68
QAZAXISTANIN "XƏBƏR" İNFORMASİYA
AGENTLİYİNƏ MÜSAHİBƏ
Astana,
Azərbaycan prezidentinin iqamətgahı
2 mart 2004-cü il
S u a l:
İlham Heydəroviç, Sizin Qazaxıstana dövlət səfəriniz təxminən bir saatdan sonra başa çatır.
Bu səfərin əsas yekunlarından, xüsusən neft-qaz sahəsində əməkdaşlıqdan qısaca danışa bilərsinizmi?
Bakı–Tbilisi–Ceyhan layihəsində Qazaxıstanın iştirakı barədə nə deyə bilərsiniz?
C a v a b: Səfər çox uğurlu keçdi. Qazaxıstan prezidenti Nursultan Abişoviç Nazarbayevlə,
digər rəsmi
şəxslərlə aparılmış danışıqlardan çox məmnunam. Biz ikitərəfli əməkdaşlığın bütün məsələləri barədə, regional
məsələlər haqqında fikir mübadiləsi apardıq. Baxışlarımız tam uyğun gəlir.
Qazaxıstanla Azərbaycan dost və qardaş ölkələrdir və çox fəal surətdə qarşılıqlı fəaliyyət göstərirlər. İndi
başlıca vəzifəmiz iqtisadi münasibətləri inkişaf etdirmək, əmtəə dövriyyəsini artırmaqdır. Bundan ötrü real
imkanlar var.
Təbii ki, danışıqların və görüşlərin əsas mövzularından biri energetika siyasətimiz idi. Qazaxıstan və
Azərbaycan öz enerji ehtiyatlarını fəal inkişaf etdirir və adambaşına xarici sərmayələrin həcminə görə MDB
ölkələri arasında liderlərdir. Hər iki dövlətin mövcud imkanlarından və potensialından
daha dolğun istifadə
edilməlidir. Əlbəttə, Bakı–Tbilisi–Ceyhan layihəsində Qazaxıstanın iştirakı həm Azərbaycanın, həm də
Qazaxıstanın mənafelərinə uyğun olacaqdır və ümumən, regional təhlükəsizliyi möhkəmləndirəcəkdir. Bu gün
Qazaxıstan tərəfinin öz enerji ehtiyatlarının – neftin və gələcəkdə, ola bilsin, qazın
bizim şəbəkələrimiz
vasitəsilə nəql olunması üçün infrastrukturumuzdan istifadə etmək istəyi var. Biz isə öz tərəfimizdən,
Qazaxıstan neftinin Bakı–Tbilisi–Ceyhan boru kəməri ilə nəql olunması üçün hər cür şərait yaratmağa hazırıq.
S u a l:
Müstəqil Dövlətlər Birliyində Qazaxıstanın müxtəlif sahələrdə islahatlarının müsbət
təcrübəsindən çox danışırlar. Hansısa islahat Sizi maraqlandırdımı və bundan Azərbaycanda istifadə
edilə bilərmi?
C a v a b: Bu doğrudan da belədir. Mənə əvvəllər də məlum idi ki, Qazaxıstan iqtisadi islahatların sürətinə
görə MDB məkanında liderdir. Lakin iqtisadi islahatlar, özəlləşdirmə və iqtisadiyyatın bazar məcrasına
yönəldilməsi Azərbaycanda da çox fəal həyata keçirilir.
Bu gün bizim ÜDM-in 70 faizindən çoxunu özəl bölmə verir.
Təbiidir ki, ölkələrimizin bu istiqamətdə ümumi
cəhətləri çoxdur. Lakin elə sahə vardır ki, biz sizin təcrübənizi öyrənmək istərdik, prezident Nursultan Abişoviç
Nazarbayevlə və Baş nazirlə görüşlərimizdə də bu barədə söhbət getmişdir. Bu, energetika sahəsində islahatlara
aiddir. Azərbaycanda bu sektorda hələlik müəyyən problemlər – xüsusilə ödəməmələr, enerji ehtiyatlarının
qiymətlərinin tarazlaşdırılmaması – mövcuddur. Biz bu sahədəki təcrübədən öyrənməyi çox istərdik.
Burada mənə həmçinin aydın oldu ki, Qazaxıstanda pensiya islahatları çox fəal keçirilmişdir. Özəl pensiya
fondları yaradılmışdır
və əslində, bu yük dövlətin üzərinə düşmür. Azərbaycanda hələlik belə deyildir və biz
Qazaxıstanın təcrübəsi ilə çox maraqlandıq. Biz razılaşdıq ki, mütəxəssislərimiz buraya gəlib həmin təcrübəni
öyrənsinlər və biz də onu tətbiq edə bilək. Bütövlükdə, digər istiqamətlərdə, zənn edirəm ki, müxtəlif
səviyyələrdə əlaqələrimiz
nə qədər çox olsa, daha yaxşı qarşılıqlı fəaliyyət göstərəcək və bir-birimizə kömək
edəcəyik.
S u a l:
Növbəti sual beynəlxalq siyasət haqqındadır. Vahid iqtisadi məkanın perspektivlərinə necə
baxırsınız və buna hansı ölkələr qoşula bilər?
C a v a b: Bu barədə danışmaq mənim üçün çətindir. Qazaxıstanın təşəbbüsündən xəbərimiz var və əlbəttə,
onu alqışlayırıq. Hər şey iqtisadi amillərdən asılı olacaqdır. İş belə gətirib ki, Sovet İttifaqı dağıldıqdan sonra
MDB ölkələri ağır vəziyyətdən təkbaşına çıxmışlar. Hərə bacardığı kimi çıxmışdır, birinin uğuru çox,
digərinin
az olub, lakin bütövlükdə ölkələrin əksəriyyətində müstəqilliyin və iqtisadi potensialın təşəkkül tapması və
möhkəmlənməsi prosesi artıq başa çatmışdır.
Təbiidir ki, bu gün qarşıda yeni vəzifələr – öz məqsədlərinə nail olmaq üçün səyləri necə birləşdirmək
vəzifələri durur. Bu baxımdan vahid iqtisadi məkan barədə Qazaxıstanın və digər ölkələrin irəli sürdükləri
təşəbbüslər mövcuddur. Azərbaycanda buna maraqla yanaşırlar, biz bu təşəbbüsləri öyrənirik. Əlbəttə, əgər
iqtisadi mənafelərimizə uyğun olarsa, biz bu təşəbbüslərdə iştirak edəcəyik.
S u a l:
Azərbaycanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına daxil olmasının mümkünlüyü
müzakirə edilirmi?