İŞletim sistemleri
ÇEŞİTLİ İŞLETİM SİSTEMLERİ MS-DOS
Yüklə 0,52 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DOS TABANLI WİNDOWS İŞLETİM SİSTEMLERİ
- Windows Me için Minumum Sistem Gereksinimleri
ÇEŞİTLİ İŞLETİM SİSTEMLERİMS-DOSEğer bilgisayar kullanmaya ilk defa Windows 95 veya 98 ile başladıysanız büyük bir ihtimalle DOS kelimesi size yabancı gelecektir. Her PC kullanıcısının yakından tanıdığı bu işletim sistemi, Dünya’ da en yaygın olarak kullanılan PC işletim sistemidir. 1980’ lerin başında IBM’ in ilk PC’ leri üretmesi ve bu PC’ lerde kullanılan yeni bir işletim sistemi arayışı ile ortaya çıkan DOS, günümüzde bir çok PC kullanıcısı tarafından hala kullanılmaktadır. MS-DOS, Microsoft Disk Operating System (Microsoft Disk İşletim Sistemi) kelimelerinin kısaltılmış halidir. MS-DOS bir disk işletim sistemi olarak bilinir, çünkü yaptığı işlerin büyük bölümü disk işlemleri, bellek işlemleri gibi programların çalışabilmesi için gerekli düzenlemeleri yapan bir işletim sistemidir. MS-DOS bir programdır, ama yalnızca bir program değildir. O olmadan diğer programların çalışma şansları yoktur. Çünkü bilgisayar sisteminin, tüm parçalarını MS-DOS kontrol eder. MS-DOS yalnızca, diğer programların çalışmasına olanak vermekle kalmaz, aynı zamanda bilgisayarınızın neyi nasıl yaptığı üzerinde size tam denetim sağlar. MS-DOS sizinle bilgisayarınız arasındaki bağdır. DOS’un tarihi PC’ lerin (kişisel bilgisayarlar) tarihiyle başlar ve çoğunlukla da pek hayırla yad edilmez. Çünkü DOS’ta grafiksel bir kullanıcı arabirimi (pencereler) yoktur, her şey komutlarla ve bir sürü parametre ile yapılır. DOS, tüm x86 tabanlı PC’ lerde çalışır. Çok görevli bir işletim sistemi olmayan DOS, grafik kullanıcı arabirimini kullanmaz. Üstünde kolay yazılması, bellek ve sabit diskte az yer kaplaması, kolay ve çabuk öğrenilmesi, düşük konfigürasyonlu PC’ lerde çalışması gibi avantajları olmakla birlikte, etkin bir bellek yönetiminin olmaması, eski teknoloji kullanması ve grafik kullanıcı arabirimi olmaması önemli kısıtlamalarıdır. Bilgisayarınız kapalı iken MS-DOS diskte durur. Her ne kadar özel bir program da olsa, MS-DOS eninde sonunda bir programdır, yani o da bilgisayarların kullandığı diğer bilgi toplulukları gibi bir dizi dosya içinde yer alır. Eğer bir sabit diskiniz varsa, MS-DOS büyük olasılıkla onun içindedir (bilgisayar dağıtıcısı ya da sistemi kuran kimse tarafından yerleştirilmiş olabilir). Eğer bilgisayarınızda sabit disk (HDD) yoksa, MS-DOS’ un disketlerden kullanılması gerekir.
MS-DOS 1981’ deki piyasaya sürülüşünden beri birkaç kez değişikliğe uğramıştır. İlk sürümün numarası 1.00’ dı. MS-DOS’ un zaman zaman değiştirilmesinin amacı, daha gelişmiş donanımlardan yararlanmak ve önceki hataları düzeltmektir. Sisteminizi başlattığınızda, MS-DOS, kullandığınız sürümün numarasını (versiyon) ekranda gösteriyor olabilir. MS-DOS’ un yeni bir sürümü çıktığında, eğer numarasının ondalık noktasından sonra değişiklik varsa, (ÖRNEĞİN 6.0’ dan 6.2’ ye), bu küçük bir değişiklik gösterir.Bu durumda MS-DOS öz olarak önceki sürüme göre pek değişiklik içermez. Ondalık noktasının önündeki sayının değişmesi ise büyük bir değişiklik gösterir. Örneğin sürüm 6, sürüm 5’ te olmayan bir çok yeni özellik getirmiştir. MS-DOS’ un yeni sürümleri eskilerine göre daha güçlü ve gelişmiş olsalar da öncekilerle uyumlu kalırlar. Bu yüzden, diyelim ki sürüm 2.1’ i kullanıyorken başka bir sürümle çalışmaya başladığınızda, tüm bilgilerinizi, deneyiminizi, dosya ve disklerinizi eskisi gibi kullanabilirsiniz. Örneğin, MS-DOS 3.0’ da kullandığınız bir dosyayı 5.0 sürümünde kullanabilirsiniz ama 5.0’ da kullandığınız bir dosyayı 3.0’ da kullanamayabilirsiniz. MS-DOS’ un 3.30’ dan sonraki sürümlerini aşağıda görmektesiniz.
MS-DOS, uygulama programlarınız için bilgisayarın işleyişini koordine eder. Bu gerçekten de çok önemlidir, ama MS-DOS’ un avantajları yalnızca bundan ibaret değildir. Her ne kadar insanlara basit ve kullanması garip olarak düşünülen MS-DOS işletim sistemi bilgisayarın zarar görmesi durumunda bir numaralı ilaçtır. MS-DOS donanım kurucularının bir numaralı kullandıkları sistemdir. Örneğin Windows açılmıyor, devamlı sorun veriyor ? Bu sorunları genellikle HDD’ ye format atarak ve işletim sistemini tekrar yüklemekle becerirler ama hatadır. Çünkü devamlı HDD’ ye format atılırsa HDD zarar görürür "bad sector" (kullanılamayan veya bozuk alan) oluşmasına "boot sector"un (HDD’ nin bilgilerinin tutulduğu yer) zarar görmesine neden olur. Ama format atmadan MS-DOS’ tan yine yararlanarak bilgisayarın sistemi dahil geri getirilebilir. Bunların yapılması çok güzeldir ama bunları yapmak için grafik ekrandan (Windows Ekranı) biraz vazgeçip MS-DOS’ ta çalışmak gerekir. Bu yüzden, Microsoft Windows 95/98/ME sürümleriyle kullanıcının DOS ile olan iletişimini minimuma indirmeye çalışmış olsa bile DOS’ tan tam olarak vazgeçememiştir. Ayrıca, Windows 95/98/ME kullanıyor olsanız da bazen DOS’ a işiniz düşebilir. Örneğin bir çok oyun programı Windows ile çalışmaz veya oynanamayacak kadar yavaş çalışır. Ayrıca Windows' a giremediğiniz durumlarda da sorunu DOS’ tan halletmeniz gerekebilir. Bazen de tek bir dosyayı kopyalamak için bilgisayarınızı açtığınızda, Windows’ un çalışmasını beklemeniz gerekmez. MS-DOS’ un kendisini de belirli işler için kullanabilirsiniz.; komut adı verilen yönergeleri (talimatları ) kullanarak MS-DOS’ u dosya yönetiminde, iş akışının denetlenmesinde ve ek yazılımlar gerektirmeden günlük işler gerçekleştirmede yönlendirebilirsiniz. Örneğin MS-DOS metinlerden (text) oluşan dosyalar yaratmakta ve değiştirmekte kullanabileceğiniz bir program içerir.MS-DOS editör bir sözcük işlemci olmasa da, kısa yazışmalar listeler için çok kullanışlıdır. Onu kullanarak, küçük belgeleri bir sözcük işlemciye göre çok daha kısa sürede yazabilirsiniz. Veya bilgisayarı açtığınızda yüklenmesini veya çalışmasını istediğiniz dosyaları da bilgisayarın açılırken okuduğu Autoexec.Bat dosyasına koyarak otomatik olarak çalışmasını sağlamış oluruz. MS-DOS’ ta özel gereksinimlerinizi karşılamak için olan komutları birleştirerek güçlü komutlar, hatta kendi küçük uygulamalarınızı yaratabilirsiniz. Örneğin bu kitapta, yalnızca MS-DOS komutları kullanarak, basit bir dosya yöneticisi ( belirli bilgiler için dosyalarda arama yapan bir program ) oluşturabilirsiniz. MS-DOS’ un 4.0 ve sonraki sürümleri, komut ve dosyaları menü adı verilen listelerden seçmenize olanak sağlayan ayrı bir program içerirler. Shell adı verilen bu program ile tüm rutin işlerinizi gerçekleştirebilir, ondan zaman zaman yararlanabilir ya da isterseniz hiç kullanmayabilirsiniz. Artık tüm bu uygulamalar, MS-DOS için oluşturulan Windows ara yüzünden (interface) sonra Dos’ un uygulamaları daha kolay ve anlaşılır olmuştur. Aynı zamanda MS-DOS’ u soğuk gösteren siyah beyaz ekran da ortadan kalkmıştır.
Dosya(File) Tüm bilgiler ve programlar dosya (file) adı verilen bilgi topluluğu olarak disk/diskete kaydedilir. DOS işletim sisteminde bir dosya iki kısımda oluşur, dosya adı ve dosya uzantısı. Genel olarak bir dosyanın yapısı DOSYA_ADI ve DOSYA_UZANTISI şeklindedir. Burada DOSYA_ADI en fazla 8, DOSYA_UZANTISI en fazla 3 karakterden oluşur. Dosya isminin büyük veya küçük yazılması hiçbir şey değiştirmemektedir, büyük yada küçük yazmak aynı dosyaya karşılık gelmektedir. MS-DOS’ ta dosyaların ifadesi; LATS.TXT (Lats isimli yazı dosyası) LATS.* (İsmi Lats olan bütün dosyalar) *.COM (Uzantısı Com olan bütün dosyalar) *.* (Bütün dosyalar) ????????.??? ( “ ) . ( “ )
XXXXXXXX . XXXDosya adı Uzantısı Örneğin : COMMAND.COM, CONFIG.SYS, AUTOEXEC.BAT ve LATS.DOC gibi Dosya İsmi Uzantıları ve Anlamları COM : Makine dilinde yazılmış program dosyalarını ifade eder. Büyüklüğü en fazla 64K olabilir. EXE : Executive’ den gelmektedir ve hemen çalıştırılabilir program dosyalarını ifade eder. BAT : Toplu işlem dosyasını ifade eder.
SYS : Sistem Dosyalarını (System File) ifade eder. HLP : Yardım dosyasını ifade eder. DOC : Word’ de oluşturulmuş dosyaları ifade eder. XLS : Excel’ de oluşturulmuş dosyaları ifade eder. PPT : Powerpoint’ de hazırlanmış dosyaları ifade eder. WIN : Windows’ la oluşturulmuş dosyaları ifade eder. INI : Windows’ un sistem dosyalarını ifade eder. MS-DOS’ un açılması için gerekli 3 dosya vardır. Bunlar Config.sys, Autoexec.bat, Commmand.com’ dur. Ayrıca, sistem dosyası olarak Msdos.sys (Dos ile ilgili sistem bilgilerini tutar. Örnek, versiyon bilgisi gibi) ve Io.sys (Dos’ un giriş/çıkış sistem bilgilerini tutar) vardır. CONFIG.SYS Bu dosya, bilgisayarın donanım özelliklerini değiştirmemizi sağlayan bir metin dosyasıdır. Yani bu dosyaya eklenecek komutlar aracılığı ile memory, fare, klavye, ekran ve bunun gibi araçların nasıl çalışacağı belirlenir. CONFIG.SYS dosyasının MS-DOS tarafından okunup işlenebilmesi için açılış diskinin ana dizininde bulunması gerekir. AUTOEXEC.BAT Bu dosya, DOS çalıştığında bazı programları otomatik olarak çalıştırma olanağı verir, ekran ve dil düzenlemesini sağlar. Bu sayede bilgisayarın her açılışı sırasında yüklemek zorunda kalacağımız klavye, fare, monitör dil ... programları yüklenmiş olur. COMMAND.COM Bu dosya, bilgisayar komutlarını yazdığımız komut derleyicisini görüntüler. COMMAND.COM bilgisayarın açılış diskinin ana dizininde bulunması gerekir. Bu olmadan bilgisayarın açılması mümkün değildir. Direk makine dilinde yazılmış olduğu için çok hızlıdır.
Bilgisayarda dosyalar içeriklerine veya özelliklerine göre dosya gruplarına ayrılabilir. Bu gruplara dizin adı verilir. Windows ortamında dizin ismi yerine klasör ismi kullanılır. 3 değişik dizin tipi vardır. Bunlar,
Bilgisayarın ana dizinidir. Kullanılan sürücüyü tanımlar (a:\ , b:\ , c:\). Kullanıcı root directory yaratamaz ve silemez.
Root directory altında oluşturulan dizinlerdir.
Directory’ lerin altında oluşturulan dizinlerdir. Alt dizinler root directory’ de iken sadece DIR komutunun yazılması ile ekranda görülmezler.
Komutlar İkiye Ayrılır ve komut isminin büyük veya küçük yazılması hiçbir şey değiştirmemektedir, büyük yada küçük yazmak aynı komuta karşılık gelmektedir. İç Komutlar : COMMAND.COM dosyası içinde bulunan temel komutlardır ve çalıştırılması ile belleğe yüklenerek çalıştırılan komutlardır. Örnek : Ver, Dir, vs. Dış Komutlar : Çalıştırılabilmesi için disk veya disket içinde dosya halinde bulunması zorunlu olan komutlardır. Örnek : Xcopy, format, vs.
DOS’ ta çalıştırılan komutun, çalışması için herhangi bir dosyaya ihtiyaç duymadan çalışan komutlara iç komutlar denir (Bilgisayarın açılışında kullanılan Command.com dosyasının içinde bulunan komutlardır). Çalışması için program dosyasının varlığına ihtiyaç duyulan komutlara Dış Komutlar denir. Dış komutları çalıştırabilmek için, o komutun programlama dosyasına ihtiyaç vardır. Örneğin format komutunu kullanabilmek için DOS’ da Format.com programının bulunması gerekir. Önemli İç Komutları, aşağıda inceledik. Bunlar ; CLS komutu: Ekranı temizler. Örnek: C:\> CLS DIR komutu: Disk veya disket üzerindeki dosyaları görüntüler. Örnek: C:\> DIR DIR Parametreleri :/P : (Dosyaları sayfa sayfa listeler) C:\> DIR/P /W : (Dosyaları yan yana listeler) C:\> DIR/W /A: (Gizli dosyaları listeler) C:\> DIR/A * : Bilinmeyen bir isim veya uzantının yerine kullanılan joker karakterlerdir. Örnek: C:\> DIR *.EXE C:\> DIR LATS.* ? : Bilinmeyen bir karakter yerine kullanılan jokerdir. Örnek: C:\> DIR A??S.EXE VOL komutu: Disk veya disketin etiketini ve seri numarasını görüntülemeyi sağlar. Örnek: C:\> VOL VER komutu: MS-DOS’ un versiyonunu görüntülemeyi sağlar. Örnek: C:\> VER DATE komutu: Bilgisayarın sistem tarihini görüntülemeyi sağlar. Örnek: C:\> DATE TIME komutu: Bilgisayarın sistem saatini görüntülemeyi sağlar. Örnek: C:\> TIME PROMT komutu: Komut satırı uyarısını değiştirmeyi sağlar. Bulunduğumuz yeri gösterir. Örnek: C:\> PROMPT C> (ilkel PROMT)
PROMPT Parametreleri$P: Aktif sürücüyü ve dizini görüntüler. $G: “>” işaretini görüntüler. $T: Enter’ e basıldığı andaki saati gösterir. $D: O gün ki tarihi gösterir. Görüntüsü değiştirilen PROMT’ u eski haline getirmek için; C:\> PROMPT $P$G COPY CON komutu: Dosya oluşturmayı sağlar. Ama artık bunun yerine Word gibi programlar vardır. Örnek: C:\> COPY CON LATS.TXT Oluşturduğumuz bu dosyayı kaydedip bitirmek için ^Z (Ctrl+Z) tuşlarına basılır. Kayıt yapmadan çıkmak için ^C (Ctrl+C) tuşlarına basılır.
Örnek: C:\> TYPE LATS.TXT C:\> TYPE LATS.TXT | MORE Örnek: C:\> REN LATS.TXT TUFAN.DOC MD komutu: Dizin oluşturmayı sağlar. Örnek: C:\> MD LATS CD komutu: Dizin değiştirmeyi sağlar. Örnek: C:\> CD LATS C:\LATS> CD.. C:\LATS\DENEME> CD\ RD komutu: Dizinleri silmeyi sağlar, yalnız dizin içinde hiçbir dosya veya altdizin olmamalıdır. Eğer varsa öncelikle altdizinler ve dosyalar silinmelidir. Silinecek dizin içinde hiçbir şey bulunulmaması gerekir. Eğer silinecek dizin içinde dosya veya dizin bulunuluyorsa önce o dizinin bir önündeki dizine çıkılmalı ve sıra ile temizlemelidir. Bu işlemi DELTREE komutu ile dizin içerisine bakmaksızın silebiliriz. Örnek: C:\> RD LATS COPY komutu: Dosya veya dosyaları belirtilen ortama kopyalamayı sağlar. Kullanım şekli ise nereden nereye şeklindedir. İlk belirtilen yer nerden olduğu ikinci belirtilen yer ise nereye kopyalanacağıdır. Copy komutu, birden çok dosyayı bir seferde kopyalamaz her dosyayı tek tek kopyalar. Örnek: C:\> COPY C:\LATS.TXT C:\DOS DEL komutu: Dosya veya dosyaları silmeyi sağlar Örnek: C:\> DEL LATS.TXT C:\> DEL *.* C:\> DEL *.EXE Bilgisayarda dosyalar halinde bulunması gereken komutlardır. Kullanılacak komuta ait dosyanın çalışılan sürücüdeki disk veya diskette bulunması gerLATSektedir. Aksi taktirde komut ile ilgili çalışma gerçekleştirilemez. FORMAT komutu: Yeni alınan disk veya disketi biçimlendirir ve kullanılır hale getirir yanı sıra dolu olan bir disk veya diskete uygulandığında içindeki tüm bilgileri siler, disk veya disketteki bozuk olan sektörleri düzeltir (düzelebilecek durumda olanları), virüslü olan disk veya disketteki virüsleri temizlemeyi sağlar (temizlenebilecek durumda olanları). Örnek: C:\> FORMAT A: FORMAT Parametreleri /s : Disk veya diskete bilgisayarı açmayı sağlayan sistem dosyalarının yüklenmesini sağlar. Örnek: C:\> FORMAT a:/s Örnek: C:\> FORMAT a:/q /v: : Disk veya diskete Formatlama sırasında isim vermeyi sağlar. Verilecek isim 11 karakteri aşmamalıdır. Örnek: C:\> FORMAT a:/v:ÇALIŞMA /F: : Formatlanacak DD bir disketin kapasitesini tanımlamayı sağlar. Örnek: C:\> FORMAT A:/F:720 Örnek: C:\> FORMAT A:/U Gerektiğinde birden fazla parametre aynı komut satırında tanımlanabilir. Örnek: C:\> FORMAT A:/S/V:DERS/F:720/u UNFORMAT komutu: Yanlışlıkla Formatlanmış bir disk veya disketi eski haline getirmeyi sağlar. U parametresi ile Formatlanmış kayıt ortamı UNFORMAT ile kurtarılamaz. Örnek: C:\> UNFORMAT A: LABEL komutu: Disk veya disketin ismini değiştirmeyi sağlar. Verilecek isim 11 karakteri aşmamalıdır. Örnek: C:\> LABEL EĞİTİM DISCOPY komutu: Diskcopy işlemi aynı kapasitedeki 2 disket veya disk arasında gerçekleşir. Kaynak (A) disketteki tüm dosyalar, hedef (B) diskete kopyalanmadan önce hedef disket formatlanır. İşlem bittikten sonra her iki disket içindeki dosyaların aynı olduğu görülür. İşlem sırasında disket isterken karşılaşılan mesajlar; Source : Kaynak disketi tanımlar. Mesaj görüldüğünde sürücüye kaynak (kopyası alınan) disket takılır. Target : Hedef disketi tanımlar. Mesaj görüldüğünde sürücüye hedef (alınan kopyayı konacağımız) disket takılır. Örnek: C:\> DISKCOPY A: B: MEM komutu: Bilgisayarın hafızası (MEMORY) ile ilgili bilgilerin ve bellek bilgilerinin görüntülenmesini sağlar. Örnek: C:\> MEM ATTRIB komutu: Dosyalara özellik vermeyi veya iptal etmeyi sağlar. Özellikler, (+) işaretinin ardından özelliğin baş harfinin yazılması ile verilir, (-) işaretinin ardından yine özelliğin baş harfinin yazılması ile iptal edilir. Özellikler şunlardır; Özelliğin Adı Verilmesi İptali
Örnek: C:\> ATTRIB C:\> ATTRIB +H LATS.TXT C:\> ATTRIB -H LATS.TXT C:\> ATTRIB +H,+R LATS.TXT C:\> ATTRIB -H,-R LATS.TXT TREE komutu: Dizinleri, altdizinleri ve dosyaları ağaç yapısında görüntülemeyi sağlar. /f : Dizin ve altdizin içindeki dosyaları ağaç yapısında görüntüler. Örnek: C:\> TREE C:\> TREE/F MOVE komutu: Dosya veya dosyaları belirtilen ortamlara taşımayı sağlar. İşlem bittikten sonra tanımlanan dosyaların kaynak ortamdan silindiği ve hedef ortama aktarıldığı görülür. Copy komutunda olduğu gibi Move komutunda da "NERDEN" ve "NEREYE" sorularına yanıt aranır. (Bunu bir evden başka bir eve taşınmayı örnek alabiliriz. Artık eski adreste kalmıyoruz ve yeni adresteyiz gibi düşünebiliriz.) Move NERDEN NEREYE Örnek: C:\> MOVE A:\LATS.TXT C:\SINIF Diğer bir özelliği de dizinlerin isimlerini değiştirmeyi sağlar. Örnek: C:\> MOVE SINIF DERS MORE Parametreleri | : Sayfa sayfa döküm almayı sağlar. Örnek: C:\> TREE | MORE C:\> ATTRIB | MORE Örnek: C:\> MORE < LATS.TXT SYS komutu: Disk ve veya disket içersine sadece bilgisayarı açmaya yarayan sistem dosyalarını yüklemeyi sağlar. Yapılan işlemden kayıt ortamındaki diğer dosyalar etkilenmez. Örnek: C:\> SYS A: DELTREE komutu: Dizinleri içlerindeki altdizinler ve dosyalarla beraber silmeyi sağlar. Komut satırına ROOT’ a bağlı olan dizin adı yazılır. /Y : Onay almadan silme işleminin doğrudan gerçekleştirilmesini sağlar. Örnek: C:\> DELTREE DENEME C:\> DELTREE/Y DENEME XCOPY komutu: Dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber belirtilen ortamlara kopyalamayı sağlar. Kullanım şekli copy komutu ile aynıdır, fakat birkaç tane ek parametresi vardır. Xcopy komutu dosyaları copy komutu gibi tek tek değil bellek kapasitesine göre, topluca kopyalamayı da sağlar. XCOPY Parametreleri /S : Dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber kopyalamayı sağlar. /E : İçi boş olan dizinleri kopyalamayı sağlar. Örnek: C:\> XCOPY DOS\*.* A:\DOS/S/E UNDELETE Parametreleri /LIST : Kurtarılacak veya kurtarılamayacak dosyaların listesini görüntüler. Kurtarılamayacak olan dosyalarının yanında (**) görülür. /ALL : Silinmiş dosyaların bilgisayar tarafından kurtarılmasını sağlar. Kurtarılan dosyaların ilk karakterinin yerinde (#) görülür. Örnek: C:\> UNDELETE/LIST C:\> UNDELETE/ALL C:\> UNDELETE LATS.TXT Örnek: C:\> DOSKEY BACKUP komutu: Hard Disk’ teki dosyaları diskete yedeklemeyi sağlar. Yedekleme sırasında bilgisayar her diskete bir numara verir. Fakat bu işlem dosyaları sıkıştırmadan gerçek boyutu ile yaptığı için pek kullanışlı değildir, bunun yerine sıkıştırma programları ile yedek almak daha karlıdır. /S : dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber yedekler. Örnek: C:\> BACKUP C:\WINDOWS\*.* A: C:\> BACKUP C:\WINDOWS A:/S RESTORE komutu: Backup ile diskete yedeklenmiş dosyaları hard disk’ e geri yüklemeyi sağlar. Örnek: C:\> RESTORE A: C: C:\> RESTORE A: C:/S ARJ Parametreleri X : Dosya açmayı sağlar. A : Dosya sıkıştırmayı sağlar. -V1440 (720) : 3.5 HD veya 3.5 DD standardına göre dosyayı sıkıştırır yada açmayı sağlar. Bu parametre kullanıldığında dosya uzantıları ARJ, A01, A02 ve bunun gibidir. -R : Bulunulan ortamdaki directory’ lerin sıkıştırılıp açılmasını sağlar. Hard Disk İçinde Sıkıştırma Örnek: C:\> CD YEDEK C:\YEDEK> ARJ A -R ÇALIŞMA.ARJ Hard Disk İçinde Açma Örnek: C:\> CD YEDEK C:\YEDEK> ARJ X -R ÇALIŞMA.ARJ Not : Bir Hard Diski formatlamak ihtiyacı, çoğu zaman mevcut işletim sisteminin yersizliği veya “çökmesi” durumunda olur. Bu işlemi çok dikkatli yapmalısınız. Çünkü diskteki tüm veriler kaybolacaktır. Eğer diskinizi formatlamaya karar vermişseniz ve Winsows 9x/Me kullanıcısı iseniz bilgisayarınızı MS-DOS kipinde başlatmalısınız. Aksi takdirde Windows buna izin vermeyecektir. Bilmiyorum haberi olmayan var mı? Windows 3.1 - 95 – 98 - ME işletim sistemi MS-DOS işletim sistemi üzerinde çalıştırılırlar. Bilgisayar, önce MS-DOS veya DOS işletim sistemini açar ve bu işletim sisteminden sonra Windows’ lardan hangisi yüklü ise çalıştırılır. Bilgisayarınızda bir sorun oluştuğunda daha önceden çıkartmışsanız, Windows açılış disketi ile, yada açılışta F8 tuşuna basıp "Sadece Komut İstemi" seçeneği ile bilgisayarınızı açtığınızda karşınıza siyah ve sadece yazıların olduğu bir ekran gelir. Duruma göre önünüzde c:\> tarzında bir satır ile karşı karşıya kalırsınız. Sisteminiz sizi yarı yolda bırakmış ve DOS’ un o komut sistemi ile baş başa kalmışsınızdır. Bir nevi hayatınız kararmış ve belki de bir daha o güzel masaüstünüze dönemeyeceksinizdir. Her şey bitmiştir. Aşağıda bu işletim sistemlerini temel özellikleri ile inceleyeceğiz. Ayrıca ; Macintosh OSAdı Macintosh olan bir bilgisayar çeşididir ve Mac/Os adı verilen bir işletim sistemi kullanır. DOS TABANLI WİNDOWS İŞLETİM SİSTEMLERİOS/2OS/2 (Operating System), ilk olarak IBM ve Microsoft’ un ortaklaşa çalıştığı bir proje olarak geliştirilmiştir. Microsoft’ un bu projeden ayrılmasından sonra IBM projeyi sürdürme kararı alırken ikinci kuşak yepyeni bir işletim sistemi yazmayı amaçlamaktaydı. Temel amaçları, kullanıcıya bir grafik arayüz (görsel görünüm) sunmak, gerçek anlamda çok görevli ve bağlanabilirliği yüksek bir sistem yaratmak olan OS/2, minimum sistem gereksinimleri 386 tabanlı bir işletim sistemi, 4 MB ram, 20 MB civarı sabit disk alanı ve VGA ekran kartından oluşuyordu. WİNDOWS 3.1Günümüzde en çok kullanılan grafik kullanıcı arabirimli işletim sistemi olan Windows 3.1, 1992 yılında PC tarihinde kilometre taşı sayılabilecek önemli olaylardan biridir. 16 bit yapıda olan Windows 3.1, PC kullanımının artmasında önemli rol oynarken, DOS’ la beraber kullanılmasından dolayı tam bir işletim sistemi olarak düşünülmektedir. Grafik kullanıcılı arabirim desteği sunması, multimedya desteği vermesi, çok görevli çalışması, nesneye dayalı teknoloji kullanması avantajları olarak sayılabilirken; kısıtlamaları arasında ise 32 bit olmaması, gerçek çok-görevliliği sağlamaması ve tam anlamıyla bir işletim sistemi olmaması sayılabilir. WİNDOWS 3.111993 Nisan ayında 3.1 uyarlaması, 1993 Ekim ayında ise 3.11 uyarlaması çıkan WFW ( Windows For Workgroups ), Windows ortamı altında, görsel bir peer-to-peer (eşler arası) ağ tasarımı olarak tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Diğer bir deyişle Windows 3.1’ in ağ bütünleştirilmiş halidir. Microsoft’ un ağ olanakları içeren ilk Windows uyarlaması Windows 3.1 idi, WFW ise 32 bitlik dosya erişim yapısı ve 32 bitlik ağ desteği ile Microsoft At Work kavramının ilk sonuçlarının görüldüğü bir işletim sistemidir. Örneğin, ağdaki herhangi bir bilgisayarda fax kartı varsa, kullanıcı kendi bilgisayarından yazdığı bir yazıyı diğer bir bilgisayardan faxlayabilmektedir. WİNDOWS 95Windows 3.1, dünyada milyonlarca satmış ve hala satılmaya devam etmektedir. Windows 3.1, PC’ leri kolay kullanılabilir hale getiren bir işletim ortamı olmakla beraber DOS’ la birlikte çalışması nedeniyle tam bir işletim sistemi olarak düşünülmektedir. Microsoft firması Windows ürün ailesini, kol saatleri, telefon, televizyonlardan, dev bilgisayar ağlarının merkezi olacak şekilde geniş bir yelpazeye yayılmış bir biçimde geliştirilmekteyken Bill Gates bu stratejiyi Windows Everywhere olarak telaffuz etmiştir. Windows 95, mevcut Windows 3.x işletim sisteminin gelişmiş olarak geniş bir kullanıcı kitlesine (MS-DOS, Windows 3.11 kullanıcıları) hitap etmek üzere geliştirilmiş bir işletim sistemidir. Windows 95, birçok yeniliği bulunmakta ve bu kullanıcıyı rahatlatmaktadır. Windows 3.1’ e göre biraz daha farklı masa üstü kullanılarak hem karmaşıklık azalmış hem de programlar arası geçiş oldukça hızlanmıştır. Windows 95 görev çubuğunda birden fazla program aynı anda çalışmakta ve geçişler daha kolay olmaktadır. Windows 95 tak çalıştır, özelliği ile donanım birimlerini otomatik tanır. Windows 95’ de Dos’ tan gelen 8 karakterlik dosya ismi sınırı ortadan kalkmıştır. Ayrıca Windows 95 ‘ de bir yapay zeka ürünü olan mouse’ un sağ tuşu devreye sokularak, yapacağımız en önemli işlemlere daha kısa ve kolay bir şekilde erişmemizi sağlar. Kopyalama işlemleri için kes, kopyala, yapıştır ve sürükle bırak özellikleri kullanılabilmektedir, bu sayede komut ve yol belirtme özelliği kalkmıştır. Ayrıca birden fazla bilgisayara, ağ oluşturabilmektedir. 2000 yılı sorunu çözülmemiş olduğundan daha sonra yaması çıkmıştır. WİNDOWS 95’ de dosya özellikleri: 1. Dosya ismi 256 karakter uzunluğunda olabilir. 2. Dosya isminde birden fazla boşluk ve nokta kullanılabilir. 3. Küçük büyük harf fark etmez. 4. Özel anlam taşıyan karakterler kullanılmaz.(*,?,”,:,<>) WİNDOWS 98Windows 98, Windows 95 özelliklerine ek olarak, internet ve multimedya destekli dos tabanlı bir işletim sistemidir. Windows 95 gibi, Windows 98’ in en önemli özelliği nesneye yönelik (görsel) olmasıdır. Yani DOS ortamına girilmeden direk olarak grafiksel kullanıcı arayüz ortamına girilir. Bilgisayarın açılması ile, ekrana gelen görüntü Windows 98’ in arayüzüdür. Bütün işlemlerin buradan yürütüleceği bu ekranın tümüne Masaüstü denir. Masaüstündeki resimlere ise Simge (icon) denilmektedir. Simge kavramı yerine nesne, sembol veya öğe kavramı da kullanılmaktadır. Windows 98, windows 95’ den sonra çıktığı için daha fazla donanımı desteklemektedir. Windows 98’ de de 2000 yılı sorunu vardır, onun için daha sonra Windows 98 SE (Second Edition) çıkmıştır. WİNDOWS ME (Millennium Edition) Windows 98’ den sonra çıkmıştır. Daha güzel ve kullanışlı yeni şeyler eklenmiştir. Örneğin, 11 adet oyun ve bu oyunlardan bir tanesini de internet üzerinden oynaya biliyorsunuz. Güçlü yönleri: • Video, müzik ve fotoğraf: Dijital fotoğrafları, müziği ve videoyu kolayca yönetebilir, paylaşabilir ve düzenleyebilirsiniz. • Gelişmiş kullanıcı deneyimi: Windows Me içerdiği yeni sistem koruma özellikleri ve gelişmiş yardım işlevleri sayesinde ev kullanımı için şimdiye dek üretilmiş en sorunsuz işletim sistemidir. • Gelişmiş ev ağ sistemi: Evde ağ sistemi kurmak iyi bir yöntem olabilir, böylece evinizdeki tüm bilgisayarlar yazıcıları, Internet bağlantılarını ve diğer aygıtları paylaşabilir. • Zengin Internet deneyimi: Windows Me geniş bant bağlantısı desteği, Internet haberleşme araçları ve çevrimiçi oyunlar içeriyor
1. Ev videolarınızı bilgisayarınıza aktarabilir ve düzenleyebilirsiniz Yönetmen koltuğuna oturun. Analog veya dijital kameranızdan gelen video görüntülerini bilgisayarınıza aktarın ve düzenleyin. Sahneleri kolayca bölün veya grafik, konuşma ya da müzik ekleyin. İşiniz bittiğinde, Windows Movie Maker sayesinde eserinizi elektronik posta veya Web sitesi aracılığıyla dostlarınızla ve ailenizle paylaşabilirsiniz. 2. Fotoğraf koleksiyonunuzu tozlu kutunuzdan Web’e taşıyın Windows Me’de fotoğraflarla çalışmak çok kolay. Dijital kameranızı bilgisayarınıza bağladığınız anda Windows Me kullanışlı bir sihirbaz görüntüler; bu sihirbazı kullanarak dijital görüntülerinizi kolayca içe aktarabilir ve saklayabilirsiniz. Sonra yeni "Resimlerim" klasörünü kullanarak fotoğraflarınızın küçük resimlerine bakabilir, resimleri büyüterek ayrıntıları görüntüleyebilir veya resimleri slayt gösterisi halinde sıralayabilirsiniz. Oluşturduğunuz her şeyi elektronik posta veya Web yoluyla paylaşabilirsiniz 3. Sevdiğiniz müzikler için arşiv ve dizin oluşturabilirsiniz İlk tamamen entegre dijital müzik deneyimini sunan Windows Me CD-kalitesinde ses dosyalarından oluşan bir kitaplık oluşturabilmenizi, bu kitaplık için dizin geliştirebilmenizi ve bunları bilgisayarınızda saklayabilmenizi olanaklı hale getiriyor. Windows Media™ Player kapsamlı bir Internet radyo istasyonları katalogu dahil olmak üzere çoklu ortam içeriğini kolayca izleyebilmenizi ve dinleyebilmenizi sağlıyor. Müzikle birlikte hareket eden görsel etkiler seçerek dinleme deneyiminizi özelleştirebilir veya yeni bir “dış görünüş” belirleyerek yazılımınızın görünüşünü değiştirebilirsiniz 4. Önemli dosyalarınızı koruyun Windows Me önemli sistem dosyalarınızın kaza sonucu veya kötü niyetli bir virüs ya da sorunlu bir uygulama tarafından silinmesine veya değiştirilmesine izin vermez. 5. Bilgisayarınızı normal durumuna geri getirin Bilgisayarınızda herhangi bir sorun oluşursa, System Restore (Sistem Geri Yükleme) özelliği sisteminizi her şeyin normal olduğu durumuna geri getirir! 6. Gerek duyduğunuz yanıtları bulun Windows Me’deki gelişmiş Yardım ve Destek özellikleri bilgisayarınız, işletim sisteminiz ve yazılım programlarınız için yardımı tek bir yerde birleştiriyor. Gerek duyduğunuz yardıma daha hızlı, daha iyi ve daha kolay okunan sorun giderme menüleriyle ulaşın. 7. Video kaydedicinizi ve termometrenizi programlamak için bilgisayarınızı kullanın Windows Me varolan ve gelecekte üretilecek Evrensel Tak ve Kullan aygıtları için yeni destek sunuyor. Gelecekte, Bir Internet sitesinden TV listesini sürükleyip video kaydedicinize veya DVD oynatıcınıza bırakabilecek veya evinizin sıcaklığını bilgisayarınızdan kontrol edebileceksiniz. 8. Evinizdeki bilgisayarları birbirine bağlayın Windows Me sayesinde evinizdeki tüm bilgisayarları hemen birbirine bağlayabilirsiniz. Windows Me ağ üzerindeki kullanılabilir kaynaklarınızı (örneğin yazıcıları ve klasörleri) otomatik olarak algılar ve paylaşır. 9. Arkadaşlarınızla ve meslektaşlarınızla hiç olmadığı kadar kolay irtibat kurun Outlook Express, MSN Messenger Service ve NetMeeting birlikte çalışarak haberleşmeyi kolaylaştırıyor ve verimli hale getiriyor. Dünyanın her yerinde Web üzerinden oturum açabilir ve elektronik postanızı kontrol edebilir, arkadaşlarınızla sohbet edebilir veya meslektaşlarınızla canlı toplantı yapabilirsiniz. 10.Yeni oyun olanakları Windows Me içindeki yüksek ağ desteği sayesinde ev ağı üzerinde ev arkadaşlarınızla oyun oynayabilir veya Internet üzerinden tanımadığınız bir rakiple yarışabilirsiniz.
VGA daha yüksek çözünürlükte monitör Pentium 150MHz işlemçi yada daha iyisi 32MB RAM veya yükseği Minimum 320MB boş hard-disk alanı CD-ROM drive DVD decoder kartı veya software (DVD option) 28.8 Kbs modem veya daha hızlı Internet bağlantısı Pentium-uyumlu eşit derecede TV kartı (WebTV seçenekli) İyi kalite mikrofon (Windows Movie Maker seçeneği) Video capture Kartı (Windows Movie Maker seçeneği) Ses kartı, hoparlör ve kulaklık Microsoft Mouse veya uyumlu işaretleme aygıtı
Microsoft Windows CEMICROSOFT WINDOWS CE ile Win32 ya da katıştırılmış programlama becerileri için dinamik, yeni yerler yaratın. Bu kapsamlı paketle, doğrudan Microsoft Windows CE ürün ekibinin hazırladığı araçlara, uzman yönergelerine ve resmi belgelere sahip olacaksınız. Microsoft Windows CE Programmer' s Guide, Microsoft Windows CE Communications Guide, Microsoft Windows CE Device Driver Kit ve Microsoft Windows CE User Interface Services Guide da dahil olmak üzere, bu özlü, modüler işletim sistemini sonraki kuşak akıllı uygulamalar ve mobil aygıtlar için programlamakta gerekli her şeyi bulacaksınız. Palm dediğimiz küçük el bilgisayarları için hazırlanmış bir işletim sistemidir. NOVELL NETWARE Novell bir işletim sistemidir. Birden çok bilgisayarın bir ağ oluşturmasını sağlar. Netware işletim sistemi ağ içinde hizmet birimi olarak adlandırılan büyük kapasiteli sabit diski ve hızlı bir işlemcisi olan bir bilgisayara kurulur. İş istasyonlarının, ağa katılmaları ise çok kolaydır. 1982 senesinde, Orem’ de küçük bir ofiste Utah, Ray Noorda, Judith Clarke, Craig Burton ve Superset adlı firmadan gelen programcılar PC ağının nasıl olabileceğini önceden gördüler. O zamanlar, Corvus Systems gibi temel olarak hard disk satan firmalar ile rekabet halindeydiler, fakat Novell en baştan birleşik bilgisayar sistemleri için yazılım üretmeye yöneldi. Novell orijinal olarak Motorola, işlemcisi üzerinde çalışmak üzere geliştirildi. Ancak daha sonra Novell’ in stratejileri aslında tek kullanıcı için geliştirilmiş olan 8088 Intel mikro işlemcilerinde de çalışmayı sağlayarak gelecekte daha yaygın olmayı amaçlıyordu. Novell kullanıcıya, DOS ortamını kullanırken kolayca netware ağ ortamına geçecek biçimde bir ara birim sağlayarak, Netware’ in kişisel bilgisayarlarla kurulabilecek Yerel Bilgisayar Ağlarına yaygın olarak kurulmasını sağladı. Zor anlarda ve çabucak kazanç elde etmek için finansörlerin Noorda üzerinde baskı oluştuğu zamanlarda, Noorda yazılımı, sistem araçlarını ve desteği daha uzun vadeli sağlamak için Novell’ i yönlendirmeye devam etti. NetWare üzerinde şu ana kadar en az sekiz defa büyük değişiklikler yapılmıştır ve şu anda 400,000 Lan üzerinden 4,000,000 kişiye hizmet vermektedir. NetWare ürün ailesi PC-tabanlı ağ işletim sistemlerine dört kilometre taşı yerleştirmiştir.
1991 yılının başına kadar, Novell’ in ELS (Entry Level System) NetWare ürünleri küçük bir ağa ihtiyacı olan organizasyonlara çözümler sundu. O zamanlar, firma ELS NetWare’ i bıraktı ve birkaç ay sonra NetWare Lite adlı yeni, tamamen farklı bir ürün ortaya çıkardı. Lite 1993 yılında Personal NetWare’ le değiştirildi. Personal NetWare DOS veya Windows üzerinde çalışan eşitler arası dosya ve yazıcı paylaşımına izin veren modern bir ağ ürünüdür. Daha önce Advenced NetWare 286 olarak bilinen NetWare 2.X orta-sınıf ağları (100 kullanıcıya kadar) ve ağlar arası yönlendirme hizmetlerini destekler, Dünya çapında binlerce dağıtıcıda yüklü olmasına rağmen Novell NetWare 2.X’ i artık doğrudan desteklemez. Daha önce Advanced NetWare 386 olarak bilinen NetWare 3.X daha önceki NetWare uygulamalarına ek olarak endüstriye ağ uygulamalarının geliştirilebilmesi için gerekli platformu sağlar. NetWare 2.X ve 3.X’ in yüksek performanslı disk önbellekleme (‘elevator seeking’ ve diğer tekniklerle) çok iyi ve güvenli çok çeşitli ağ adaptörlerini kulanabilme yetenekleri gibi ortak özellikleri vardır. NetWare 4.X ve NetWare’ in Unix uyarlamaları gibi diğer ürünler firmadaki devrimin bir göstergesidir. Novell yapılarının, bir düzeni yada aşağı yukarı o sayıda düğümleri olduğunu gösteren bazı istatistiki bilgilere rağmen, Novell hızlı büyümeler için plan yapmaktadır. Novell uluslar arası bağlantılar arasında yapılan olan yüzlerce dağıtıcıya sahip büyük ağlar için tasarlanmış birçok özellikler içerir. Netware işletim sistemi, C dili ile yazılmıştır. Bu özelliği nedeniyle Novell Netware yazılımı, taşınabilir(portable) bir programdır ve beraberinde birçok işletim sisteminin de çalışmasına olanak sağlar (yani, birçok işletim sistemini destekler). Bunlar Windows NT DOS, UNIX, OS/2 işletim sistemleridir. Kısaca, Novell firması 1983 yılında kurulmuştur. Firmanın amacı kişisel bilgisayarlar arasındaki ağlar için yazılım ürünleri geliştirmektir. Novell’ in önerdiği ağ birçok sistemi, küçük bir yerel ağdan büyük bir bilgisayar ağına kadar da her türlü yerleşim düzenini desteklemektir, ilk gerçek dosya paylaşım sistemini geliştiren ve kullanan ağ işletim sistemdir. Yüksek hata toleransı, disk çiftleme ve aynalama gibi gelişmiş özelliklere sahiptir. Novell Netware dünyada kullanılan en yaygın işletim sistemlerinden biri olma özelliğini sürdürmektedir. En eski ağ işletim sistemlerinden birisi olması sayesinde pek çok ürün, donanım ve yazılım Novell ile uyumlu çalışabilmektedir. Netware’ de kullanılan “paket patlama” modu ile 512 byte’ lık paket sınırı aşılmıştır ve bu da performansı oldukça etkilemektedir. Kullanıcıların ve uygulama geliştirenlerin bir ağ işletim sisteminden isteyebilecekleri her şey Netware’ de vardır. Kullanıcılar için, dosya sistemi hızlı, güvenilir ve geniştir. Sistemi hem kullanıcı sayısı açısından hem de dosya dağıtıcı sayısı açısından geliştirebilirsiniz. Netware programcılara, gelecek kuşak dağıtıcı uygulamaları geliştirebilmeleri için gerekli platformu ve araçları sağlar. Şu anda son sürüm olan NetWare 5.x’ in özellikleri; genel isimlendirme, aktif güvenlik, Windows entegrasyonu, paket patlama modu sayesinde ağ işletim sistemlerinde iddialı bir yere sahiptir. Versiyonlarından da (sürümlerinden) bahsedecek olursak, Netware Lite, Netware v2.2, Netware v3.11 ve 3.12, Netware v4.01, Netware v4.2 ve Netware v5.1 şeklinde gitmektedir. Microsoft Windows Ürünlerindeki ve Linux’ daki gelişmeler sebebi ile eski güncelliğini kaybetmeye başlamıştır. Grafik arayüzü (görsel görünüm), kullandığımız windows görünümünde olmadığından kullanıcılar tarafından fazla sevilmemektedir. Aşağıda Novell versiyonlarının çıktığı tarihte en çok tutulan versiyonları görülmektedir.
Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|