I beynəlxalq həMZƏ Nİgari
Yüklə 3,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Özəlliklər səpilmiş qayalıqlara
- Bu sevda ölüncədi…
17 I BEYNƏLXALQ HƏMZƏ NİGARİ SİMPOZİUMU | Amasiya Qalxdı, köç elədi Əfşar elləri, Ağır-ağır gedən ellər bizimdir. Ərəb atlar yaxın edər uzağı, Uca dağdan aşan yollar bizimdir. «Öləni ölüb, qalan sağları bizim» olan Amasiya civarları boyu yenə də Dada- loğlunun «Yürü, iyid, yürü, yoluna yürü» təskinliyi qəlbimdə xüsusi bir rahatlıq do- ğururdu, ustadın «Dostun bağçasından yad əl keçməsin» diləyilə həmahəng düşü- nürdüm. Və qəti əminliklə düşünürdüm ki, xatirə, haqq işığına üz tutub gəldiyim Mir Həmzə Seyid Nigari unudulmaz «keçməzəm bəzmi səmadan, Bəzmi səmadan keçməzəm» misralarını elə gözəlimiz Amasiyanın bənzərsiz təbiət gözəlliklərinə, göy səmasına, göy çəmənlərinə, bəzmi-keçilməzliklərinə xoş nəzər yetirə-yetirə düzüb-qoşub… Fərqindəydim ki, Amasiya milli mədəniyyət abidələri sırasında yer alan Şirvanlı İsmayıl Türbəsi özəlliklə Azərbaycanın Şirvan bölgəsini bütün tarixiliyi ilə özündə əks etdirməkdədi. Bu gözəl türbə Sədrəzəm Şirvanizadə Mehmet Rüşti Paşa tərəfindən 1870-ci ildə babası İsmayıl Siracəddin əfəndi üçün yapdırılmışdır. Bundan başqa, Amasiyada Şirvanlı (Azərilər) Camesi hələ də öz gözəlliyi, unikal- lığı ilə nəzər çəkməkdədi, «qüdrətdən səngərli-qalalı dağlar» (Aşıq Ələsgər) fonun- da kutsal bir ruh camesi, mehrabı kimi süslənib. Məscid Qarabağlı Şeyx Hacı Mah- mud Əfəndi tərəfindən Azərbaycanın Şirvan bölgəsindən (Şirvan kəndi) toplanan yardımlar hesabına 1876-1895-ci illər arasında yapdırılmışdır. Bütün bunları bilmək, bilib də nədənliyi üzərində düşünmək son dərəcə qürur doğuran, tarixə ehtiram hissi oyadan məqamlardı. Özəlliklər səpilmiş qayalıqlara İndi o səmimi, unudulmaz görüşlərdən mənə yadigar çeşidli xatirələr, fotoşəkillər, sənədli film lentləri qalıb. Anmadığım, xatırlamadığım gün, saat olmur heç. Doğru sözdü, deyəni düz deyib ki, «Amasiya o şəhərdir ki, burada tək-tənha bir at ayağıyla yer eşəsi olsa dırnağı bir mədəniyyət abidəsinə toxunur». Yüzdə-yüz belədi. Bu oxunanların arxasınca yarı folklordan, yarı da Hüsaməddin Özgünün ruhundan süzülüb gələn misralar da deyildiyi kimi:
18 I BEYNƏLXALQ HƏMZƏ NİGARİ SİMPOZİUMU | Amasiya beşik olmuş Cümhurriyyət günəşinin doğduğu Amasiya şəhəri. Ümidlə çiçək açmış hər il Gül budaqları. Məmləkət sevdasıyla türkü söyləmişdilər Alma toplayan gənclər və min coşquyla biçilib getmiş əkin. Qəlbimə doğru axar Amasiya torpağının atdındakı odlu su… Söhbətlər dəmə gələr samovar çayı ilə, Yemək vaxtı süfrəyə gələn Ən gözəl təam Nə zeytun yağı, nə də gül mürəbbəsi. Yeddinci şəhərin havasını çəkir içinə… … Duysun ruhlar, və məst olsun könüllər… Amasiyalı coğrafiyaşünas Strabon yüzilliklərin o üzündən səslənirdi ki, «Xəyal gücünün görə bildikləri əsla yox edilə bilməz…» Eyni zamanda şanlı, müzəffər Türk sərkərdəsi, qalib Türkiyə Cümhurriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün dedikləridi: «Amasiya – İnqilab və Cümhuriyyət tarixinə həmişə əhəmiyyətini qoruyub saxlayacaq bir mövqe sərgiləmişdir…» 24 sentyabr 1924-cü ildə qüdrətli paşanın dilindən səslənən bu sözlər indinin özündə də gül qoxuyur… Amasiya vilayətinin təkcə şəkillənmiş tablosuna baxmaq cənnət sehrinə, möcüzələr adasına düşmək kimidir. Bu bənzərsiz vilayətin özəlliklərini Amasiya valisi Abdul Cəlil Öz belə nişan verir: «Amasiya tarix boyunca ev sahibliyi etdiyi mədəniyyətlərin saysız dəyərinin qorun- duğu, xəzinə olan keçmişi gələcəyə apara bilən gözəl bir diyardır».
Çanaqqala savaşında şəhid olan türk əsgərinin könül verib, ilqar bağladığı xanım əfəndinin dəfn günü haqqında oxuduqlarım Amasiyadakı Fərhad ilə Şirin abidələrinin tamaşasına durduğum anlar kino lenti kimi keçirdi gözlərim önündən. Şəhid sevgilisinin yolunu gözləyə-gözləyə qəbir evinə endirilən xanıməfəndinin cansız cəsədi yanına bir torba da qoyurlar. Məlumatsız adamlar bu torbada nə ol- duğu ilə maraqlanırlar. «Vəsiyyətinə əməl etdik» – deyirlər – sevgilisi Çanaqqala döyüşünə yola düşən gündən darağının dişində tökülən hər saç tükünü şahid kimi saxlayıbmış ki, qiyamət günündə o saçlara özgə əl dəymədiyinə şahidlik etsin… Dişləri töküldükcə yığıb saxlayıbmış ki, qəbir evində dodaqlarına özgə dodaqları toxunmadığına görə şahid dursunlar… O saçlarmış, o dişlərmiş torbada cənazəylə bərabər torpağa gömülənlər. Mərhum xanıməfəndinin ruh təmizliyi dünyaya vəfa, etibar dərsi verir. Yüzdə-yüz inanıram ki, bu xanıməfəndi sevgisi yolunda qayalar çapıb, dağlar oynadan, sevgisi şahlara döv gələn, zamanın dizini qatlayan Fərhadın mənəvi yav-
Yüklə 3,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|