I bob. Kompozitsiya

PEYZAJ SHE'RIYATIDA KOMPOZITSIYA (CHO'LPON SHE'RIYATI MISOLIDA)
Mundareja
Kirish
I BOB. KOMPOZITSIYA
1.1Syujet haqida tushuncha.
1.2Syujet turlari.
1.3Syujet komponentlari.
1.4Konflikt va uning turlari.
1.5Badiiy asar kompozitsiyasi.
II B OB CHO’LPON SHE’RIYATIDA SHARQ MAVZUSI.
2.1 Cho’lpon hayoti va ijodiga bir nazar.
2.2 Cho’lpon she’rlarining mavzu doirasi.
2.3 Cho’lpon she’riyatida Sharq mavzusi.
Xulosa
Foydalanilgan Adabiyotlar
Kirish
Mavzu Dolzarbligi. Syujet (frans. — predmet, "asosga qo`yilgan narsa") badiiy shaklning eng muhim elementlaridan biri sanalib, badiiy asardagi bir-biriga uzviy bog`liq holda kechadigan, qahramonlarning xatti-harakatlaridan tarkib topuvchi voqealar tizimini anglatadi. Umuman, syujetlilik badiiy adabiyotning xos xususiyatlaridan biri bo`lib, barcha turdagi badiiy asarlarda ham syujet mavjuddir. Faqat shunisi borki, har bir turda, janrda syujet o`ziga xos tarzda namoyon bo`ladi. Masalan, aksariyat lirik she`rlarda voqealar tizimi mavjud emas, biroq ularda o`y-fikrlar, his-kechinmalar rivoji kuzatiladiki, bu ularning syujetini tashkil qiladi. Shuningdek, ba`zan kichik hajmli hikoya va novellalardagi syujet ham "voqealar tizimi" degan ta`rifga muvofiq kelmaydi: bunda bir hayotiy holat ichidagi o`sish, rivojlanish kuzatiladi (Mas.: Cho`lponning "Taraqqiy", A.Qahhorning "Bemor" hikoyalari). Shu xil holatlarni ko`zda tutgan holda adabiyotshunoslikda voqeaband syujet va voqeaband bo`lmagan syujet turlarini ajratiladi. Yana shuni aytish kerakki, ayrim adabiyotshunoslar (mas., G.Pospelov) fikricha, syujet epik hamda dramatik asarlarga xos bo`lib, lirik asarlar syujetga ega emas. Boshqalar syujet deb atagan lirik asardagi o`y-fikrlar, his-kechinmalar rivojini ular kompozitsiya bilan bog`lab tushuntiradilar. YA`ni, bu o`rinda lirik asar kompozitsiyasi syujet (voqealar tizimi) o`rnini bosadi, o`y-kechinmalarni muayyan tartibda uyushtiradi. Bu xil qarashning qulayligi shundaki, u ishda terminologik chalkashliklardan qochishga, "syujet" deganda asarda tasvirlangan voqealar tizimini tushunishga imkon beradi. Kursimiz davomida biz ham shu xil qarashdan kelib chiqamiz va "syujet" deganda epik va dramatik asarlarga xos bo`lgan syujetni, voqealar tizimini tushunamiz.