Mavzu: Zamonaviy kompyuterlarning tuzilishi, apparat va dasturiy modellari

Mavzu: Zamonaviy kompyuterlarning tuzilishi, apparat va dasturiy modellari

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Fan nomi: “Kompyuter arxitekturasi”

Mavzu bo`yicha adabiyotlar

• Баденко В.Л. Высокопроизводительные вычисления. Учебное пособие. СПб. Изд. Политехнического университета. 2010. -180 с.
• Таненбаум Э., Остин Т. Архитектура компьютера // 6-е издание. СПб.: Питер, 2013. — 811 с
• Мусаев М.М. ―Процессоры современных компьютеров. Тошкент.: ―Aloqachi нашриёти, 2020 йил. 12 боб. 512 бет. – Олий ўқув юртлари учун қўлланма
• Юнусов Ж.Ю.,Абасхонова Х.Ю., Рақамли қурилмалар ва микропроцессор тизимлари.Касб –хунар коллежлари учун ўқув қўлланма. Т.-Молия иқтисод, 2010й-256 в.

Reja:

• Kompyuter tizimlarini tashkil etish
• Shina
• Protsessor
• Registrlar
• Protsessorda buyruqlar bajarish tartibi
• Kompyuterlarning dasturiy modellari

Kompyuter tizimlarini tashkil etish

• Zamonaviy kompyuter tizimlari o`zaro bog`langan protsessorlar, xotira modullari va kiritish/chiqarish qurilmalaridan tashkil topgan.
• Protsessorlar, xotira modullari va kiritish/chiqarish qurilmalari kompyuterning asosiy tushinchalari hisoblanib, kompyuter tizimlarini o`rganishning ixtiyoriy darajalarida (tashkiliy, apparat yoki dasturiy) ushbu qurilmalar haqida so`z boradi.
• Protsessor – Markaziy protsessor (CPU-Central processing unit) bu kompyuterning miyasi hisoblanadi. Uning vazifasi – asosiy xotirada joylashgan dasturlarni bajarishdan iborat.
• Buning uchun xotiradan buyruqlarni chaqiradi, ularning tipini aniqlaydi, so`ngra birin ketin ularni bajaradi.

Kompyuter tizimlarini tashkil etish

Ushbu rasmda bitta markaziy protsessor va ikkita kiritish/chiqarish qurilmasidan tashkil topgan kompyuter sxemasi tasvirlangan

Shina

• Ushbu rasmda barcha komponentlar shina orqali bog`langanini ko`rishimiz mumkin.
• Shina – bu parallel bog`langan o`tkazgichlar to`plami bo`lib, u orqali adreslar, ma`lumotlar va boshqaruv signallari o`tkaziladi.
• Shinalar ichki va tashqi bo`lishi mumkin:
• Tashqi shinalar protsessorni xotira va kiritish/chiqarish qurilmalari bilan bog`laydi.
• Zamonaviy kompyuterlar bir qancha shinalardan foydalanadi.