Mavzu: O‘qituvchining pedagogik madaniyati va tashqi qiyofasi reja

Tushuntira olish qobiliyati - o„quv materialini o„quvchilarga tushunarli qilib bayon eta olish, o„quvchilarda mustaqil ravishda faol fikrlashga qiziqish uyg„otish qobiliyati.
Kuzatuvchanlik qobiliyati - o„quvchining, tarbiyalanuvchining ichki dunyosiga kira bilish qobiliyati, o„quvchi shaxsini va uning vaqtinchalik ruhiy xolatini juda yaxshi tushuna bilish bilan bog„liq bo„lgan psixologik ko„zatuvchanlikdir.
Nutq qobiliyati - nutq yordamida, shuningdek, imo - ishora vositasida o„z fikr va tuyg„ularini aniq ifodalash qobiliyati. Bu o„qituvchilik kasbi uchun juda muhim.
Tashkilotchilik qobiliyati - birinchidan, o„quvchilar jamoasini uyushtirish, jipslashtirish, muhim vazifalarni hal etishga ruhlantirishni, ikkinchidan, o„z ishini to„g„ri uyushtirishni nazarda tutadi.
Obro‘ orttira olish qobiliyati - o„quvchilarga bevosita emotsional - irodaviy ta’sir ko„rsatish va shu asosda obro„ qozona olish. Obro„ faqat shu asosdagina emas, balki o„qituvchining fanni yaxshi bilishi, mehribonligi, nazokatliligi va hokazo.
To‘g‘ri muomala qila bilish qobiliyati - bolalarga yaqinlasha olish, ular bilan pedagogik nuqtai nazaridan juda samarali o„zaro munosabatlar o„rnata bilish, pedagogik nazokatning mavjudligini bildiradi.
Kelajakni ko‘ra bilish qobiliyati - o„z harakatlari oqibatini ko„ra bilishda, o„quvchining kelgusida qanday odam bo„lishini tasavvur qila olishida, tarbiyalanuvchilarda qanday fazilatlarni taraqqiy ettirish lozimligini oldindan ayta olish.
Diqqatni taqsimlay olish qobiliyati - o„qituvchi uchun diqqatning barcha xususiyatlari - hajmi, kuchi, ko„chuvchanligi, idora qilina olishi, safarbarligi kabilarning taraqqiy etishi bilan izohlanadi.
Pedagogining amaliy faoliyatida barcha qobiliyatlar bir xil muhimlikka egamikan? Ma’lum bo„lishicha, unday emas. So„nggi yillarda o„tkazilgan tadqiqotlar “etakchi” va “yordamchi” qobiliyatlarni ma’lum qiladi. Etakchi qobiliyatlar - pedagoglar orasida o„tkazilgan ko„p sonli so„roqlarga ko„ra, pedagogik ziyraklik (kuzatuvchanlik), didaktik, tashkiliy, ekspressiv qobiliyatlardan iborat. Qolgan qobiliyatlar yordamchi qobiliyatlar qatoriga kiradi.
O„qituvchi yuqorida ko„rsatilgan qobiliyatlardan tashqari, bir qancha kasbiy sifatlarga - aniq maqsadni ko„zlash, qat’iylik, mehnatsevarlik, kamtarlik kabi sifatlarga ega bo„lishi kerak. Bunday xususiyatlar bo„lmasa, o„rta pedagogik darajasidan yuqoriga ko„tarila olmaydi.