Matem-3 uzb (полностью) 2016. indd

hisobidan chop etildi.

---

3
YUZLIK
 
2-SINFDA O‘TILGANLARNI TAKRORLASH 
Ikki xonali sonlarni xonadan o‘tib qo‘shish 
1.
Yechilishini tushuntiring: 
18
+ 
7
34
+ 
6
67
+ 
29
1-usul.
Bo‘laklab qo‘shish:
18 + 7 = 34 + 6 = 67 + 29 = 
10 8 30 4 60 7 20 9
8 + 7 = 15 
4 + 6 = 10 
60 + 20 = 80
10 + 15 = 25 
30 + 10 = 40 
7 + 9 = 16
80 + 16 = 96
2-usul.
Ustun shaklida qo‘shish:
2.
Qulay usulda yeching:
28
+
7 
53
+
27 
49
+
48 
76
+
17
+
4
74
+
9 
38
+
15 
64
+
29 
27
+
38
+
9
+
+
+
18
7
25
34
6
40
67
29
96

---

4
3.
Rasm asosida masala tuzing va uni yeching: 
4.
Har bir shaklda nechta kesma bor?
5.
Nigora do‘kondan 8 ta chiziqli daftar va un dan 
5 ta ortiq katak daftar sotib oldi. Nigora ham-
masi bo‘lib nechta daftar sotib olgan?
6.
Shakldan 30 ta kvadratni sanab bera 
olasizmi?
7
47 + 7 
36 + 14 
54 + 37 
65 + 28 + 7
65 + 9 
45 + 17 
78 + 19 
48 + 27 + 8
8
 
Bog‘dagi bir tup ol
xo‘ridan 38 kg, ikkinchisidan 
esa undan 9 kg ko‘p hosil olindi. Ham ma si 
bo‘lib necha kilogramm olxo‘ri terib olingan?
28 m 14 m ortiq Hammasi – ? m
1
2
3
4

---

5
Ikki xonali sonlarni xonadan o‘tib ayirish
9.
Yechilishini tushuntiring: 
40 – 6 
74 – 9 
86 – 28
1-usul.
Bo‘laklab ayirish:
40 – 6 =
74 – 9 =
86 – 28 = 
30 10 4 5 20 8
10 – 6 = 4 
74 – 4 = 70 
86 – 20 = 66
30 + 4 = 34 
70 – 5 = 65 
66 – 8 = 58
2-usul.
Ustun shaklida ayirish:
10.
Qulay usulda yeching:
20 – 7 
54 – 8 
67 – 28 
73 – 17 + 9
70 – 4 
83 – 6 
95 – 49 
86 – 32 + 7
11.
Rasm asosida masala tuzing va uni yeching:
72 kg 45 kg ? kg 
12.
Kesmalar uzunligini o‘lchang. 
AB
kesma 
CD
kes madan necha millimetr qisqa?

 
 
 
A
 
 
 
B

 
C
 
D
40
6
–
74
9
–
86
28
–
34
65
58

---

6
Qavsli ifodalar 
17.
Yechilishini tushuntiring: 
73 – (41 – 29) – (27 + 18) = 16 
Qavsli ifodalarda avval qavs ichidagi 
amal, keyin boshqa amallar chapdan 
o‘ngga tomon tartib bilan bajariladi.
18.
72 – (18 + 15) 
82 – (16 + 8) – (18 + 7)
(32 – 23) + 17 
68 + 17 – (47 + 8) – (25 – 9)
1
3
13.
 
Zumrad birinchi haftada 62 betli kitobning
28 betini, ikkinchi haftada esa qolganini o‘qib 
bo‘ldi. Zumrad ikkinchi haftada birinchi hafta-
dagiga qaraganda necha bet ko‘p o‘qigan?
14.
 
Soat sirtini shunday 6 bo‘lakka 
bo‘ lingki, har bir bo‘lakdagi sonlar 
yig‘in disi bir xil bo‘lsin.
15
 
30 – 8 
33 – 7 
53 – 26 
67 + 28 – 19
90 – 6 
74 – 9 
86 – 37 
95 – 47 + 26
16
 
Birinchi do‘konga 53 kg, ikkinchisiga esa
undan 15 kg kam go‘sht keltirildi. Ikkala
do‘konga jami necha kilogramm go‘sht kelti-
rilgan?
2
4
41
29
–
12
73
12
–
61
27
18
+
45
61
45
–
16

---

7
3
1
2
4
5
6
8
7
19.
Botirda 24 ta yong‘oq bor. Ukasidagi yon-
g‘oq lar unikidan 8 ta kam. Aka-ukada ham-
ma si bo‘lib nechta yong‘oq bor? 
Yechish rejasi: 
1)
Ukasidagi yong‘oqlar soni — 24 – 8
2)
Jami yong‘oqlar soni — 24 + (24 – 8)
Yechilishi:
24 + (24 – 8) = 24 + 16 = 40
Javobi: 
40 ta yong‘oq.
20.
Birinchi egatdan 35 kg, ikkinchisi dan esa 
un dan 9 kg ortiq sabzi kovlab olindi. Ikkala 
egatdan ham ma si bo‘lib necha kilogramm 
sabzi olingan? 
21.
Go‘niya yordamida to‘g‘ri burchaklarni, to‘g‘ri 
bur chak dan kichik burchaklarni, to‘g‘ri bur-
chakdan katta burchaklarni aniqlang:
22.
9 ta cho‘pdan 3 tasining har biri 3 bo‘lakka 
bo‘lin sa, jami cho‘plar soni qancha bo‘ladi?
23
37 – (14 + 15) 
87 – (36 – 9) + 23
49 – (54 – 17) 
28 + 19 – (27 – 8)

---

8
1
2
3
4
Qo‘shishning guruhlash qonuni
25.
Qo‘shiluvchilarning o‘rinlari qanday alma-
shini shini va yechilishini tushuntiring:
5 + 6 = 6 + 5 = 11
24 + 16
=
16 + 24
=
40
7
+
8
+
5
=
8
+
7
+
5
=
5
+
7
+
8
=
5
+
8
+
7
=
20