Laboratoriya ishi №3 Cisco Packet Tracer dasturida vlan tarmoqlarini loyihalash Ishdan maqsad

---

Laboratoriya ishi №3 
Cisco Packet Tracer dasturida VLAN tarmoqlarini loyihalash 
Ishdan maqsad:
Cisco Packet Tracer dasturida VLAN tarmogʻini qurish 
koʻnikmasini shakllantirish 
Nazariy qism 
VLAN mantiqan ma’lum bir atribut uchun keng qamrovli domenga 
birlashtirilgan tarmoqqa ulangan kompyuterlar guruhi tushuniladi. Masalan, 
guruhlarni korxonaning tuzilishiga yoki loyihada yoki vazifada birgalikda ishlash 
turiga qarab ajratish mumkin. VLAN-lar bir nechta afzalliklarni taklif qilishadi. 
Avvaliga, biz oʻtkazish qobiliyatidan (an'anaviy mahalliy tarmoqlarga nisbatan) 
yanada samaraliroq foydalanish, uzatilayotgan ma’lumotni himoya qilish darajasi 
va soddalashtirilgan boshqaruv sxemasi haqida gaplashamiz. 
5.1-rasm. Tarmoq qurilmasi portlari 
Qurilmalar tomonidan yuborilgan koʻplab keng qamrovli paketlar tarmoq ish 
faoliyatini pasayishiga olib keladi, chunki foydali operatsiyalar oʻrniga kalitlar 
birdaniga hammaga yuborilgan ma’lumotlarni qayta ishlash bilan band boʻladi. 
Keng qamrovli uzatishlarni ta’sirini kamaytirish uchun tarmoq ajratilgan 
segmentlarga boʻlinadi. Bunday holda, har bir keng qamrovli uzatishlar toʻplami 
faqat yuboruvchi kompyuter ulangan segment ichida taqsimlanadi. 
Ushbu natijaga turli segmentlarni bir-biriga ulanmagan turli xil fizik 
qurilmaga ulash yoki ularni qabul qilishga ruxsat bermaydigan buyruqlar orqali 
erishish mumkin. 
Quyidagi rasmda toʻrtta ajratilgan tarmoq segmentlari mavjud, ularning har 
biri alohida fizik qurilmaga ulangan. Segmentlar orasidagi aloqa marshrutizatorlar 
orqali amalga oshiriladi. 

---

4.2-rasm. Lokal tarmogʻi
 
 
VLAN-lar sizga bitta fizik qurilma bilan tarmoq segmentlarini ajratishga 
imkon beradi. Shu bilan birga, hamma narsa funktsional jihatdan bir xil koʻrinishga 
ega boʻladi, ammo har bir ofis uchun VLAN qoʻllab-quvvatlanadigan bitta qurilma 
ishlatiladi. 
5.3-rasm. Tarmoqni VLANlarga ajratish 
 
VLAN texnologiyasi IEEE 802.1Q standartiga asoslangan. Bu sizga 
Ethernet trafigiga uzatiladigan ma’lumotlarning ma’lum bir virtual tarmoq - VLAN 
teglariga tegishliligi toʻgʻrisida ma’lumot qoʻshish imkonini beradi. Ularning 

---

yordami bilan qurilma va buyruqlar tarmoq orqali uzatiladigan kadrlarning 
umumiy oqimidan ma’lum bir segmentga tegishli boʻlganlarni tanlashi mumkin. 
VLAN texnologiyasi bir nechta LAN tarmoqlarining funktsional 
ekvivalentini ularni fizik shaklda amalga oshirish uchun zarur boʻladigan qurilma 
va kabellar toʻplamidan foydalanmasdan tashkil etishga imkon beradi. Fizik 
tarmoq apparati virtual apparat bilan almashtiriladi. Shuning uchun Virtual LAN 
atamasi kiritilgan. 
5.4-rasm. Tarmoqni VLANlarga ajratish