Mavzu: Monopolistik raqobatlashgan bozor muvozanati

Mavzu:Monopolistik raqobatlashgan bozor muvozanati.

Tayyorladi : Urozmamatov.Z.X

Tekshirdi : Ismailov. A.M

Reja:

• 1. Monopolist va monopolistik raqobatlashgan bozorning farqini tushunish.
• 2. Monopolistik raqobatlashgan bozorlarning xususiyatlari.
• 3. Bozor muvozanatining o'zgarishlari va ularning sabablari.

Monopolist va monopolistik raqobatlashgan bozorning farqini tushunish.

• Monopol va monopolistik raqobatlashgan bozorlar ikkala birorining hamkorligi va narxlarni belgilashdagi o'zgaruvchilarga oid turli xususiyatlarga ega bo'lgan bozor modellari. Ularning farqlarini quyidagi jihatlar boyicha ko'rib chiqamiz:

Monopol

• Bitta sotuvchi (ishlab chiqaruvchi): Monopol, faqatgina bitta sotuvchi (ishlab chiqaruvchi) tashkil etilgan bozordir. Bu tashkilotchining bozorda mutlaqiy xohishini tartibga soladigan holda ishlab chiqarishini kontrol qilishiga olib keladi.
• Xususiy huquq: Monopolist xususiy huquqlarga ega bo'lib, o'z mahsulotini ishlab chiqarish, sotish, va narxlarni belgilashda boshqa raqobatlovchilar bilan o'zaro samarali bo'lishadi.
• Yozuvchi bozor hisoblanadi: Monopolist bozorlarda talab va taklif o'zaro bog'liq bo'lib, tadbirkor o'z xohishlarini ishlab chiqarishda o'zgartirishda erkinlikka ega bo'ladi.
• Mahsulotlarda differentsiyalashganlik: Monopolist mahsulotlar o'zlarini boshqa mahsulotlardan turli qilish orqali xaridorga qo'llanishdan qat'iy nazar, differentsiyalangan xususiyatlar bilan ajralib turadi.

Monopolistik raqobatlashgan bozor

• Ko'p sonli sotuvchilar: Monopolistik raqobatlashgan bozorda ko'p sonli sotuvchilar faoliyat ko'rsatadilar. Ularning har biri o'z mahsulotini o'ziga xos ko'rsatkichlar bilan ishlab chiqaradi.
• O'zaro bir xil mahsulotlar: Monopolistik raqobatlashgan bozorlarda sotuvchilar o'z mahsulotlarini o'zaro bir xil deb ko'rsatadi, lekin ularning har biri bir nechta xususiyatlarda farq qiladi.
• Elastic demand (nayzan talab): Mahsulotlarning nayzan talabi tufayli, monopolistik raqobatlashgan bozorlarda narxlarni o'zgartirish talabni ortadi yoki pastiligi o'zgartira olishi mumkin.
• Reklama va brendingning ro'li: Sotuvchilar o'z mahsulotlarini tanitish, reklama qilish va brending bilan tan olishni talab qiladilar.

Talab va taklifning o'zgarishi

• Talab o'zgarishi: Ovoz ovoz taqsimlangan bozorlarda, xaridorga talabni oshirish yoki pasaytirish muvozanatda o'zgarishlarni keltirib chiqaradi. Masalan, sezonal o'zgarishlar, xalqaro iqtisodiy sharoitlar, va boshqa sabablarga bog'liq ravishda talabda o'zgarishlar sodir bo'ladi.
• Taklif o'zgarishi: Ishlab chiqaruvchilar va xizmat ko'rsatuvchilar soni, innovatsiyalar, va boshqa omillar taklifni o'zgartirib chiqarishi mumkin.

Narxlarning o'zgarishi

• To'g'ridan-to'g'ri o'zgarish: Xaridorga va sotuvchiga o'zgarishlar yaqinroq bo'lganda, narxlarning o'zgarishi sodir bo'ladi. Bu qo'llab-quvvatlash uchun so'nggi muddatda narxlarning o'zgarishi, inflatsiya, valyuta kurslari o'zgarishlariga ega bo'lishi mumkin.

E’tiboringiz uchun rahmat!

Tayyorladi : Urozmamatov.Z.X.