Mavzu yuzasidan mashq va topshiriqlar 1-topshiriq. Aloqa tizimining ba’zi servis imkoniyatlari

2-topshiriq. “Fikrlar majmuasi” texnologiyasi bo‘yicha quyida berilgan fikrlarni mazmuniga qarab alohida mavzularga birlashtiring.

• 
  Olimlar 2020 yil 21 dekabrda quyosh botgandan keyin Yupiter va Saturn sayyoralari o‘rta asrlar vaqtidan beri birinchi marta tungi osmonda bir-biriga minimal masofaga yaqinlashishini aytmoqda.
  

• 
  Ma’lumotlarga ko‘ra, robot-delfinning og’irligi 270 kilogrammga teng bo‘lib, uning batareyasi 10 soatga еtadi. Sho‘r dengiz suvida qurilma 10 yilga yaqin ishlab bera oladi. U nafaqat haqiqiy delfinlarning harakatini takrorlaydi, balki mushak va skeletlari bilan ham mazkur sut emizuvchi jonzotdan farq qilmaydi. Robotning barcha harakatlari operator tomonidan boshqariladi va kelajakda uning avtonomligini ta’minlash uchun kamera, datchiklar va sun’iy intellekt tizimini o‘rnatish kerak bo‘ladi.
  

• 
  Ikki gaz giganti har 20 yil bir-biriga yaqin masofaga keladi. Ammo ular bir-biriga kamdan kam holatda minimal masofaga yaqinlashadi. Oxirgi marta bunday yaqinlashuv 1226 yil 4 martida yuz bergan. 16-25 dekabr kunlari Yupiter va Saturn o‘rtasidagi masofa Yerdan turib kuzatilganda to‘lin oyning beshdan bir qismiga teng bo‘ladi va ikki sayyora go‘yoki qo‘sh sayyoradek ko‘rinadi.
  

• 
  Internetdagi ko‘plab foydalanuvchilar yangi yaratilgan robot-delfin haddan ortiq reallashtirilganini ta’kidlamoqda va hatto loyiha mualliflarini falsifikatsiyada gumonlayapti.
  

• 
  Ekvator aholisi bu hodisani kuzatish uchun eng yaxshi sharoitga ega bo‘ladi, ammo uni ob-havo sharoiti imkon bersa, dunyoning istalgan burchagidan kuzatish mumkin bo‘ladi. Sayyoralar quyosh botgandan bir soat keyin osmonning g’arbida ko‘rina boshlaydi. Kuzatuvchi qanchalik shimolroqda joylashgan bo‘lsa, sayyoralar ufq ortiga ketmasidan unda ushbu hodisani kuzatish uchun shunchalik kamroq vaqt bo‘ladi.
  

• 
  Robot Xitoyda pandemiyaga qarshi kurash doirasida yovvoyi hayvonlar savdosiga taqiq qo‘yilgani sabab mamlakatdagi akvariumlardan biri tomonidan buyurtma qilingan. Umuman olganda, loyiha mualliflari bu kabi robotlar pandemiyadan keyin ham ommalashishini prognoz qilmoqda.
  

• 
  Mutaxassislarning ta’kidlashicha, sayyoralar keyingi safar 2080 yil 15 martda, so‘ngra 2400 yildagina yana bir-biriga yaqin keladi.
  

3-topshiriq. Gaplarni diqqat bilan o‘qing. Noto‘g’ri qo‘llanilgan so‘zlarni aniqlab, ma’nosiga ko‘ra mos so‘z bilan almashtirib, gaplarni ko‘chiring.
1.So‘zlovchining o‘z fikrini qisqa va batafsil ifodalab, tinglovchiga yеtkazish ham o‘ziga xos san’atdir. 2. So‘zga Benazir kishi mayda bir maqsadni uzoq so‘zlab bayon qiladi. 3. Nojo‘ya so‘z yurak ko‘zgusini parchalashi, tag’in insonni vayron qilishi mumkin ekanligini yodda tuting. 4. Nutqi asal kishining mehribon odamizoti ham ko‘p bo‘ladi. 5. Shirin so‘z, go‘zal til inson dilini qanchalik xushnud etsa, aksincha, achchiq so‘z, beso‘naqay gap insonni dilini shunchalik noxush qiladi, dil piyolasini parchalaydi. 6. Mashq sababli so‘zlash qobiliyatini, nutq madaniyatini, notiqlik san’atchiligini odamlar olqishlaydigan saviyada egallash mumkin. 7. Tilda uni nomlovchi suxan bo‘lmasa, bunday so‘zni hamsoya tildan olish mimkin. Ammo tilda turgan so‘zlar o‘rnida boshqa suxanni qo‘llash falokatdir.