Mavzu: Moliyaviy tahlilda qo’llaniladigan usullari Kirish Reja

Moliyaviy tahlilda nisbiy kursatkichlar usullarining qullanishi.

Moliyaviy hisobot ma'lumotlarining nisbatlarini hisoblash, ko'rsatkichlar o'zaro bog'liqligini aniqlash. Tahlil o'tkazishda quyidagi omillarni hisobga olish kerak: qo'llaniladigan rejalashtirish usullarining samaradorligi, moliyaviy hisobotlarning ishonchliligi, turli xil buxgalteriya usullaridan foydalanish (hisob siyosati), boshqa korxonalar faoliyatini diversifikatsiya qilish darajasi; qo'llaniladigan koeffitsientlarning statik tabiati.
Nisbiy qiymatlarni ifodalagan holda, moliyaviy ko'rsatkichlar dinamikada ko'rsatkichlarni baholash va korxona faoliyati natijalarini tarmoq va raqobatdosh tashkilotlar parametrlari bilan solishtirish, shuningdek ularni tavsiya etilgan qiymatlar bilan solishtirish imkonini beradi. Moliyaviy ko'rsatkichlardan foydalanish korxonaning moliyaviy holatini tezkor baholash imkonini beradi.
Moliyaviy koeffitsientlarni ma'lum mezonlar bo'yicha tizimlashtirish mumkin:

• 
  - asosga qo'yilgan hisoblagichlardan kelib chiqib: narx va tabiiy;
  
• 
  - hodisalar va operatsiyalarning qaysi tomonini o'lchashiga qarab: miqdoriy va sifat;
  
• 
  - individual ko'rsatkichlar yoki ularning nisbatlaridan foydalanishga asoslangan: hajmli va o'ziga xos.
  

Maxsus ko'rsatkichlarga moliyaviy ko'rsatkichlar kiradi, ular tahliliy ishlarda keng qo'llaniladi.
Har bir guruh ko'rsatkichlari tarkibi tahlil maqsadlaridan kelib chiqqan holda aniqlangan bir nechta asosiy umumiy qabul qilingan parametrlarni va ko'plab qo'shimchalarni o'z ichiga oladi.
Moliyaviy ko'rsatkichlarning to'rtta guruhi eng keng tarqalgan:
Moliyaviy barqarorlik ko'rsatkichlari.
To'lov qobiliyati va likvidlik o'lchagichlari.
Foydalilik ko'rsatkichlari (rentabellik).
Tadbirkorlik faoliyati va ishlab chiqarish samaradorligi parametrlari.
Korxonaning moliyaviy barqarorligi sharti to'lov qobiliyati va likvidlik ko'rsatkichlarining maqbul qiymati hisoblanadi. Ular tez sotiladigan aktivlar bilan qisqa muddatli majburiyatlarni to'lash qobiliyatini ifodalaydi. Tashkilotning moliyaviy balansi uning to'lov qobiliyatining etarlicha yuqori darajasi bilan ta'minlanadi. To'lov qobiliyati va likvidlik ko'rsatkichlarining past qiymati joriy (operativ) faoliyatni normal saqlash uchun naqd pul tanqisligi holatini tavsiflaydi. Aksincha, ushbu parametrlarning yuqori qiymatlari aylanma aktivlarga irratsional investitsiyalarni ko'rsatadi. Shuning uchun korxona balansining to'lov qobiliyati va likvidligini o'rganishga doimo katta e'tibor beriladi.
Rentabellik ko'rsatkichlari korxonaning aktivlari (mulklari) va o'z kapitalidan foydalanish samaradorligining umumlashtirilgan bahosini olish imkonini beradi.
Tadbirkorlik faoliyati parametrlari, shuningdek, aktivlar va kapitaldan foydalanish samaradorligini baholash uchun mo'ljallangan, ammo ularning aylanmasi nuqtai nazaridan. Aktivlar hajmi optimal, ammo korxonaning ishlab chiqarish dasturini bajarish uchun etarli bo'lishi kerak. Agar u resurslarning etishmasligini boshdan kechirsa, ularni to'ldirish uchun moliyalashtirish manbalari haqida g'amxo'rlik qilishi kerak. Bunday manbalar ham o'z mablag'lari, ham qarz mablag'lari bo'lishi mumkin. Aktivlar ortiqcha bo'lganda, korxona ularni saqlash uchun qo'shimcha xarajatlarni keltirib chiqaradi, bu esa ularning rentabelligini pasaytiradi.
Korxonaning tadbirkorlik faoliyatini tavsiflovchi ko'rsatkichlar guruhiga uning aktsiyalarining qimmatli qog'ozlar bozoridagi qiymati va rentabelligini ifodalovchi parametrlar kiradi. Bozor faolligi koeffitsientlari aktsiyaning bozor narxini uning nominal qiymati va aktsiyaga to'g'ri keladigan daromad bilan bog'laydi. Ular korxona rahbariyati va egalariga investorlarning uning joriy va kelajakdagi faoliyatiga munosabatini baholash imkonini beradi.
6-jadval. tahliliy ish uchun tavsiya etilgan individual ko'rsatkichlar keltirilgan. Ushbu ko'rsatkichlardan investorlar, aktsiyadorlar va kreditorlar kabi moliyaviy hisobotlarning tashqi foydalanuvchilari foydalanishlari mumkin.