MahirəNərimanqızı
Yüklə 2,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 28 28 İsa Hüseynov - Ìóüàííà: ustad þìðöíün ədəbi -əbədi yazısı Açÿðáàéúàíûí õàëã éàçû÷ûñû, ÿìÿêäàð èíúÿñÿíÿò õàäèìè, ìöõòÿëèô èëëÿðäÿ êå÷ìèø ÑÑÐÈ, eləcə də ìöñòÿãèë ðåñïóáëèêàìûçûí “Èñòèãëàë”, “Ãûðìûçû ÿìÿê áàéðàüû” âÿ áàøãà îðäåíëÿðëÿ òÿëòèô îëóíìóø, éàçäûüû áÿäèè íÿñð íöìóíÿëÿðèéëÿ ‟ “Úûüûðëàð”, “Äÿðä”, “Çÿùÿð”, “Äÿôí”, “Àðõ” âÿ á. ùåêàéÿëÿðè, “Ñàç”, “Òöòÿê ñÿñè”, “Òåëåãðàì”, “Ãóðó áóäàã”, “Êîëëó êîõà”, “Øÿïïÿëè”, “Áàøà äöøÿ áèëìèðÿì”, “Þìöð êàðâàíû”, “Ôàúèÿ” “Ùèíêèð-Ìèíêèð”, “Áÿøÿðèí òàëåéè” êèìè ïîâåñòëÿðè, “Èäåàë”, “Ìÿùøÿð”, “Þëöì-äèðèì”, “ÝöðÖí”, “Úÿùÿííÿì”, “Èñàùÿã, Ìóñàùÿã” ðîìàíëàðû, ùÿì÷èíèí ÷îõñàéëû î÷åðê, ìÿãàëÿ, êèíîññåíàðè, äðàì ÿñÿðëÿðè èëÿ þòÿí ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäàí ìèëëè bədii söz sənətində “éåíè íÿñð”èí áàøëàíüûúûíû (õàëã éàçû÷ûñû Àíàð) ãîéàí Èñà Ùöñåéíîâ ‟ Ìóüàííà èëÿ ýþðöøìÿê ìÿíèì ÷îõäàíêû àðçóì èäè. Hələ beş il bundan əvvəl 2003-cü il iéóíóí 12-äÿ ýþðêÿìëè íàsèðèí äöíéàéà ýþç à÷ìàñûíûí 80-úè éàéû òàìàì îëan ərəfədə îíóíëà ýþðöøìÿê ìÿíÿ íÿñèá îëäó... ßñëèíäÿ ðåäàêñèéàíûí òàïøûðûüû èëÿ éóáèëåé ìàòåðèàëëàðûíû ùàçûðëàìàã ö÷öí ýåòìèøäèì böyük éàçû÷ûíûí az qala qalasına www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 29 29 29 çevirdiyi mənzilinə. ×îõ ãÿðèáÿ èäè êè, éàçû÷ûíûí áåøèíúè ìÿðòÿáÿäÿ éåðëÿøÿí ìÿíçèëèíÿ ãàëõàíäà äà, ïèëëÿëÿðëÿ àøàüû ‟ ùÿéÿòÿ åíÿíäÿ äÿ áèð ìÿøùóð çÿðáè-ìÿñÿë áåéíèìäÿ ôûðëàíûðäû: “Dîüìà õàëãûíûí àðàñûíäà “ïåéüÿìáÿð” olmaq ãåéðè-ìöìêöíäöð”... Ìóüàííàéëà ‟ õàëãûìûçûí áó ìàðàãëû, ùÿëÿ þéðÿíèëìÿëè, òÿäãèã åäèëìÿëè ýþçÿë ñÿíÿòêàð íöìàéÿíäÿñè èëÿ áèçèì äöç àëòûñààòëûã áèð ñþùáÿòèìèç àëûíäû. ×îõ ìþâçóëàðäàí äàíûøäûã: ìèëëÿòèìèçè äöøöíäöðÿí ëîêàë ìÿñÿëÿëÿðäÿí òóòìóø, áÿøÿðèééÿòèí ãàðøûëàøäûüû ãëîáàë ïðîáëåìëÿðÿ ãÿäÿð. Ôÿãÿò àðàäà ìÿí ðåäàêñèéà òàïøûðûüûíû äà óíóòìàäûì. ßäÿáèééàò àäàìëàðûìûçû, õöñóñÿí äÿ éåíè íÿñèë îõóúóëàðû ìàðàãëàíäûðàí Èñà Ùöñåéíîâ ‟ Ìóüàííà êèìè ñÿíÿòêàðûí ÿäÿáè-ôÿëñÿôè ýþðöøëÿðè, õöñóñÿí äÿ ìèëëè ñþç ñÿíÿòèìèçèí ÷îõ ìöðÿêêÿá, åéíè çàìàíäà çÿíýèí áèð äþâðö áàðÿäÿ ‟ þòÿí éöçèëëèéèí èêèíúè éàðûñû ùàãûíäà îëàí ùèññÿëÿðè äèêòàôîíóìóí ëåíòèíÿ êþ÷öðÿ-êþ÷öðÿ äöøöíöðäöì: áèç íåúÿ äÿ ìàðàãëû áèð çÿìàíÿíèí þâëàäëàðûéûã. Sonralar həmin görüşün məndə oyatdığı təəssüratları iki materiala – elmi məqalə və ədəbi söhbət formasında – ―Ədəbiyyat qəzeti‖nin 2003-cü il iyun saylarında işıq üzü gördü... ...Èñà Höseynov „ Muğanna: nóðàíè áèð ñèìà, áàõûøëàðûíäàí ìöäðèêëèéÿ èøàðÿ îëàí èøûã âÿ ÿëáÿòòÿ, ñàô èíñàíëàðà ìÿõñóñ õÿôèô òÿáÿññöì, ən əsası isə yaradıcı intellektual düşüncə www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 30 30 sahibi kimi 80 èëëèê ùÿéàòûíûíın ÷îõ áþéöê ùèññÿñèíè „ 60 ilini milli ədəbi-bədii ñþç ñÿíÿòèìèçÿ, áþéöê ÿäÿáèééàòàùÿñð ådib. Bir kulturoloq kimi şÿõñÿí ìÿíèì ö÷öí ÷îõ ìàðàãëûäûð êè, ömrönön bahar çağında ÿäÿáèééàòäàêû êþâðÿê àääûìëàðûíû 1949-úó èëäÿ, èíäèêè “Àçÿðáàéúàí” äÿðýèñèíäÿ ÷àï îëóímuş “Àíàäèë þòÿí éåðäÿ” î÷åðêè ilə àòàí Èñà Ùöñåéíîâ nə üçün èëê þíúÿ ðåàëèñò íÿñðə meyl göstərirdi. Ùÿð ùàëäà, ÿëèìèçèí àëòûíäà îëàí ÿäÿáèééàòà àèä ñîðüó êèòàáëàðûíäà məhz áåëÿ éàçûëûá „ yazıçı qələmini məhz ilk dəfə áÿäèè íÿñðdÿ sınayıb. İsa müəllimin özünün etiraflarına görə, ―...Ìÿí ùå÷ òÿñÿââöð åòìÿçäèì êè, íÿ âàõòñà ÿëèìÿ ãÿëÿì àëûá ÿñÿð, ùåêàéÿ, éàõóä ðîìàí éàçàúàüàì. Þòÿí ÿñðèí ãûðõûíúû èëëÿðèíèí ñîíóíäà âÿòÿí ùàããûíäà áèð øåð éàçäûì âÿ ýþíäÿðäèì keçmişdə rəsmi mətbu orqanı sayılan “Êîììóíèñò” ãÿçåòèíÿ. Î çàìàíëàð “Êîììóíèñò”äÿ Ðçà Øàùâÿëÿä àäëû áèð éàçû÷û èøëÿéèðäè âÿ îíóí èìçàñû èëÿ ìÿíÿ ñòàíäàðò úàâàáëû áèð ìÿêòóá ýÿëäè: “Ñÿí éàçà áèëÿðñÿí, ÷îõëó ìöòàëèÿ åëÿ” ... Ñåâèíúèìèí ùÿääè-ùöäóäó îëìàñà äà, áó ùàäèñÿíè ÷îõ òåç óíóòäóì. Ãàçàõûí Êÿñÿìÿíëè êÿíäèíäÿ éåðëÿøÿí ìÿêòÿáèí äèðåêòîðó Ñÿëèì Øÿíäèëëè àäëû ÿäÿáèééàò ìöÿëëèìè ñþç ñÿíÿòèíÿ îëàí ùÿâÿñèìè ýþðöá ìÿíèìëÿ éàõûíäàí ìàðàãëàíìàüà áàøëàäû. Ìöùàðèáÿäÿí ñîíðàêû èëëÿð èäè. Àúëûã äþâðö îëäóüóíäàí ÿðçàãäàí êîðëóã ÷ÿêÿí êÿíäèìèçäÿ www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 31 31 31 ÷îõëàðû êèìè, Ñÿëèì ìöÿëëèì äÿ ùÿéÿòéàíû ñàùÿñèíäÿ ãàðüûäàëû ÿêìèøäè. Áèð äÿôÿ Ñÿëèì ìöÿëëèì áèçèì ñèíèô óøàãëàðûíû ùÿéÿòèíÿ èøëÿìÿéÿ àïàðäû. Éåðè ýÿëìèøêÿí, ìÿíèì àòàì Èêèíúè Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí èøòèðàê÷ûñû êèìè ÷îõ òàíûíìûø áèð àäàì èäè. Áó ôàêò èñÿ ìÿíèì ìöòàëèÿéÿ îëàí ìàðàüûìû øèääÿòëÿíäèðìèøäè: áåëÿ òàíûíìûø àäàìûí îüëó îõóìàëû, ñàâàäëû îëìàëû èäè. Íÿ èñÿ, Ñÿëèì ìöÿëëèì áöòöí óøàãëàðû èøëÿòñÿ äÿ, ìÿíÿ ùå÷ íÿ òàïøûðìàäû. Ñÿáÿáèíè ñîðóøàíäà, ÿëèíäÿêè áèð êèòàáû ìÿíÿ óçàäûá ãàéûòäû êè, àë, áóíó äèããÿòëÿ îõó. Ëàòûí ãðàôèêàñû èëÿ íÿøð îëóíìóø ãàëûí áèð êèòàá èäè. Ñòèâåíñîíóí “Äÿôèíÿëÿð àäàñû” ðîìàíûíû ñÿùÿð Ñÿëèì ìöÿëëèìÿ ãàéòàðàíäà îíà ãÿðèáÿ ýÿëäè: “Íèéÿ ãàéòàðûðñàí?” Úàâàá âåðäèì êè, îõóéóá áàøà ÷àòäûðìûøàì. Î ìÿíÿ Ïóøêèíèí “Êàïèòàí ãûçû” àäëû íÿñð òîïëóñóíó áàüûøëàäû. Áåëÿëèêëÿ, ìÿíèì ÿäÿáèééàòà îëàí ùÿâÿñèì áþéöê ìàðàüà, ñîíðà èñÿ ýöúëö ìÿùÿááÿòÿ ÷åâðèëäè...” Əslində bayaq qeyd etdimiz “Àíàäèë þòÿí éåðäÿ” î÷åðêi gələcək yazıçının mətbuatda èøûã öçö ýþðìöø èëê ÿñÿðè äåéèëdi. Tÿäãèãàò÷û, yeri gəlmişkən, həm də Muğannanın qızı Ñåâèíú Ìóüàííà sənətkarın àðõèâènäÿ èøëÿéÿí çàìàí ìàðàãëû áèð ôàêòı üzə çıxarıb. Ñîíðàëàð dəqiqləşdirilib ki, İsa Hüseynovun ùÿëÿ 1947-úè èëäÿ “Àðõ” àäëû èëê ùåêàéÿsi qəzetdə èøûã öçö ýþðöá... İsà ìöÿëëèì î ìàðàãëû ùàäèñÿíè òÿôñèëàòû èëÿ xatırlayırdı. O Yüklə 2,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|