METALLURGİYA VƏ METALŞÜNASLIQ KAFEDRASI
TİTAN ƏSASLI ƏRİNTİLƏR
Artlq qeyd edilmişdir ki, saf metallara nisbətən onalrın ərintiləri daha çox tətbiq
edilir.Titanı
Fe, Al, Mn, Cr, Sn, V
və
Si
kimi elementlərlə legirlədikdə onun möhkəmliyi
(
σ
MH
,
σ
0,2
)
Artır, plastiklik xassələri
(
δ,φ
)
və zərbə özlülüyü (
a
1
) azalır.
Al, Zr, Mo
kimi
elementlər titan ərintilərinin odadavamlılığını,
Zr, Mo, Nb, Ta
və
Pd
kimi elementlər isə
turşulıarda və qələvilərdə korroziyayadözümülülyünü artırır. Dəmir ərintilərində olduğğu kimi
legriləyici elementlər titanın allotropik şəkildəyişməsinə güclü təsir göstərir.
Legriləyici elemtnlərin titanla əlaqəsini öyrənmək üçün həmin elementlərin titanın
allotropik çevrilməsinə təsirini bilmək lazımdır.
TİTAN ƏRİNTİLƏRİNİN TERMİKİ EMALI
Titan ərintilərində xeyli ifrat soyuma qabiliyyəti olan yuxarı temperaturlu β-fazanın
olması termiki emal rejiminə uyğun müxtəlif strukturların alınmasına imkan verir.Bu ərinti-
lərdə
β↔α
çevrilməsinin iki mexanizmi ola bilər:
1- çox zəif ifrat soyutmada və nisbətən yüksək temepraturlu müvazinət halında olan ərintilərdə
gedən çevrilmənin diffuziyalı mexanizmi;
2 – yüksək ifrat soyutmada və atomların hərəkətinin yavaşıdığı aşağı temperaturda gedən çev-
rilmənin diffuziyasız martensit mexanizmi.
Titan ərintilərində də başqa hallarda olduğu kimi martensit çevrilməsinin başlanğıc
və son temperaturu (
M
b
, M
S
) mövcuddur.Bütün β stabilləşdiricilər bu temperaturları aşağı sa-
lır.
Titan ərintilərinionların tərkibindən və tətbiq sahəsindən asılı olaraq yumşaltmaya,
|
