ishlab chiqish, hamda qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini intensiv
metodlarini joriy etish nazarda tutilgan edi.
Sanoat ishlab chiqarishi o‘sish sur’atlarini ikki barobar qisqartir-
gan 70-yillardagi inqirozga, “neft falaji”ga qaramasdan Fransiyan-
ing jahondagi iqtisodiy holati barqaror bo‘lib qolaverdi, mamlakat
yirik besh rivojlangan mamlakatlar qatoridan joy egallardi.
80-yy. boshlarida Fransiya iqtisodiyotiga amerikaning dollar
kursini sun’iy ravishda oshirish borasidagi valyuta-moliya siyosati
jiddiy zarar yetkazdi. Dollar kursini oshishi mamlakatning to‘lov
balansini keskin yomonlashuviga olib keldi, chunki fransuz impor-
tining 1/3 qismi amerika valyutasida to‘lanar edi. Fransuz ekspor-
tini rag‘batlantirish maqsadida hukumat frankni devalvatsiya qil-
ishga, ishlab chiqarish va moliya tarkibini qayta qurishga majbur
bo‘ldi.
1982
yilda yirik sanoat guruhlari, tijorat va tadbirkorlik
banklarini davlat mulkiga o‘tkazish to‘g‘risidagi qonun qabul qil-
indi. Moliyalashtirish va kredit sohasida davlat sektorining ulushi
95%ni tashkil etdi. Bu choralar iqtisodiyotni barqarorlashuviga
olib keldi, 1984 yilda iqtisodiy o‘sish 1,75%, 1985 yilda – 2%ni
tashkil etdi.
1986 yilda davlat tepasiga yangi hukumatni kelishi
natijasida
mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, soliqqa tortishni qisqartirish,
xo‘jalik faoliyatining turli sohalarini tartibga solishni bekor qilish
borasida islohotlar amalga oshirildi. 1987 yildan boshlab korx-
onalar o‘z mahsulotlariga mustaqil narx belgilash huquqiga ega
bo‘ldilar, narxlar faqatgina dori vositalariga, kitoblarga, elektr en-
ergiyasi, gaz va temiryo‘l transporti tariflariga chegaralangan edi.
Bu chora-tadbirlar Fransiya iqtisodiyotiga ijobiy ta’sir ko‘rsatdi.
Fransiyaning iqtisodiy taraqqiyotiga uning Yevropa Ittifoqi(YI)
dagi ishtiroki juda katta ta’sir ko‘rsatmoqda. YI doirasida Fransiya
kamlitraj (tejamkor) avtomobillar, ayollar liboslari, poyabzal, ichki
kiyim eksportiga ixtisoslashgan. Iqtisodiy tarkibni tenglashtirilishi
Fransiyani YIning teng huquqli hamkoriga aylantirdi.
◄ G‘arbiy Germaniyaning iqtisodiy taraqqiyoti xususiyatlari.
Ikkinchi jahon urushidan so‘ng
Germaniya ikki mustaqil dav-
latlarga – GFR va GDR ga bo‘lingan edi.
Germaniya iqtisodiyotining og‘ir holatiga urush vayrona-
garchiliklaridan tashqari 1945 yil 2 avgustda urushda g‘olib mam-
144