Mehnat resurslari va inson resurslarining o’zaro bog’ likligi



Yüklə 54,59 Kb.
səhifə3/3
tarix22.03.2024
ölçüsü54,59 Kb.
#180388
1   2   3
12-mavzu. Mehnat iqtisodiyoti

ikkinchidan, xodimlar korxonaning aksiyalariga ega bulib, uning mulkdorlariga aylanadilar;
uchinchidan, ular korxona xujalik faoliyatini yaxshilashga kushastgan xissalarini uzlari baxolay boshlaydilar.
Opsionning shu bilan birga makbul korporativ madaniyatni shakllantirishdagi roli x,am muximdir. Bu tizim korxonaning eng kimmatli xodimlarini saklab kolishda xam kul keladi.
Ilmiy adabiyotda xozirga kadar inson omilining yaxlit, anik ijtimoiy-iktisodiy kategoriyasi belgilab kuyilmagan. SHunga karamasdan, nazariyotchilarning aksariyati jamiyatning xozirgi axborot rivojlanishi boskichida inson omili yuksak intellektual, yukori kasb-malaka tayyorgarligiga ega, ma’naviy boy shaxe xususiyatlarini mujassamlashtirishi fikrida sobitlar.
Inson omilining samaradorligi uning fakat ishlab chikarish samardorligi va mexdat unumdorligini xamda foyda olishni oshirishgagina
emas, shuningdek, mexnat resurslarini kupaytirishga, ish bilan bandlikni ta’minlashga, ilmiy-texnika tarakkiyotini jadallashtirishga xam xizmat kiladi.
Inson omili iktisodiyotda daromad olish uchun samarali foydalani-
ladigan inson resurslarida tuplangan jismoniy va intellektual kadriyatlarning ijtimoiy-iktisodiy shaklini ifoda etadi. Bilimlar bilan
amaliyot, tajriba bilan ijodiyot, ilmlilik bilan rakobatbardoshlik urtasidagi nomutanosibliklar inson omili sifatini belgilab beradi.
Insonning takror xosil kilinishda mujassamlashgan kimmati undagi
bilim, malaka, kunikmalarga xamda ishlab chikarishni, mexnat va bopщaruvni tashkil etish vositalariga muvofik keladi, ya’ni inson omili foydaga aylantirish mumkin bulgan ishlab chikarishning nomoddiy resurslarida mujassamlashgan.
Bilimlar boylik yaratishga kodir bulganligi sababli ishlab chikarishning uziga xos vositasiga aylanmokda.
Inson omili inson resurslariga investitsiya kiritish xisobiga kushimcha ijtimoiy-iktisodiy samaraga erishish, kushimcha foyda olish mumkin bulgan inson kapitali sifatida xam namoyon buladi. SHuning uchun inson omilini rivojlantirish - iktisodiyot va jamiyatni tarakkiy ettirish, institutsional munosabatlar - oila, millat, jamiyatni mustaxkamlashning muxdm shartidir. Iktisodiy nazariyada inson omili mikro va makrodarajada urganiladi. Mikrodarajada inson omili biznes va bozorning yangi imkoniyatlari, ishlab chikarishning yangi maxsulotlaridan foydalanish natijasi bulgan_kushimcha kiymat manbasi sifatida kuriladi. Inson omilining asosiy funksiyasi - zarur bilimlarni ishlatish xdsobiga korxonaning samarali xujalik faoliyatini ta’minlash orkali foyda olinishini kupaytirishdan iborat.
Iktisodchi olimlar ishlab chikarishda axborotdan foydalanish samaradorlikning ortishini ta’minlashini kursatib, buni ≪axborotning kushimcha kiymati≫ yoki ≪intellektual renta≫, deb bax,olamokdalar. Bu amaliyotda xam uz tasdigini topmokda. Xususan, rakamli texnologiyalardan foydalanayotgan innovatsion kompaniyalarda mexdat unumdorligi 4,18 % ni tashkil etgani x,olda, ularni kullamayotganlarda esa atigi 1,08 % bulgan. SHuning uchun bugungi kunda foydani kupaytirish uchun bilimlarni oshirish xam olimlar, xdm amaliyotchilarning dikkat markazida turibdi.
Makroiktisodiyot darajasida inson omili milliy iktisodiyot rivojlanishining istikbollarini belgilab beradi, jamiyat tarakkiyotining xdl kiluvchi omiliga aylanadi. Jamiyatdagi uzgarishlar, bir tomondan, takror x,osil kilish xususiyatining, ikkinchi tarafdan, inson uzining, uzi tomonidan yaratilgan moddiy omillarning tubdan yangilanishida uz ifodasini topadi. Inson omilini rivojlantirish tarakkiyotning asosiy shartiga aylanmokda. Bu mexdat faoliyatini yakin kelajakda salmokli ijodiy unsurlarga ega bulgan mexdat faoliyat.
Yüklə 54,59 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə