K. Bünyadzadə
Yüklə 2,65 Kb. Pdf görüntüsü
|
-236 - – O, özü özünə qalib gəlsə, xoşbəxtliyini tapacaq! Allah Təalanın əmri ilə mələk körpəni yerə qaytardı, özü də onunla bir yerdə – onu böyütmək üçün. İllər boyu insanlardan uzaqda, ucqar bir yerdə, kiçik bir daxmada qızcığaz böyüdü. Ceyranlar ona süd verdi, şirlər təhlükədən qorudu, qartallar zirvələrdə uçmağı, çiçəklər xəyala dalmağı öyrətdi. Mələk insanı ucaldan, kamilləşdirən, gözəlləşdirən elmlər barədə kitablar tapıb gətirir, qız da onları bir-bir oxu- yur, öyrənirdi. O, artıq gənclik çağına qədəm qoymuşdu. Nəhayət, Ulu Tanrının əmri ilə onun insanların yanına qayıdacağı gün yetişdi. – Sən sınaq dünyasına qədəm qoyursan. Öyrəndiklərin, hiss etdiklərin sənin yardımçın olacaq. Unutma ki, çətin anlarında da ürəyinə qulaq assan, düzgün yolu, cavabı eşidərsən. Ancaq sənə bircə tövsiyəm var… İnsanlarla ehtiyatlı ol, onlar bəzən çox insafsız olurlar. Qız başını qaldırıb təəccüblə, sual dolu baxışlarla ona nəsihət edən mələyə baxdı. Bu baxışlar məsum körpə ba- xışları idi: dumduru, tərtəmiz, sonsuz, saf körpə baxışları. Mələk məhəbbətlə, nəvazişlə bu insan övladına baxır və heç cür anlaya bilmirdi ki, Böyük Allah niyə onu insanların yanına, günah dolu dünyaya qaytarır. Axı o, insandan çox, mələk idi. Tənha, naməlum bir qızın şəhərə gəlişi və onun şəhərin kənarındakı kiçik daxmada yerləşməsi hamıya həm maraqlı, həm də şübhəli göründü. Hamı ancaq ondan danışır, onun hərəkətlərini addım-addım izləyirdi. Gecələr, bütün şəhər yatandan sonra mələk qızın yanına enirdi. İnsanlar tərəfindən - 237 - açıq qucaqla qarşılanacığını gözləyən qızın halı çox pərişan idi. – Onlar niyə məndən şübhələnirlər? – Şübhə insanın qanındadır. – Axı mən onlara pislik etmək istəmirəm. Görmür- lərmi? – Yox. Görmürlər. Onlar ancaq öz istədiklərini görür- lər. Sən səbrli ol. Hər şey yoluna düşər. Mələk qızın çox həyəcan keçirdiyini görüb, ona özünü səyahət edən alim kimi təqdim etməyi məsləhət gördü. Qız elə də elədi. Xeyri oldu. Əvvəl onu şəhər meydanında bilik sınağına çəkdilər. Alimlər ondan çox razı qaldılar. Bundan sonra ona münasibət büsbütün dəyişdi, hətta yanına şagirdlər də qoydular. Onun gözəlliyi, sadəliyi hamını valeh eləmişdi. Qızın uçmağa bircə qanadı çatmırdı. – İnsanlar nə yaxşıdır. Doğurdan da, Allahın sevgisinə layiqdirlər. Mələyin istehza ilə gülməyi onu özündən çıxartdı: – Niyə gülürsən? Düz demirəm? – Mən insanları Allah onları sevir deyə sevirəm. – Yaxşı deyillərsə, niyə dünyanın əşrəfi sayılırlar? Cavab xeyli uzandı. – Sən insanları yaxşı tanımırsan. Bir müddət sonra nə dediyimi anlayacaqsan. Şəhərdə qızın dost-tanışı çoxaldıqca onun mələklə mü- bahisələri də artırdı. – Sənin ki, insanlardan zəhlən gedir, mənim qayğıma niyə qalırsan? Məgər mən insan deyiləm? – Əmr Allah əmridir! – Deməli, məni sevmirsən? -238 - – Sən başqasan. Şeytan əməllərindən uzaq, Rəbbimin istədiyi kimisən. Qız heç nə anlamasa da, susdu. Zaman ötür, o, insanlarla daha çox yaxınlaşırdı. Mələk bu yaxınlıqdan çox narahat olurdu. Şeytan hər yerdə ona xətər toxuya bilərdi. O, çalışırdı qızı tək qoymasın. Onu hər şeydən qoruyurdu. Təcrid olunmuş qız yavaş-yavaş müşahidəçiyə çevrilirdi. O, kənardan insanları olduğu kimi görür, tanıyırdı. Tanıdıqca, onda qəribə bir hal yaranırdı. Bu hal mələyi qane edirdi, çünki qız get-gedə insanlardan aralanmağa başlamışdı, hətta ürəyində onlara qarşı nifrət də cücərmişdi. Bir dəfə ondan insanlar haqqında təzə nə öyrəndiyini soruşanda o, başını aşağı salladı: – İnsan yalan danışmağı çox xoşlayır. Bəzən də buna müqəddəs yalan deyir, – yavaşıyan səsi pıçıltıya keçdi. Mələk acı-acı güldü: – Daşdan, taxtadan keçib, indi də yalanı müqəddəs- ləşdiriblər. – Bilirsənmi, onlar dünya nemətlərinə çox bağlıdırlar, ona görə də çox şeyə, – səsini bir az da alçaltdı, – çox şeyə məcbur olurlar. Hiss olunurdu ki, o, insanlara haqq qazandırmağa çalışır, ancaq bacarmır. – Sən yüzdən birini heç görmürsən, mən isə bunu insan yaranandan bəri görə-görə gəlmişəm. Qız imdad dolu baxışlarla mələyə baxdı. Bu baxışlar- dan indi peşmanlıq, təəssüf oxunurdu. – Onlar deyir, həyat mübarizədir. Mələyin qıza yazığı gəlsə də, susmadı: – Kiminlə? Öz-özləri ilə? Nə uğrunda? - 239 - Qız susdu. Bu susqunluq uzun sürdü, get-gedə dərin- ləşdi. Daha mələklə söhbətləri də kəsdi. O, şəhərə çıxmır, şagirdlərindən imtina etmişdi və özünü tamam tənhalığa qapamışdı. Mələk qızın günü-gündən səssizcə solub-saraldığını görür, ancaq heç bir kömək edə bilmirdi. Qız onunla kəlmə belə kəsmirdi, elə bütün günü gözlərini boşluğa dikib dü- şünürdü. Nəhayət, bir gecə o, yerindən sıçrayıb mələyin önündə diz çökdü: – Mənə kömək elə, mələk! Mən insan olmaq istəmirəm! Mələk dəhşətlə geri çəkildi: – Sən dəlisən? Nə danışırsan? Qız altdan-yuxarı yalvarış dolu baxışlarla ona baxıb zülüm-zülüm ağladı: – Mən insan ola bilmirəm, heç istəmirəm də. O, əllərini göyə açıb yalvardı: – İlahi, məni quru daşa döndər, qanadı qırıq quş elə, tapdanmış ota çevir. İlahi, məni insanlıqdan azad elə, – qız əl atıb saçlarını yolub üzünə dağıtdı, – Tanrım, məni bu sifətdə saxlama. Mənim günahım nə idi ki, mənə belə bir cəza verirsən? Mələk irəli yeriyib qızın çiyinlərindən tutdu, lakin qız silkinib onun əlindən çıxdı və ayağa qalxdı. İndi onun göz- lərində ikrah, dəhşət dolu bir üsyan var idi. O, dala-dala çəkilib birdən sürətlə qaçıb içəridən çıxdı. Mələyin də ardınca gəldiyini görüb özünü qoruyurmuş kimi əlini irəli uzatdı: – Gəlmə, sən gəlmə! Mən özüm! Özüm baş açmalıyam özümdən! Öz kimliyimi özüm tanımalıyam! -240 - Mələk nə isə demək istəsə də ilahi bir iradə ilə susdu. Qız qaçıb gecənin qaranlığında əriyib yox oldu. Birdən mələk arxasında xısın-xısın gülüş eşitdi və cəld çevrildi. Qarşısında onu – şeytanı gördü. Şeytan bic-bic göz vurdu: – Kömək lazımdır? Mələk nifrətlə üzünü çevirdi: – Rədd ol. Sənin köməyin heç kimə lazım deyil. – Belə sərt danışma. Mən neynəmişəm ki? Öz aramız- dı, sən onu elə bir hala qoymusan ki, bunu heç mən də bacarmazdım. Mələk peşman-peşman susdu. Şeytan onun arxasına keçib qulağına pıçıldadı: – İnsan onsuz da naşükürdü, üzüdönükdü, – sonra bərkdən qəhqəhə çəkdi, – əsl mənim malımdı. – İtil cəhənnəmə. Dəymə ona. Şeytan artıq yox olmuşdu, ancaq qəhqəhələri hələ də mələyin qulaqlarında şaqqıldayırdı. Uzun müddət ölkə-ölkə gəzən qız artıq bir neçə ay idi ki, dağlardakı mağaraya çəkilib həmin ölkələrdən gətirdiyi kitabları oxuyur, öyrənir, yazır, gecələr isə durmadan Allaha dua edir, Ondan yardım diləyirdi. Mələk bir an belə onu tək qoymurdu, ancaq yaxınlaşmağa cürət də eləmirdi, elə qıraqdan-qırağa onun ətrafında dolaşırdı. Gecənin səssizliyini qızın dua oxuyan pıçıltısı pozurdu. Sanki ətrafda hər şey susub onu dinləyirdi. Birdən qız dua oxumağını kəsib gözləri ilə kimi isə axtardı. – Mələk? Burdasan? Mələk oturduğu küncdən qalxdı: – Burdayam. - 241 - O, ilk dəfə idi ki, qızın gözlərində dərya qədər sevinc görürdü, həyəcandan səsi titrəyirdi: – Mən anladım. – Nəyi? – Haqqın həqiqətini. Haqq mənim içimi bürüyüb. Mənim ruhum azad oldu. Rəbbimə yolum açıldı. O nurlu yolu görürəm. Mələk təəccüblə ona baxır, heç nə anlamırdı. Ancaq çox istəyirdi ki, qızın sevincini başa düşüb onu bölüşə bilsin. O gündən qız şəhər-şəhər gəzir, meydanlarda nitqlər söyləyirdi. Onun hörməti günbəgün artırdı, təəssübkeşləri çoxalırdı. Yorğun, uzun gündən sonra yatmış qızın başının üstün- də dayanmış mələk birdən onun ayaq tərəfində onu – lə- nətullahı gördü: – Nə lazımdır sənə? – mələyin gözü nifrətlə parıldadı. – Qorxma, buna dəymərəm. Doğrusu, dəyə bilmədim. – Şeytan qımışdı: – Ancaq buna əntiqə bir hədiyyəm var. Mələk qəzəblə onun üstünə cumdu: – Lənətə gələsiniz sən də, sənin hədiyyən də. Havada ancaq qəhqəhələr qalmışdı. Sübh tezdən oyanmış qız səs-küyə mağaradan çıxdı və …gözlərinə inanmadı. Dağın ətəyi izdihamla dolu idi. Onu görəndə hamı bir adam kimi diz çökdü. Əvvəl bir şey anlamayan qız sonra işin nə yerdə olduğunu anladı – onu müqəddəs qəbul edib, ona səcdə etməyə gəlmişdilər. Onu xüsusi imarətə köçürtmək, qulluğuna kənizlər vermək istə- yirdilər. Bütün şəhər, bəlkə də bütün ölkə onun ayaqları al- tında idi. Qız onları başa salıb, özünün ancaq azad bir alim olduğunu sübut eləməyə çalışsa da, heç kim onu dinləmirdi. -242 - Onlar onun ayaqları dəyən yeri öpür, göz yaşları axıdır, qədəmlərinə qızıl-gümüş tökürdülər. Qız mağaraya çəkilib gözləməyi qərara aldı. O, ümid edirdi ki, camaat bezib çıxıb gedər. Lakin onlar günü-gündən artırdı, dağın ətəyində qurbanlar kəsirdilər. Qızın hansı isə sehrli bir qüvvəyə malik olması barədə söz-söhbətlər çoxalır, hər yerə yayılırdı. Gecə- gündüz Allah Təalaya dua edən qız çıxış yolu aradı, axtardı. Sübh şəfəqləri doğanda qız mağaradan çıxdı və sıldı- rım bir qayanın üstünə qalxdı. O, dağın ətəyində mütiliklə diz çökmüş insanlara deyil, uzaqlara, qızaran üfüqə baxırdı. – Mən sizə Haqdan danışacam, – deyə qız bərkdən sö- zə başladı. Hər kəs susub onu dinləməyə başladı: – Bu hə- qiqət mənə ən gözəl neməti tanıtdı – eşqi. Həqiqi ülvi eşq, əzabı ilə könüllərə cənnət bəxş edən eşq! İnsanı ucaldan, saflaşdıran eşq! Yalnız Haqq yolunda olub, öz insanlığını duyub onu ucaltmağa çalışanlara nəsib olan eşq! Mən deməsəm də, hamınız bilirsiniz ki, belə eşq sahibi olanlar var. Az olsalar da, mövcuddurlar. Öz ucalıqları, ülvilikləri ilə qarşısındakının içində yuxuya getmiş insanı oyadan kəslər mövcuddurlar. Mən inanıram, sizi də inandırıram ki, bu eşq girdiyi könülləri gülüstan eləyir. Siz ancaq könlünüzü o eşq üçün, o ülvi, haqq olan hiss üçün açıq saxlayın. Mən bu eşqi tanıdım və xoşbəxtəm, çünki o, mənim Rəbbimə olan yolumu açdı, onu nurlandırdı. Mən Rəbbimin hüzurundayam. Artıq gözü heç nəyi seçməyən qız get-gedə daha böyük şövqlə, ilhamla danışırdı. Camaat çaşqınlıq içində pıçıldaşır, key-key baxışırdı. – Mən özümü sevdim Rəbbimi gördüm! Rəbbimi sevdim özümü gördüm… - 243 - – Bu, küfrdür, – camaat qəzəblə kükrədi: – O, şeytana uyub, daşqalaq edin. O, dəlidi. Hərə əlinə bir daş aldı. Qız susub yenə uzaqlara baxır- dı, sanki artan səs-küyü eşitmirdi, atılan daşları görmürdü. Birdən qarşısında mələyi gördü: – Sözüm aciz oldu, mələk. Mən gedirəm. Mələk təşvişlə onun ətrafında hərləndi: – Hara? Düş burdan. Bura təhlükəlidi. Bu cahillərə baş qoşma. Bunlar hamısı o lənətullahın işidi. Gedək başqa ellərə. Qız başını buladı: – Onlar heç nə anlamaq istəmədilər. Mən zərrə-zərrə parçalanıb insanların içinə dolmaq istəyirəm. Qoy, o nur par- çaları onların qaranlıq könüllərini işıqlandırsın, kor gözlərini açsın. Qoy, içimdəki eşq onların soyuq ürəklərini isindirsin, onları insanlığa qaytarsın. Mələk həyəcanla onun əllərindən yapışdı: – Eləmə, burda durma. Səni öldürəcəklər. Axı sən gəncsən, hələ sevməlisən, sevilməlisən. Axı sən başqa yol da seçə bilərsən. Bu, özünəqəsddir, günahdır. Sən bununla heç nə sübut edə bilməyəcəksən. Qız qollarını geniş açdı, sanki uçmaq istəyirdi. – Mənim içimdə elə bir məhəbbət var ki, onu heç bir insan qəbul edə bilməz. Qorxudar onu belə güclü hiss, yandırıb kül eləyər onu. O, qarşısında vurnuxan mələyə baxıb gülümsədi. Onun gözlərində ilahi bir eşq odu yanırdı. Bu oddan onun vücudu da nurlanıb işıq saçırdı. – Mənim ruhum azadlıq istəyir. Bu dar bədən onu sıxır, incidir. O, Haqqa qovuşub, nura bələnib, bədənim isə -244 - onun ayaqlarını cilovlayıb buraxmır. Ruhum azad olsa, daha çox şey bacarar. Mələk də gülümsədi: – Bilirsənmi, mən yaranandan gizli-gizli insanların pa- xıllığını çəkmişəm. Onlar şeytana uyanda onlara nifrət elə- mişəm. Mən heç cür anlaya bilmirdim ki, niyə Rəbbim sizi bizdən çox istəyir. Niyə Öz zərrəsini bizə verməyib, sizə, məhz siz insanlara verib. İndi anlayıram. Bu illər ərzində mən sənin yox, sən mənim bələdçim oldun. Mənə Haqqın həqiqətini sən göstərdin. Qəfil bir daş zərblə qızın dizlərinə dəyib onun müvazi- nətini pozdu. Ağ göyərçin sayağı qız qayadan qopdu. Torpaq öz övladına qucağını açdı. Al qan çılpaq qayaları xınaladı, onları nura boyadı. Mələk əllərini irəli uzadıb işıq saçan ruhu qucaqladı. İndi o, onu yenidən Ulu Tanrının hüzuruna aparmalı idi. - 245 - -246 - M Ü N D Ə R I C A T Müəllifdən ............................................................................. 3 I HİSSƏ GƏNCLĠYĠN FƏLSƏFƏSI Ön söz .................................................................................... 6 GiriĢ ..................................................................................... 13 Ġstedad, missiya və cəmiyyət............................................ 19 Qorxu, üsyan və cəngavərlik .......................................... 32 AxtarıĢ və yaradıcılıq ...................................................... 47 EĢq və müqəddəslik duyğusu .......................................... 68 Nəticə ................................................................................... 83 Son söz əvəzi ........................................................................ 87 II HİSSƏ MƏQALƏLƏR Natamamlıq sindromu və ya ruhumuzu dinləməyi bacarırıqmı? ................................................................... 90 Qorxu, ölüm və ilahi zərrə ............................................ 100 - 247 - BəĢər tarixində soyqırım hadisəsi ................................ 112 «Mən» və cəmiyyət ........................................................ 118 «…Qəlbin dərrakəsi ilə danıĢan filosof…» ................. 137 ESSELƏR EĢq ................................................................................. 150 Mən ................................................................................ 152 Yol .................................................................................. 153 Dağ və daĢ ..................................................................... 155 Zirvə ............................................................................... 156 Kamillik ......................................................................... 157 Üzündə göz izi var… ..................................................... 158 Sevgiyə fatihə ................................................................ 159 Bədən, ruh və eĢq .......................................................... 160 Ġnsan .............................................................................. 163 Bir udum nəfəs .............................................................. 164 Filosof portreti .............................................................. 166 XoĢbəxtlik ...................................................................... 167 Var-dövlət ...................................................................... 168 Birinci və ikinci təbiət ................................................... 171 Heyvan ........................................................................... 173 Simurq quĢu .................................................................. 175 Seçim ............................................................................. 176 Sükut ............................................................................. 177 Ġnsan və Ģeytan .............................................................. 178 Doğum günü ................................................................. 181 Çiçəyin doğuluĢ səadəti ................................................ 182 Allahın yardım əli ......................................................... 183 Hikmət ........................................................................... 185 Həyat ............................................................................. 188 Ġlham, vəcd və vəhy ....................................................... 189 -248 - ġeir ................................................................................. 191 Zəhər .............................................................................. 193 ĠtirilmiĢ məsumluq və ya sönmüĢ nur .......................... 195 EĢq və dəyiĢən tarix ....................................................... 198 Rəqslər ........................................................................... 200 Hiss və təfəkkür yaxud inam və Ģübhə ......................... 201 Əlcəzair – hisslər şəhəri ............................................... 204 Əbu Turxanın «qısa qapanma» prinsipi haqqında qeydlər ........................................................................... 208 Ruhların mərtəbələri ..................................................... 214 FƏLSƏFI HEKAYƏTLƏR Vətən .............................................................................. 220 Bir çiçəyin nağılı ........................................................... 221 Kiçik tonqalın nağılı...................................................... 224 Açıq qapı ........................................................................ 225 Əqlin könülə etirafı ....................................................... 227 Qırıq qanad .................................................................... 230 Mələk ............................................................................. 235 Yüklə 2,65 Kb. Dostları ilə paylaş:
|