Mavzu: Spontan mutatsiyalar,Genlarni

Mutagenezning polimeraza modeli
Ushbu modelga ko'ra, o'z-o'zidan mutatsiyalar DNKni
sintez qiluvchi molekulalarning tasodifiy xatolari
natijasida yuzaga keladi. Birinchi marta bunday model 
Bresler tomonidan taqdim etilgan. U mutatsiyalar
polimerazalarning ba'zi hollarda ketma-ketlikka
komplementar bo'lmagan nukleotidlarni kiritishi
tufayli paydo bo'lishini taklif qildi. Yillar o'tib, uzoq
sinov va tajribalardan so'ng, bu nuqtai nazar ilm-fan 
olamida ma'qullandi va qabul qilindi. Hatto olimlarga
DNKning ma'lum bo'limlarini ultrabinafsha nurlar
ta'sirida mutatsiyalarni boshqarish va yo'naltirish
imkonini beradigan ba'zi naqshlar chiqarilgan. 
Shunday qilib, masalan, adenin ko'pincha
shikastlangan tripletning qarshisida joylashganligi
aniqlandi.

---

➢
Tautomeriya (yun.tautosdan-bir xil va teros-
ulush qism ).Tez-tez teskari strukturaviy
izomerlanishda tautomerlanishga qodir
moddalar
o’zaro
almashtiriladigon
izomerlar-tautomerlar.
➢
Sitozin va Adenin aromatic geterosiklda
amin guruhiga ega va timinguanin
keton.Shuning uchun amino-imin ehtimoli
mavjud keto-enol izomeriyasi.
➢
Replikatsiya vaqtida shakllangan kam
uchraydigon imin va enol shakllari asoslar
ularning
notog’riligiga
olib keladi.Juftlash
shuning uchun pastroq
bo’ladi
.
Mutagenezning tautomer modeli

---

❖
O'z-o'zidan va sun'iy mutatsiyalarni tushuntiruvchi yana bir nazariya Uotson
va Krik (DNK tuzilishini kashf etganlar) tomonidan taklif qilingan. Ular
mutagenez ba'zi DNK asoslarining tautomerik shakllarga aylanish
qobiliyatiga asoslanadi, bu asoslarning bog'lanish usulini o'zgartiradi.
❖
Nashr qilingan kundan boshlab gipoteza faol ishlab chiqildi. 
Nukleotidlarning yangi shakllari ultrabinafsha nurlar bilan nurlanishdan keyin
topilgan. Bu olimlarga tadqiqot uchun yangi imkoniyatlar berdi. Zamonaviy
ilm-fan hali ham tautomer shakllarning spontan mutagenezdagi roli va
uning aniqlangan mutatsiyalar soniga ta'sirini muhokama qilmoqda.