-xlorid vԥ xlorid
turúusu. AlÕnmasÕ, xassԥlԥri. Xlorid turúusunun duzlarÕ.
Xlorun oksigenli turúularÕ. Halogenlԥrin alÕnmasÕ.
Halogenlԥrin vԥ birlԥúmԥlԥrinin xassԥlԥrinin
müqayisԥsi. Halogenid ionlarÕnÕn tԥyini. Tԥbiԥtdԥ
halogenlԥrin yayÕlmasÕ, halogenlԥrin vԥ birlԥúmԥlԥrinin
tԥtbiqi.
Kükürd vΩ onun birlΩúmΩlΩri. Sulfat turúusu.
Kükürdün dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ. Ⱥllotropik
úԥkildԥyiúmԥlԥri, alÕnmasÕ, fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri,
tԥtbiqi. Kükürdün oksidlԥri. Duru vԥ qatÕ sulfat
turúularÕnÕn xassԥlԥri. Sulfat turúusunun kontakt üsulu
ilԥ istehsalÕ. Sulfat turúusu vԥ onun duzlarÕnÕn xalq
tԥsԥrrüfatÕnda tԥtbiqi. Hidrogen-sulfid. Sulfat vԥ sulfid
ionlarÕnÕn tԥyini.
Azot vΩ onun birlΩúmΩlΩri. Nitrat turúusu.
Azotun dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun elektron
quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ. Fiziki vԥ kimyԥvi
xassԥlԥri, alÕnmasÕ. Ammonyak, fiziki vԥ kimyԥvi
xassԥlԥri, tԥtbiqi. Laboratoriya vԥ sԥnayedԥ alÕnmasÕ.
Ammonium duzlarÕ. Ammonium ionunun tԥyini. Azot-
monooksid vԥ azot-dioksid, alÕnmasÕ vԥ xassԥlԥri.
Nitrat turúusunun alÕnmasÕ, fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri,
tԥtbiqi. Nitrat turúusunun duzlarÕ. Nitrat ionunun tԥyini.
Fosfor. Fosforun birlΩúmΩlΩri. Mineral gübrΩlΩr.
Fosforun dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri, allotropik
úԥkildԥyiúmԥlԥri. Fiziki, kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ vԥ
tԥtbiqi. Fosfor (V) oksid. Fosforun turúularÕ. Ortofosfat
turúusu. AlÕnmasÕ vԥ xassԥlԥri. Ortofosfat turúusunun
duzlarÕ. Ortofosfat ionunun tԥyini. Mineral gübrԥlԥr vԥ
onlarÕn alÕnmasÕ.
Karbon, silisium vΩ onlarÕn birlΩúmΩlΩri.
Karbonun dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun elek-
tron quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ, allotropik úԥkildԥyiú-
mԥlԥri. Karbonun kimyԥvi xassԥlԥri. Karbon-monook-
sid vԥ karbon-dioksid, onlarÕn fiziki vԥ kimyԥvi xassԥ-
lԥri, laboratoriya vԥ sԥnayedԥ alÕnmasÕ, tԥtbiqi. Karbo-
nat turúusu vԥ onun duzlarÕ. Karbonat ionunun tԥyini.
Silisiumun dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu. Silisiumun tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ, fiziki
vԥ kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ vԥ tԥtbiqi. Silisium-
dioksid, metasilikat turúusu vԥ onun duzlarÕ. Silikat
sԥnayesi: úüúԥ vԥ sement istehsalÕ.
Metallar.
Dövri sistemdԥ mövqeyi vԥ atomlarÕnÕn elektron
quruluúu. Tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ, tԥsnifatÕ, ümumi fiziki vԥ
kimyԥvi xassԥlԥri. MetallarÕn texnikada tԥtbiqi. Me-
tallarÕn sԥnayedԥ alÕnmasÕnÕn ԥsas üsullarÕ. MetallarÕn
korroziyasÕ vԥ onunla mübarizԥ üsullarÕ.
Qԥlԥvi metallarÕn dövri sistemdԥ mövqeyi vԥ
atomlarÕnÕn elektron quruluúu. Natrium vԥ kalium.
Mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri. Natrium vԥ kaliumun fiziki
vԥ kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ, tԥtbiqi. Natrium vԥ
kalium hidroksidlԥri. OnlarÕn alÕnmasÕ, kimyԥvi
xassԥlԥri vԥ tԥtbiqi.
Kalsiumun dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri. Fiziki vԥ
kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ, tԥtbiqi. Kalsium-oksid vԥ
kalsium-hidroksid. Gips. Suyun codlu÷u, onun növlԥri
vԥ aradan qaldÕrÕlmasÕ üsullarÕ.
Alüminiumun dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri. Fiziki vԥ
kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ vԥ tԥtbiqi. Alüminotermiya.
Alüminium-oksid vԥ alüminium-hidroksid. OnlarÕn
alÕnmasÕ vԥ xassԥlԥri.
Dԥmirin dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri. Dԥmirin
alÕnmasÕ, fiziki, kimyԥvi xassԥlԥri vԥ tԥtbiqi. Dԥmir
ionlarÕnÕn tԥyini. Dԥmirin oksidlԥri vԥ hidroksidlԥri.
Çuqun. Polad.
Mis, sink, xrom. AlÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Ü
ZVø KøMYA
Üzvi birlԥúmԥlԥrin kimyԥvi quruluú nԥzԥriyyԥsi.
Maddԥlԥrin xassԥlԥrinin onlarÕn quruluúundan asÕlÕlÕ÷Õ.
øzomerlik, onun növlԥri. Molekullarda kimyԥvi
rabitԥlԥrin tԥbiԥti. Üzvi maddԥlԥrin tԥsnifatÕ.
Alkanlar. TsikloparafinlΩr.
AlkanlarÕn ümumi formulu, homoloji sÕrasÕ, karbon
zԥncirinin izomerliyi, adlandÕrÕlmasÕ. Elektron vԥ fԥza
quruluúu, sp
3
- hibridlԥúmԥ. AlkanlarÕn alÕnmasÕ,
xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Tsikloparafinlԥrin ümumi formulu, homoloji sÕrasÕ.
Quruluúu, izomerliyi. AdlandÕrÕlmasÕ. AlÕnmasÕ vԥ
xassԥlԥri.
AlkenlΩr. AlkadienlΩr.
Alkenlԥrin ümumi formulu, homoloji sÕrasÕ,
izomerliyi vԥ adlandÕrÕlmasÕ. Elektron vԥ fԥza quruluúu,
sp
2
-hibridlԥúmԥ. Alkenlԥrin alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Markovnikov qaydasÕ.
Alkadienlԥrin ümumi formulu. Divinil, izopren vԥ
xlorprenin alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
AlkinlΩr. Aromatik karbohidrogenlΩr.
Asetilen sÕrasÕ karbohidrogenlԥrinin (alkinlԥrin)
ümumi formulu, homoloji sÕrasÕ, izomerliyi,
adlandÕrÕlmasÕ. Elektron vԥ fԥza quruluúu, sp-
hibridlԥúmԥ. Asetilenin alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Benzol vԥ onun homoloqlarÕ. Ümumi formulu.
Benzol vԥ onun homoloqlarÕnÕn alÕnmasÕ, xassԥlԥri,
tԥtbiqi. Toluol molekulunda atom qruplarÕnÕn qarúÕlÕqlÕ
tԥsiri.
Tԥbii qaz, neft, daú kömür vԥ onlardan alÕnan
mԥhsullar. Neftin emalÕ üsullarÕ.
tehsilim.info
QΩbul proqramÕ
TԤLԤBԤ QԤBULU – 2014
53
SpirtlΩr vΩ fenollar.
Doymuú biratomlu spirtlԥrin ümumi formulu,
homoloji sÕrasÕ, quruluúu, izomerliyi, adlandÕrÕlmasÕ.
Spirtlԥrin ümumi alÕnma üsullarÕ. Sԥnayedԥ metanol vԥ
etanolun alÕnmasÕ. Spirtlԥrin fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥr,
tԥtbiqi. Sadԥ efirlԥr, alÕnmasÕ vԥ adlandÕrÕlmasÕ.
Doymuú çoxatomlu spirtlԥr. økiatomlu vԥ üçatomlu
spirtlԥrin ümumi formullarÕ. Etilenqlikol vԥ qliserin
alÕnmasÕ, fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Spirtlԥrin tԥtbiqi.
Fenol molekulunda atom qruplarÕnÕn qarúÕlÕqlÕ tԥsiri.
Fenolun alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥyini, tԥtbiqi.
AldehidlΩr.
Aldehidlԥrin ümumi formulu, homoloji sÕrasÕ,
izomerliyi, adlandÕrÕlmasÕ, quruluúu. QarÕúqa vԥ sirkԥ
aldehidlԥri, alÕnmasÕ. Kuçerov reaksiyasÕ. Fiziki vԥ
kimyԥvi xassԥlԥri: "gümüú-güzgü" reaksiyasÕ, mis (II)
hidroksidlԥ oksidlԥúmԥ vԥ hidrogenlԥ birlԥúmԥ
reaksiyalarÕ. Tԥtbiqi. Ketonlar haqqÕnda ümumi
mԥlumat.
Karbon turúularÕ.
Doymuú birԥsaslÕ karbon turúularÕ. Ümumi formulu,
homoloji sÕrasÕ, izomerliyi, adlandÕrÕlmasÕ, quruluúu.
QarÕúqa vԥ sirkԥ turúularÕ. QarÕúqa turúusunun xüsusi
xassԥlԥri. Karbon turúularÕnÕn alÕnmasÕ, xassԥlԥri vԥ
tԥtbiqi.
DoymamÕú karbon turúularÕ: akril vԥ metakril
turúularÕ.
Ali karbon turúularÕ: palmitin, stearin, olein, linol
vԥ linolen turúularÕ.
økiΩsaslÕ karbon turúularÕ: tereftal, oksalat, adipin
turúularÕ.
MürΩkkΩb efirlΩr. Ya÷lar. Karbohidratlar
Mürԥkkԥb efirlԥrin turúularla spirtlԥrin efirlԥúmԥ
reaksiyasÕndan alÕnmasÕ. AdlandÕrÕlmasÕ. Fiziki vԥ
kimyԥvi xassԥlԥri. Tԥtbiqi. Ya÷larÕn tԥrkibi, xassԥlԥri,
emalÕ. Bԥrk vԥ maye ya÷lar. Yuyucu maddԥlԥr.
KarbohidratlarÕn tԥsnifatÕ. Monosaxaridlԥr.
Qlükoza, quruluúu, alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Disaxaridlԥr. Saxaroza, tԥrkibi, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Polisaxaridlԥr: niúasta vԥ sellüloza.
Azotlu üzvi birlΩúmΩlΩr.
Nitrobirlԥúmԥlԥr haqqÕnda mԥlumat.
Aminlԥr. TԥsnifatÕ, quruluúu, adlandÕrÕlmasÕ, xassԥlԥ-
ri. Anilinin alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
AminturúularÕn tԥsnifatÕ, adlandÕrÕlmasÕ, izomerliyi,
alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi. ZülallarÕn tԥrkibi, quruluúu,
xassԥlԥri vԥ rԥngli reaksiyalarÕ.
ørimolekullu birlΩúmΩlΩr.
Monomer, polimer, polimerlԥúmԥ dԥrԥcԥsi.
Polimerlԥrin alÕnma reaksiyalarÕ: polimerlԥúmԥ vԥ
polikondenslԥúmԥ. Sintetik polimerlԥrin mühüm
nümayԥndԥlԥri: polietilen, polipropilen, tԥbii vԥ sintetik
kauçuklar, fenolformaldehid qatranÕ. Liflԥr (lavsan,
kapron, enant, naylon).
ʞ
SAS ʞDʞBGYYAT SGYAHISI
1. V.M.Abbasov, M.M.Abbasov, R.Y.Ψliyev,
A.H.Ψliyev, V.S.Ψliyev vΩ L.ø.QasÕmov.
Kimya. VIII sinif. BakÕ. 2012.
2. V.M.Abbasov, M.M.Abbasov, R.Y.Ψliyev,
A.H.Ψliyev, V.S.Ψliyev vΩ L.ø.QasÕmov.
Kimya. IX sinif. BakÕ. 2013.
3. V.M.Abbasov, A.M.MΩhΩrrΩmov, M.M.Abbasov,
R.Y.Ψliyev, A.H.Ψliyev, V.S.Ψliyev vΩ
L.ø.QasÕmov. Kimya. X sinif. BakÕ. 2009.
4. V.M.Abbasov, A.M.MΩhΩrrΩmov, M.M.Abbasov,
R.Y.Ψliyev, A.H.Ψliyev, V.S.Ψliyev vΩ
L.ø.QasÕmov. Kimya XI sinif. BakÕ. 2009.
ʞ
LAVʞ ʞDʞBGYYAT
1. Kimya. DΩrs vΩsaiti. "Abituriyent" jurnalÕnÕn xüsusi
buraxÕlÕúÕ. BakÕ. 2012 – 2013.
2. M.M.Abbasov. Kimya. I vΩ II hissΩ. "Abituriyent"
jurnalÕnÕn xüsusi buraxÕlÕúÕ. BakÕ. 2012 – 2013.
3. Kimya. Test tapúÕrÕqlarÕ. VIII–XI siniflΩr üçün. "Abi-
turiyent" jurnalÕnÕn xüsusi buraxÕlÕúlarÕ. BakÕ. 2013.
Kimya fˬnnindˬn qˬbul imtahanÍ proqramÍ
Azˬrbaycan RespublikasÍ Tˬhsil Nazirliyinin
tˬsdiq etdiyi ümumtˬhsil mˬktˬblˬrinin fˬnn
proqramlarÍ vˬ yeni dˬrsliklˬr ˬsasÍnda tˬrtib
edilmió vˬ Tˬlˬbˬ Qˬbulu üzrˬ Dövlˬt
KomissiyasÍnÍn kimya fˬnni üzrˬ elmi-metodiki
seminarÍnda genió müzakirˬlˬrdˬn sonra qˬbul
olunmuódur.
SeminarÍn rˬhbˬri k.e.n.
V.S.ʞliyev.
Tˬlˬbˬ Qˬbulu üzrˬ Dövlˬt KomissiyasÍnÍn rˬh-
bˬrliyi proqramÍn tˬrtibindˬ vˬ tˬkmillˬódiril-
mˬsindˬ zˬhmˬti olan seminar iótirakçÍlarÍna
dˬrin minnˬtdarlÍÂÍnÍ bildirir.
tehsilim.info
TԤLԤBԤ QԤBULU – 2014
54
K
G M Y A
(IV ixtisas qrupu üçün)
IV ixtisas qrupu üzrΩ qΩbul proqramÕ respublikanÕn
ümumtΩhsil mΩktΩblΩrindΩ qüvvΩdΩ olan tΩdris
proqramÕ vΩ dΩrsliklΩr ΩsasÕnda hazÕrlanmÕúdÕr.
AbituriyentlΩr proqramdakÕ materiallarÕ öyrΩnmΩklΩ
yanaúÕ, test tapúÕrÕqlarÕnÕn mahiyyΩtini tΩúkil edΩn Ωsas
kimyΩvi anlayÕúlara, qanunauy÷unluqlara, fΩndaxili vΩ
fΩnlΩrarasÕ ΩlaqΩlΩrΩ dΩ xüsusi diqqΩt yetirmΩlidirlΩr.
Onlar hΩmçinin kimyΩvi rabitΩnin Ωsas tiplΩrini,
maddΩlΩrin alÕnmasÕ üsullarÕnÕ, onlarÕn xassΩlΩrinin
kimyΩvi quruluúundan asÕlÕlÕ÷ÕnÕ, qeyri-üzvi vΩ üzvi bir-
lΩúmΩlΩr arasÕnda genetik ΩlaqΩlΩri, mühüm kimyΩvi
birlΩúmΩlΩrin xalq tΩsΩrrüfatÕnÕn müxtΩlif sahΩlΩrindΩ
tΩtbiqini bilmΩlidirlΩr. Eyni zamanda kimyanÕn qanun
vΩ qanunauy÷unluqlarÕ ΩsasÕnda kimyΩvi formullar vΩ
tΩnliklΩr üzrΩ hesablamalar aparma÷Õ, mühüm sΩnaye
sintezlΩri ilΩ ΩlaqΩdar müxtΩlif çevrilmΩlΩrin
mahiyyΩtini bilmΩlidirlΩr.
Ü
MUMG KGMYA
KimyanÕn ilk anlayÕúlarÕ.
Kimya fԥnni, onun vԥzifԥlԥri vԥ xalq tԥsԥrrüfatÕnÕn
inkiúafÕnda rolu. KimyanÕn tԥbiԥt elmlԥri sÕrasÕnda
mövqeyi. Maddԥlԥr, fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Saf
maddԥlԥr vԥ qarÕúÕqlar. QarÕúÕqlarÕn ayrÕlmasÕ üsullarÕ.
Fiziki vԥ kimyԥvi hadisԥlԥr. Kimyԥvi reaksiyalarÕn
ԥlamԥtlԥri, baúlanmasÕ vԥ getmԥsi úԥrtlԥri.
Atom-molekul tԥlimi. Kimyԥvi elementlԥr. Bԥsit vԥ
mürԥkkԥb maddԥlԥr. Allotropiya. Atom kütlԥ vahidi.
Kimyԥvi formullar. Nisbi atom vԥ nisbi molekul
kütlԥsi. Mürԥkkԥb maddԥdԥ kimyԥvi elementlԥrin kütlԥ
nisbԥtinin vԥ kütlԥ payÕnÕn hesablanmasÕ. Kimyԥvi
formullarÕn çÕxarÕlmasÕ. Kimyԥvi formullar üzrԥ
hesablamalar. Maddԥ tԥrkibinin sabitliyi vԥ maddԥ
kütlԥsinin saxlanmasÕ qanunlarÕ. Kimyԥvi tԥnliklԥr.
Kimyԥvi tԥnliklԥr üzrԥ hesablamalar.
MaddΩ miqdarÕ. Avɨqadro qanunu.
Maddԥ miqdarÕ. Mol. Molyar kütlԥ. Avoqadro
qanunu vԥ qazlarÕn molyar hԥcmi. QazlarÕn sÕxlÕ÷Õ vԥ
nisbi sÕxlÕ÷Õ. Kimyԥvi reaksiyalarda qazlarÕn hԥcm
nisbԥtlԥri. QazlarÕn qarÕúÕqda hԥcm vԥ kütlԥ payÕnÕn
hesablanmasÕ. Qaz qarÕúÕqlarÕnÕn orta molyar
kütlԥlԥrinin hesablanmasÕ.
Atomun quruluúu. Dövri qanun.
Atom nüvԥsinin tԥrkibi. øzotoplar. Atomun elektron
quruluúu. Elektron formullarÕ. Kimyԥvi elementlԥrin
tԥsnifatÕ. Dövri qanun vԥ kimyԥvi elementlԥrin dövri
sistemi. Böyük vԥ kiçik dövrlԥr, qruplar vԥ yarÕmqrup-
lar. Dövri sistemin I–IV dövr elementlԥrinin
atomlarÕnda elektronlarÕn paylanmasÕ. Elementlԥrin vԥ
onlarÕn birlԥúmԥlԥrinin xassԥlԥrinin elementin dövri
sistemdԥki mövqeyindԥn vԥ atomunun elektron
quruluúundan asÕlÕlÕ÷Õ.
KimyΩvi rabitΩ. Kimyԥvi elementlԥrin elektromԥn-
filiyi. øonlaúma enerjisi, elektrona hԥrislik. Kimyԥvi
rabitԥnin tiplԥri. Kovalent, ion, metal vԥ hidrogen
rabitԥlԥrinin ԥmԥlԥgԥlmԥ mexanizmi. Kovalent
rabitԥnin xassԥlԥri. Hibridlԥúmԥ. Hibrid vԥ qeyri-hibrid
orbitallar. MolekullarÕn fԥza quruluúu. Xԥtti vԥ bucaq
quruluúlu molekullar. Polyar vԥ qeyri-polyar
molekullar. Kristal qԥfԥslԥrin tiplԥri. Valentlik.
AtomlarÕn valent imkanlarÕ. Oksidlԥúmԥ dԥrԥcԥsi vԥ
onun tԥyini üsullarÕ.
KimyΩvi reaksiyalarÕn tΩsnifatÕ vΩ istilik effekti.
Birlԥúmԥ, parçalanma, ԥvԥzetmԥ, dԥyiúmԥ reaksiyalarÕ.
Homogen vԥ heterogen reaksiyalarÕ. Kimyԥvi reaksiya-
larÕn istilik effekti (entalpiya dԥyiúmԥsi). Ekzotermik vԥ
endotermik reaksiyalar. Maddԥnin ԥmԥlԥgԥlmԥ vԥ
yanma istiliyi. Hess qanunu. Termokimyԥvi tԥnliklԥr
üzrԥ hesablamalar.
OksidlΩúmΩ reduksiya reaksiyalarÕ.
Oksidlԥúdirici, reduksiyaedici, oksidlԥúmԥ, reduksiya.
Oksidlԥúmԥ-reduksiya reaksiyalarÕnÕn tiplԥri vԥ onlarÕn
tԥnliklԥrinin ԥmsallaúdÕrÕlmasÕ.
KimyΩvi reaksiyalarÕn sürΩti. KimyΩvi tarazlÕq.
Kimyԥvi reaksiyalarÕn sürԥti vԥ onun hesablanmasÕ.
Kimyԥvi reaksiyalarÕn sürԥtinԥ tԥsir edԥn amillԥr.
Katalizator vԥ katalitik reaksiyalar. Dönԥn vԥ dönmԥ-
yԥn reaksiyalar. Kimyԥvi tarazlÕq vԥ onun
yerdԥyiúmԥsinԥ tԥsir edԥn amillԥr. Le-ùatelye prinsipi.
TarazlÕq sabiti.
MΩhlullar. Maddԥlԥrin hԥll olmasÕ. Hԥllolma
ԥmsalÕ. Hԥllolmaya tԥsir edԥn amillԥr. Doymuú vԥ
doymamÕú mԥhlullar. Hԥll olmuú maddԥnin kütlԥ payÕ.
Molyar qatÕlÕq.
Elektrolitik dissosiasiya. øon mübadilΩsi
reaksiyalarÕ. DuzlarÕn hidrolizi. Elektroliz.
HԥllolmanÕn fiziki vԥ kimyԥvi mahiyyԥti. Kristal-
hidratlar. Elektrolitlԥr vԥ qeyri-elektrolitlԥr. Elektrolitik
dissosiasiya. Turúu, qԥlԥvi vԥ duzlarÕn dissosiasiyasÕ.
Dissosiasiya dԥrԥcԥsi, dissosiasiya sabiti. Qüvvԥtli vԥ
zԥif elektrolitlԥr. øon mübadilԥsi reaksiyalarÕ. Reaksiya-
larÕn ion tԥnliklԥri. øonlarÕn tԥyini. DuzlarÕn hidrolizi.
Hidrolizԥ tԥsir edԥn amillԥr. MetallarÕn elektrokimyԥvi
gԥrginlik sÕrasÕ. Elektrolitlԥrin suda mԥhlullarÕnÕn vԥ
ԥrintilԥrinin elektrolizi. Katodda vԥ anodda gedԥn
proseslԥr. Elektrolizin tԥtbiqi.
Qeyri-üzvi birlΩúmΩlΩrin mühüm siniflΩri. Ok-
sidlԥr, ԥsaslar, turúular vԥ duzlarÕn tԥsnifatÕ,
adlandÕrÕlmasÕ, alÕnma üsullarÕ, xassԥlԥri. Amfoterlik.
Q
EYRG-ÜZVG KGMYA
Hidrogen. Dövri sistemdԥ ikili mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ. øzotoplarÕ. Fiziki
vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Laboratoriya vԥ sԥnayedԥ
alÕnmasÕ, tԥtbiqi.
tehsilim.info
QΩbul proqramÕ
TԤLԤBԤ QԤBULU – 2014
55
Oksigen. Dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ. Fiziki vԥ kimyԥvi
xassԥlԥri. Laboratoriya vԥ sԥnayedԥ alÕnmasÕ, tԥtbiqi,
tԥbiԥtdԥ rolu vԥ dövranÕ. Ozon. Ozonun alÕnmasÕ,
xassԥlԥri, tԥtbiqi vԥ tԥbiԥtdԥ rolu. Su, onun fiziki vԥ
kimyԥvi xassԥlԥri.
DÖVRø SøSTEMøN VII A YARIMQRUPU
ELEMENTLԤRøNøN ÜMUMø XARAKTERøSTøKASI.
Xlor. Dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun elektron
quruluúu. Fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Xlorun
laboratoriya vԥ sԥnayedԥ alÕnmasÕ, tԥtbiqi. Hidrogen-
xlorid vԥ xlorid turúusu. AlÕnmasÕ, xassԥlԥri. Xlorid
turúusunun duzlarÕ. Xlorun oksigenli turúularÕ.
Halogenlԥrin alÕnmasÕ. Halogenlԥrin vԥ birlԥúmԥlԥrinin
xassԥlԥrinin müqayisԥsi. Halogenid ionlarÕn tԥyini.
Tԥbiԥtdԥ halogenlԥrin yayÕlmasÕ vԥ onlarÕn tԥtbiqi.
DÖVRø SøSTEMøN VI A YARIMQRUPU
ELEMENTLԤRøNøN ÜMUMø XARAKTERøSTøKASI.
Kükürd. Dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun elektron
quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ, allotropik
úԥkildԥyiúmԥlԥri. Kükürdün alÕnmasÕ, xassԥlԥri vԥ
tԥtbiqi. Hidrogen-sulfidin laboratoriyada alÕnmasÕ,
fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri, ԥhԥmiyyԥti. Kükürd oksid-
lԥrinin alÕnmasÕ, xassԥlԥri. Duru vԥ qatÕ sulfat turúularÕ
vԥ onlarÕn xassԥlԥri. Sulfat turúusunun kontakt üsulu ilԥ
istehsalÕ. Oleum. Sulfatlar vԥ onlarÕn xalq tԥsԥr-
rüfatÕnda tԥtbiqi. Sulfat vԥ sulfid ionlarÕnÕn tԥyini.
DÖVRø SøSTEMøN V A YARIMQRUPU
ELEMENTLԤRøNøN ÜMUMø XARAKTERøSTøKASI.
Azot. Dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun elektron
quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ. Fiziki vԥ kimyԥvi xas-
sԥlԥri, alÕnmasÕ vԥ tԥtbiqi. Ammonyak, onun fiziki vԥ
kimyԥvi xassԥlԥri. Laboratoriya vԥ sԥnayedԥ alÕnmasÕ.
Ammonium duzlarÕ. Ammonium-ionunun tԥyini.
Azotun oksidlԥri, onlarÕn alÕnmasÕ vԥ xassԥlԥri. Nitrat
turúusunun alÕnmasÕ, fiziki, kimyԥvi xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Nitrat turúusunun duzlarÕ. Nitrat ionunun tԥyini.
Fosfor. Dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri, allotropik
úԥkildԥyiúmԥlԥri. Fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ,
tԥtbiqi. Fosforun oksidlԥri. Fosforun turúularÕ.
Ortofosfat turúusu. AlÕnmasÕ vԥ xassԥlԥri. Ortofosfat
turúusunun duzlarÕ. Ortofosfat ionunun tԥyini. Mineral
gübrԥlԥr vԥ onlarÕn alÕnmasÕ.
DÖVRø SøSTEMøN IV A YARIMQRUPU
ELEMENTLԤRøNøN ÜMUMø XARAKTERøSTøKASI.
Karbon. Dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun elektron
quruluúu, tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ, allotropik
úԥkildԥyiúmԥlԥri. Karbonun kimyԥvi xassԥlԥri. Karbon-
monooksid vԥ karbon-dioksid, onlarÕn fiziki vԥ kimyԥvi
xassԥlԥri, laboratoriya vԥ sԥnayedԥ alÕnmasÕ, tԥtbiqi.
Karbonat turúusu vԥ onun duzlarÕ. Karbonat ionunun
tԥyini.
Silisium. Dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun
elektron quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri.
Silisiumun fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Laboratoriya vԥ
sԥnayedԥ alÕnmasÕ. Tԥtbiqi. Silisium-dioksid,
metasilikat turúusu vԥ onun duzlarÕ. Silikat sԥnayesi:
úüúԥ vԥ sement istehsalÕ.
METALLAR.
MetallarÕn dövri sistemdԥ mövqeyi vԥ atomlarÕnÕn
elektron quruluúu. Tԥbiԥtdԥ yayÕlmasÕ, tԥsnifatÕ, ümumi
fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Ԥrintilԥr. MetallarÕn vԥ
ԥrintilԥrinin tԥtbiqi. MetallarÕn sԥnayedԥ alÕnmasÕnÕn
ԥsas üsullarÕ. MetallarÕn korroziyasÕ vԥ onunla
mübarizԥ üsullarÕ.
DÖVRø SøSTEMøN I A YARIMQRUP
METALLARI.
QΩlΩvi metallar. Dövri sistemdԥ
mövqeyi vԥ atomlarÕnÕn elektron quruluúu. Natrium vԥ
kalium. Mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri. Natrium vԥ
kaliumun fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ, tԥtbiqi.
Natrium vԥ kalium hidroksidlԥri. OnlarÕn alÕnmasÕ,
kimyԥvi xassԥlԥri vԥ tԥtbiqi.
DÖVRø SøSTEMøN II A YARIMQRUP
METALLARI.
Kalsium. Dövri sistemdԥ mövqeyi,
atomunun elektron quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri.
Fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ, tԥtbiqi. Kalsium-
oksid vԥ kalsium-hidroksid. Gips vԥ onun növlԥri.
Suyun codlu÷u, onun növlԥri vԥ aradan qaldÕrÕlmasÕ
üsullarÕ.
DÖVRø SøSTEMøN III A YARIMQRUP
METALLARI.
Alüminium. Dövri sistemdԥ mövqeyi,
atomunun elektron quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri.
Fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri, alÕnmasÕ vԥ tԥtbiqi.
Alüminotermiya. Alüminium-oksid vԥ alüminium-
hidroksid. OnlarÕn alÕnmasÕ vԥ xassԥlԥri.
ԤLAVԤ YARIMQRUP ELEMENTLԤRø.
DΩmir. Dövri sistemdԥ mövqeyi, atomunun elektron
quruluúu, mühüm tԥbii birlԥúmԥlԥri. AlÕnmasÕ, fiziki,
kimyԥvi xassԥlԥri, tԥtbiqi. Dԥmir ionlarÕnÕn tԥyini
üsullarÕ. Dԥmirin oksidlԥri vԥ hidroksidlԥri. Çuqun vԥ
polad istehsalÕ. OnlarÕn istehsalÕnÕn ԥsasÕnda duran
mühüm reaksiyalar. Dԥmir vԥ onun ԥrintilԥrinin
texnikada tԥtbiqi.
Mis, sink, xrom. AlÕnmasÕ, xassԥlԥri vԥ tԥtbiqi.
Qeyri-üzvi birlԥúmԥlԥr arasÕnda genetik ԥlaqԥ.
Ü
ZVG KGMYA
Üzvi vΩ qeyri-üzvi maddΩlΩr arasÕndakÕ fΩrq vΩ
oxúarlÕqlar. Üzvi birlԥúmԥlԥrin kimyԥvi quruluú
nԥzԥriyyԥsi. Maddԥlԥrin xassԥlԥrinin onlarÕn
quruluúundan asÕlÕlÕ÷Õ. øzomerlik, onun növlԥri.
Molekullarda kimyԥvi rabitԥlԥrin tԥbiԥti. Üzvi
maddԥlԥrin tԥsnifatÕ.
KARBOHøDROGENLԤR
Doymuú karbohidrogenlΩr (alkanlar). Ümumi
formulu, homoloji sÕrasÕ, karbon zԥncirinin izomerliyi,
adlandÕrÕlmasÕ. Elektron vԥ fԥza quruluúu, sp
3
- hibrid-
lԥúmԥ. AlkanlarÕn alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
TsikloparafinlΩr (tsikloalkanlar). Ümumi formulu,
homoloji sÕrasÕ, izomerliyi, adlandÕrÕlmasÕ. AlÕnmasÕ,
xassԥlԥri vԥ tԥtbiqi.
DoymamÕú karbohidrogenlΩr. Etilen sÕrasÕ karbo-
hidrogenlΩri (alkenlΩr). Ümumi formulu, homoloji
sÕrasÕ. øzomerliyi vԥ adlandÕrÕlmasÕ. Elektron vԥ fԥza
quruluúu, sp
2
-hibridlԥúmԥ. Etilen sÕrasÕ karbohidrogen-
lԥrinin alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi. Markovnikov
qaydasÕ.
tehsilim.info
TԤLԤBԤ QԤBULU – 2014
Kimya
56
Dien karbohidrogenlΩri (alkadienlΩr). Ümumi
formulu. TԥsnifatÕ. AdlandÕrÕlmasÕ. Divinil, izopren vԥ
xlorprenin alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Asetilen sÕrasÕ karbohidrogenlΩri (alkinlΩr).
Ümumi formulu, homoloji sÕrasÕ, izomerliyi,
adlandÕrÕlmasÕ. Elektron vԥ fԥza quruluúu, sp-hib-
ridlԥúmԥ. Asetilenin alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Aromatik karbohidrogenlΩr (arenlΩr). Ümumi
formulu. Benzol vԥ onun homoloqlarÕ. Benzol moleku-
lunun quruluúu. Benzolun vԥ onun homoloqlarÕnÕn
alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi. Toluol molekulunda atom
qruplarÕnÕn qarúÕlÕqlÕ tԥsiri.
TΩbii qaz, neft, daú kömür vΩ onlardan alÕnan
mΩhsullar. Neftin emalÕ üsullarÕ.
OKSøGENLø ÜZVø BøRLԤùMԤLԤR.
Doymuú
biratomlu spirtlΩr. Ümumi formulu, quruluúu, homoloji
sÕrasÕ, izomerliyi, adlandÕrÕlmasÕ. Spirtlԥrin ümumi
alÕnma üsullarÕ. Sԥnayedԥ metanol vԥ etanolun
alÕnmasÕ. Spirtlԥrin fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri: aktiv
metallarla (Na, K); hidrogenhalogenidlԥrlԥ; turúularla
reaksiyalarÕ; spirtlԥrin qatÕ H
2
SO
4
iútirakÕ ilԥ
dehidratlaúmasÕ vԥ CuO ilԥ oksidlԥúmԥsi. Tԥtbiqi. Sadԥ
efirlԥr. AlÕnmasÕ vԥ adlandÕrÕlmasÕ.
Doymuú çoxatomlu spirtlΩr. økiatomlu vԥ üçatomlu
spirtlԥrin ümumi formullarÕ. Etilenqlikol vԥ qliserin.
AlÕnmasÕ, fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri, tԥyini, tԥtbiqi.
Fenollar. Fenol molekulunda atom qruplarÕnÕn
qarúÕlÕqlÕ tԥsiri. Fenolun alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥyini vԥ
tԥtbiqi.
AldehidlΩr. Ümumi formulu, homoloji sÕrasÕ,
izomerliyi, adlandÕrÕlmasÕ, quruluúu. QarÕúqa vԥ sirkԥ
aldehidlԥri. OnlarÕn spirtlԥrin, metanÕn vԥ etilenin
oksidlԥúmԥsindԥn alÕnmasÕ. Kuçerov reaksiyasÕ. Fiziki
vԥ kimyԥvi xassԥlԥri: "gümüú-güzgü" reaksiyasÕ, mis
(II) hidroksidlԥ oksidlԥúmԥ vԥ hidrogenlԥ birlԥúmԥ
reaksiyalarÕ. Tԥtbiqi. Ketonlar haqqÕnda ümumi
mԥlumat.
Karbon turúularÕ. Doymuú birԥsaslÕ karbon
turúularÕ. Ümumi formulu, homoloji sÕrasÕ, izomerliyi,
adlandÕrÕlmasÕ, quruluúu. QarÕúqa vԥ sirkԥ turúularÕ.
QarÕúqa turúusunun xüsusi xassԥlԥri. Karbon
turúularÕnÕn alÕnmasÕ vԥ xassԥlԥri. Tԥtbiqi.
DoymamÕú karbon turúularÕ: akril vԥ metakril
turúularÕ.
Ali karbon turúularÕ: palmitin, stearin, olein, linol
vԥ linolen turúularÕ.
økiΩsaslÕ karbon turúularÕ: tereftal, oksalat, adipin
turúularÕ.
MürΩkkΩb efirlΩr. OnlarÕn turúularla spirtlԥrin
efirlԥúmԥ reaksiyasÕndan alÕnmasÕ. AdlandÕrÕlmasÕ.
Fiziki vԥ kimyԥvi xassԥlԥri. Tԥtbiqi. Ya÷lar. Bԥrk vԥ
maye ya÷lar. Tԥrkibi, xassԥlԥri, emalÕ. Yuyucu
maddԥlԥr.
Karbohidratlar. TԥsnifatÕ. Monosaxaridlԥr:
qlükoza, fruktoza, riboza vԥ dezoksiriboza. QlükozanÕn
quruluúu, alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi. Disaxaridlԥr.
Saxaroza, tԥrkibi, xassԥlԥri, tԥtbiqi. Polisaxaridlԥr:
niúasta vԥ sellüloza. OnlarÕn quruluúu, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
AZOTLU ÜZVø BøRLԤùMԤLԤR
NitrobirlΩúmΩlΩr haqqÕnda mΩlumat.
AminlΩr. TԥsnifatÕ, quruluúu, adlandÕrÕlmasÕ, izomer-
liyi, xassԥlԥri. Anilin, alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Aminturúular. TԥsnifatÕ, quruluúu, adlandÕrÕlmasÕ,
izomerliyi, alÕnmasÕ, xassԥlԥri, tԥtbiqi.
Asimmetrik karbon atomu haqqÕnda anlayÕú.
Zülallar. Tԥrkibi, quruluúu vԥ xassԥlԥri. ZülallarÕn
rԥngli reaksiyalarÕ.
øRøMOLEKULLU BøRLԤùMԤLԤR
Monomer, polimer, polimerlԥúmԥ dԥrԥcԥsi, fԥza
müntԥzԥmliliyi. Polimerlԥrin alÕnma reaksiyalarÕ: poli-
merlԥúmԥ vԥ polikondenslԥúmԥ. Sintetik polimerlԥrin
mühüm nümayԥndԥlԥri: polietilen, polipropilen,
polivinilxlorid, teflon, polistirol, tԥbii vԥ sintetik
kauçuklar, fenol-formaldehid qatranÕ, polimetilme-
takrilat. Tԥbii vԥ kimyԥvi liflԥr (lavsan, kapron, enant
vԥ naylon).
Üzvi birlΩúmΩlΩr arasÕnda genetik ΩlaqΩ.
Qeyri-üzvi vΩ üzvi birlΩúmΩlΩr arasÕnda genetik ΩlaqΩ.
ʞ
SAS ʞDʞBGYYAT
1. V.M.Abbasov, M.M.Abbasov, R.Y.Ψliyev,
A.H.Ψliyev, V.S.Ψliyev vΩ L.ø.QasÕmov.
Kimya. VIII sinif. BakÕ. 2012.
2. V.M.Abbasov, M.M.Abbasov, R.Y.Ψliyev,
A.H.Ψliyev, V.S.Ψliyev vΩ L.ø.QasÕmov.
Kimya. IX sinif. BakÕ. 2013.
3. V.M.Abbasov, A.M.MΩhΩrrΩmov, M.M.Abbasov,
R.Y.Ψliyev, A.H.Ψliyev, V.S.Ψliyev vΩ
L.ø.QasÕmov. Kimya X sinif. BakÕ. 2009.
4. V.M.Abbasov, A.M.MΩhΩrrΩmov, M.M.Abbasov,
R.Y.Ψliyev, A.H.Ψliyev, V.S.Ψliyev vΩ
L.ø.QasÕmov. Kimya XI sinif. BakÕ. 2009.
ʞ
LAVʞ ʞDʞBGYYAT SGYAHISI
1. Kimya. DΩrs vΩsaiti. "Abituriyent" jurnalÕnÕn
xüsusi buraxÕlÕúÕ. BakÕ. 2012 – 2013.
2. M.M.Abbasov. Kimya. I vΩ II hissΩ. "Abituriyent"
jurnalÕnÕn xüsusi buraxÕlÕúÕ. BakÕ. 2012 – 2013.
3. Kimya. Test tapúÕrÕqlarÕ. VIII–XI siniflΩr üçün.
"Abituriyent" jurnalÕnÕn xüsusi buraxÕlÕúlarÕ.
BakÕ. 2013.
Kimya fΩnnindΩn qΩbul imtahanÕ proqramÕ
AzΩrbaycan RespublikasÕ TΩhsil Nazirliyinin
tΩsdiq etdiyi ümumtΩhsil mΩktΩblΩrinin fΩnn
proqramlarÕ vΩ yeni dΩrsliklΩr ΩsasÕnda tΩrtib
edilmiú vΩ TΩlΩbΩ QΩbulu üzrΩ DövlΩt
KomissiyasÕnÕn kimya fΩnni üzrΩ elmi-metodiki
seminarÕnda geniú müzakirΩlΩrdΩn sonra qΩbul
olunmuúdur.
SeminarÕn rΩhbΩri
k.e.n.
V.S.ʞliyev.
TΩlΩbΩ QΩbulu üzrΩ DövlΩt KomissiyasÕnÕn rΩh-
bΩrliyi proqramÕn tΩrtibindΩ vΩ tΩkmillΩúdiril-
mΩsindΩ zΩhmΩti olan seminar iútirakçÕlarÕna
dΩrin minnΩtdarlÕ÷ÕnÕ bildirir.
tehsilim.info
Dostları ilə paylaş: |