Mavzu yuzasidan mashq va topshiriqlar 1-topshiriq. Aloqa tizimining ba’zi servis imkoniyatlari

4-topshiriq
Nyuton halqasi
Shisha plastinkaning yassi sirtiga tegib turgan yassi qavariq, linzadan oʻtayotgan yorugʻlikning qaytishi (sinishi) dan hosil boʻlgan interferension halqasimon yoʻllar. Birinchi marta 1675 yilda I. Nyuton kashf qilgan. Halqalar diametri kattalashgan sari ularning zichligi ortadi va halqalar polosasi kengligi, yaʼni ikki qoʻshni halqa orasidagi masofa kichiklashadi (1-rasm). Nyuton halqasi maxsus mikroskopda kuzatilgan.

Mikroskop stolida yassi shisha plastinka joylashgan, uning ustiga egriligi kichik qavariq linza qoʻyilgan. Mikroskopda shisha plastinka tekisligiga perpendikulyar yoʻnalishda kuzatish olib boriladi. Manba L dan chiqayotgan yorugʻlik shisha plastinka tekisligiga perpendikulyar tushishi uchun MM shisha plastinkani mikroskop oʻqiga 45° burchak ostida qoʻyiladi. Shunday qilib, interferension manzara shu shisha plastinkadan kuzatiladi. Plastinka Nyuton halqasini kuzatishga xalaqit bermaydi, chunki undan yеtarli darajada yorug’lik oʻtadi. Nyuton halqasi sferik va yassi sirtlarning shaklini toʻgʻrilashni tekshirish va boshqalarda qoʻllaniladi.


Matn yuzasidan savol va topshiriqlar.
1. Matnga savollar tuzing. Uning mazmunini kengaytirib so‘zlab bering.
2. Jahondagi qaysi buyuk olimlarni bilasiz? Ularning hayot yo‘llari haqida konspekt yozing.
5-topshiriq. Terminologik lug’atdan foydalanib mutaxassisligingizga oid kichik atamalar lug’atini tuzing. Ularning ma’nosini izohlang.

Nazorat savollari

1. 
   Tezis – bu ……
   
2. 
   Tezis necha xil bo‘ladi?
   
3. 
   Konspekt turlarini aytib bering.