Jism oniy madaniyat Jismoniy m adaniyat um um jam iyat m adaniyatining bir
qismi b o ‘lib, mazm uni eng qulay harakat faolligi ham da
odam larn in g uzoq tarixiy taraqqiyot ja ray o n id a erishgan
moddiy yutuqlarining m a’naviy tomonlaridan iboratdir. Uning
rivojlanishi jamiyatning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish dara-
jasiga bog‘liq.
Jismoniy madaniyat ko'pgina vazifalarga ega — m e’yor-
langan faoliyat va m e’yorni mustahkamlash:
a)
axborotli : madaniy axborotlarni to‘plash va ularni avlod-
dan-avlodga berish;
b)
kommunikativli : shaxslar orasida muloqotni o ‘rganishga
ta ’sir etish;
d)
estetik: shaxsning estetik (go'zallik) ehtiyojlarini qon-
dirish bilan bog‘Iiq bo ‘lgan jismoniy tarbiya va sport turlari;
e)
biologik: odamning tabiiy harakatlarga bo‘lgan ehtiyojini
qondirish bilan bogiiq bo ‘lgan, kundalik hayoti uchun zaruriy
harakat bilan ta’minlash, jamiyat a ’zosining vazifasini bajarish.
Tayanch (boshlangMch) jism oniy tarbiya Tayanch jismoniy tarbiya, jismoniy m a’lumot va jismoniy
tayyorgarlikni ta ’minlaydi. Shug'ullanuvchining yoshiga bogiiq
b o ‘lib, u o ‘zgarib o ‘ziga xos ko'rinishga ega bo‘ladi.
Tayanch jismoniy tarbiyaning boshlanishini shartli ravish
da „maktab yoshigacha va maktab yoshidagi jismoniy mada-
niyat“ deb aytish mumkin. Bu bilan jismoniy madaniyat mak
tab yoshigacha b o ‘lgan muassasalarda, o ‘quv fani sifatida
u m u m ta ’lim maktablarda, kasb-lumar kollejlarida, akademik
litsey va oliy o ‘quv yurtlarida umumiy jismoniy tayyorgarlik,
har to m o n la m a rivojlangan jism oniy qobiliyatli yoshlarni
tarbiyalash maqsadida majburiy mashg‘ulot tarzida qo ‘llaniladi.
Bu sohada maktabdagi jismoniy tarbiya tayanch jismoniy
tarbiyaning asosiy qismi hisoblanadi.
19
Sport odamning jismoniy qobiliyatlarini oshiradi va boshqa
jismoniy rivojlanish darajasini ta ’minlaydi.
Ommaviy sport bazaviy jismoniy madaniyat tarkibiga kiradi.
Oliy darajadagi sport, jismoniy madaniyatning alohida sohasini
tashkil etadi.
