Mavzu: birlamchi va ikkilamchi axborot manbalarini tanqidiy tahlil qilish

Kompyuterlashgan 
dastur
-savolnomalar 
mavjud 
bo‘lib, 
ular
iste’molchilarga supermarketda “aylanib yurish” va xarid uchun tovarlar tanlash
imkonini beradi. Kompyuter ular xaridini qayd qiladi va ularning narxlar, o‘ram
rangi va shaklining o‘zgarishiga javobini o‘rganadi.
Birlamchi ma’lumotlar qator afzalliklarga ega: axborot tadqiq etilayotgan
muammoga mos ravishda to‘planadi, eng yangi hisoblanadi va avvaldan berilgan
batafsillik darajasiga ega; barcha olingan ma’lumotlarga firma yetisha oladi,
zarur bo‘lganda ularni raqobatchilar uchun sir saqlanishini ta’minlay oladi; agar
istalsa to‘plangan ma’lumotlarning ishonchlilik darajasi miqdoran aniqlanishi
mumkin.

---

Birlamchi ma’lumotlarning asosiy kamchiligi shundaki, ularni yig‘ish ko‘p vaqt,
mablag‘ talab qilishi, yoki firma mustaqil ravishda birlamchi ma’lumotlarni
yig‘a olmasligi mumkin.Birlamchi axborotni yig‘ish so‘rovning panel usulidan
foydala-nish asosida ham amalga oshirilishi mumkin.
Panel
– takror tadqiqot o‘tkazilayotgan, so‘rovga tortilayotgan
shaxslarning tanlanma to‘plami.Tanlanma rejani ishlab chiqish va tanlov hajmini
aniqlash. Bu bosqichda a’zolari o‘rtasida marketing tadqiqotlari olib boriladigan
“guruh” parametrlari to‘g‘risida axborot olish zarur. Masalan, marketingni
boshqaruvchi kampaniya mahsulotlarining turli xildagi chakana do‘konlar
(“guruh” – populyatsiya (Aholi)) orqali sotilish hajmi to‘g‘risida ma’lumot
olishni istaydi. Aholining o‘rganilayotgan qismi tanlanma, deyiladi, uning
hajmini ham tadqiqotchilar aniqlashlari lozim.
Xulosa. 
Hozirgi paytda ofisni avtomatlashtirish texnologiyalarini ta’minlovchi
kopyuter texnik visitalar uchun bir necha qnlab dasturiy maxsulotlar ma’lum.
Bularga: matnli protsessor, jadvalli protsessor, elektron pochta, elektron
kalendar, audio pochta, kompyuterli konferentsiyalar, telekonferentsiyalar,
vidiomatn, tasvirni saqlash, shunindek boshqaruv faoliyatining maxsus
dasturlari: hujjatlarni yuritish, bo’yrukqlarni ijro etish uchun nazorat va
boshqalar kiradi.
Ofis ishlarini avtomatlashtirish hozircha uch boshqichdan iborat. Birinchi
bosqich EHM ulkan markazlashgan qurilmalar bo’lib, ularga xizmat qilgan
mutaxassislar behisob axborot: to’lov qog’ozlari, inventar yozuvlar, obunachilar
ro’yxati, to’lov hisob raqamlari va boshqalarni qayta ishlash. Ikkinchi boskich
70-yillar oxirlarida matnlarni qayta ishlash bo’yicha avtonom protsessorlar va
mikrokompyuterlar paydo bo’lishi bilan boshlangan.Uchinchi bosqich uchun
muassasalarni avtomatlashtirish endi boshlanmokda. Bu yakona tarmoq elektron
yo’l bilan axborotni qo’shni binoga uzatish imkonini beradi.
Bunda qog’oz materiallarini tayyorlash va pochta orqali jo’natish narxidan ancha
arzonga tushadi.
Qarorlar qabul qilishni qo’llab-quvvatlashning axborot texnologiyalarining
asosiy xususiyatlari inson va kompyuter o’zaro aloqasini tashkil etishning sifat
jihatidan yaxshi uslubidir. Bu texnologiyaning asosiy maqsadi bo’lgan qarorlar
ishlab chiqish integratsion jarayon natijasida ro’y beradi va unda quydagilar
ishtirok etadi:
-hisoblash bo’g’ini va boshqaruv ob’ekti rolida qaror qabul qilishni qo’llab-
quvvatlash tizimi;
-inson kompyuterda kirish materiallari toishirig’ini beruvchi va olingan bo’g’ini
sifatida turadi.